Hà Nội trên hành trình xây dựng thành phố thông minh

12 giờ trướcBài gốc

Hà Nội có những bước tiến lớn trong xây dựng thành phố thông minh. (Ảnh: Chu Dũng)

Trong những năm gần đây, Hà Nội đang dần khẳng định vị thế tiên phong trong hành trình xây dựng "thành phố thông minh" – một đô thị hiện đại, vận hành trên nền tảng công nghệ số, hướng tới mục tiêu phục vụ người dân ngày càng tốt hơn.

Từ quy hoạch tổng thể hệ thống camera giám sát tập trung đến việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản trị đô thị, Thủ đô đang cho thấy những bước tiến mạnh mẽ và có chiều sâu trong quá trình chuyển đổi số toàn diện.

Ứng dụng AI - bước "nhảy vọt" trong quản trị đô thị

Một trong những trụ cột quan trọng của thành phố thông minh là hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin đồng bộ, liên thông và có khả năng tích hợp dữ liệu lớn (Big Data). Hà Nội đã sớm triển khai xây dựng Trung tâm điều hành thông minh kết nối nhiều lĩnh vực như giao thông, môi trường, an ninh trật tự, dịch vụ công và y tế. Dữ liệu từ các sở, ngành, quận, huyện được tập trung về một đầu mối, giúp lãnh đạo thành phố có cái nhìn toàn cảnh, hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng, kịp thời và chính xác hơn.

Điểm nhấn nổi bật là việc Hà Nội quy hoạch tổng thể hệ thống camera giám sát tập trung trên địa bàn. Hệ thống này không chỉ phục vụ công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông, phòng chống tội phạm, mà còn đóng vai trò quan trọng trong quản lý đô thị, giám sát môi trường, cảnh báo sớm các tình huống khẩn cấp. Đây là bước đi nền tảng hướng tới việc tích hợp AI vào điều hành đô thị, tạo nên một "hệ thần kinh số" của thành phố.

Theo UBND TP. Hà Nội, nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý xã hội, công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, trật tự đô thị, môi trường... Tính đến trước năm 2025, các địa phương đã triển khai 20.405 camera giám sát , trong đó có 19.397 camera đang hoạt động, với 33 chủng loại khác nhau.

Ngoài ra, trên địa bàn thành phố hiện có khoảng gần 100 vị trí lắp đặt camera giám sát tại các cửa ngõ, tuyến đường trục chính, tuyến đường vành đai do VOV Giao thông quản lý, phục vụ công tác giám sát tình hình giao thông, trật tự, an toàn.

Việc triển khai lắp đặt hệ thống camera giám sát trong những năm qua đã hỗ trợ đắc lực công tác bảo đảm an ninh, trật tự; đồng thời xây dựng cơ sở dữ liệu lớn về an ninh, trật tự. Tuy nhiên, các hệ thống hầu hết được triển khai kết nối thông qua hạ tầng mạng internet (thuê hoặc sử dụng nhờ nhà dân), chỉ có một số ít đơn vị triển khai sử dụng hạ tầng truyền dẫn cáp quang dùng riêng.

Theo Đề án tổng thể về quản lý hệ thống camera giám sát tập trung do UBND TP. Hà Nội phê duyệt, thành phố lên kế hoạch lắp hơn 40.000 camera, trong đó có hơn 16.000 chiếc phục vụ quản lý nhà nước về an toàn giao thông, môi trường và trật tự đô thị. Việc lắp đặt camera sẽ được triển khai trong giai đoạn 2025-2030.

Việc kết nối, quản lý tập trung các camera giám sát giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của từng hệ thống, thiết lập cơ sở dữ liệu dùng chung nhằm chia sẻ thông tin - hình ảnh phục vụ công tác quản lý nhà nước trong một số lĩnh vực và giám sát, giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn thành phố.

Đặc biệt, Công an thành phố đã triển khai hệ thống 1.873 camera tích hợp AI, dự kiến chính thức vận hành từ tháng 12/2025 với nhiều tính năng hiện đại. Đây là một bước tiến quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số của lực lượng Cảnh sát giao thông Thủ đô.

Hệ thống camera AI không chỉ đơn thuần ghi hình mà còn có khả năng phân tích hình ảnh theo thời gian thực, phát hiện hành vi vi phạm giao thông, nhận dạng biển số, phát hiện ùn tắc, tai nạn hoặc các tình huống bất thường để cảnh báo tự động cho lực lượng chức năng.

Trong kỷ nguyên chuyển đổi số, AI đang trở thành công cụ then chốt giúp các đô thị nâng cao năng lực quản trị. Nhận thức rõ điều đó, Hà Nội đã từng bước tích hợp công nghệ AI vào nhiều lĩnh vực, từ giao thông, an ninh đến cung cấp dịch vụ công.

Bên cạnh đó, dữ liệu thu được từ hệ thống camera AI sẽ được kết nối với trung tâm điều hành của thành phố, góp phần tối ưu hóa quy trình xử lý vi phạm, điều tiết giao thông linh hoạt, giảm tải nhân lực trực tiếp trên đường. Đây cũng là bước chuẩn bị quan trọng để Hà Nội tiến tới mô hình quản trị giao thông thông minh, nơi các quyết định điều hành được hỗ trợ bởi dữ liệu và AI.

Một thành phố thông minh không chỉ cần công nghệ tiên tiến, mà còn đòi hỏi hệ thống an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu vững chắc. Trong bối cảnh các nguy cơ tấn công mạng ngày càng tinh vi, Công an TP. Hà Nội xác định, phát triển hạ tầng công nghệ thông tin phải song hành với hiện đại hóa trang thiết bị, tăng cường bảo đảm an toàn, an ninh thông tin.

Hiện nay, mạng nội bộ, mạng diện rộng và hệ thống cơ sở dữ liệu chuyên ngành của lực lượng công an Thủ đô đang được rà soát, nâng cấp đồng bộ. Hệ thống bảo mật nhiều lớp, mã hóa dữ liệu, xác thực người dùng được tăng cường nhằm đảm bảo mọi thông tin điều hành, chỉ đạo đều được bảo vệ ở mức cao nhất. Đây là tiền đề quan trọng giúp Hà Nội duy trì sự ổn định và tin cậy của toàn bộ hệ thống vận hành thông minh.

Cùng với đó, các mô hình chia sẻ dữ liệu giữa các sở, ngành cũng được triển khai theo hướng mở, linh hoạt nhưng bảo mật. Việc chia sẻ dữ liệu có kiểm soát không chỉ giúp tiết kiệm nguồn lực, mà còn tạo ra "chất liệu dữ liệu" quý giá để phát triển các ứng dụng AI phục vụ cộng đồng.

Mục tiêu cuối cùng của thành phố thông minh không chỉ là "số hóa" các quy trình, mà là kiến tạo một Hà Nội an toàn, xanh và đáng sống hơn. (Ảnh: Ngô Minh Châu)

Hướng tới một Hà Nội số – an toàn, xanh và đáng sống

Xây dựng thành phố thông minh không chỉ là câu chuyện của công nghệ, mà trước hết là câu chuyện của người dân được thụ hưởng các tiện ích, dịch vụ thông minh, minh bạch và thuận tiện hơn. Hà Nội đã và đang triển khai nhiều ứng dụng phục vụ đời sống người dân như theo dõi tình hình giao thông, tra cứu thủ tục hành chính, đăng ký cư trú trực tuyến, tra cứu thông tin y tế, giáo dục…

Những ứng dụng này giúp người dân tương tác trực tiếp với chính quyền, phản ánh nhanh chóng các vấn đề của đời sống đô thị từ ổ gà trên đường, điểm ùn tắc đến hành vi xả rác sai quy định. Chính quyền tiếp nhận và xử lý nhanh, công khai kết quả, qua đó tăng tính minh bạch và củng cố niềm tin của người dân vào năng lực quản trị đô thị của Thủ đô.

Việc tích hợp AI trong các ứng dụng này cũng mở ra nhiều khả năng mới: Dự báo nhu cầu dịch vụ công, phân tích hành vi sử dụng hạ tầng đô thị, hay gợi ý phương án di chuyển tối ưu cho người dân khi tham gia giao thông. Khi dữ liệu được phân tích một cách thông minh, Hà Nội có thể "đo" được "sức khỏe" của đô thị và đưa ra quyết sách phù hợp, kịp thời.

Mục tiêu cuối cùng của thành phố thông minh không chỉ là "số hóa" các quy trình, mà là kiến tạo một Hà Nội an toàn, xanh và đáng sống hơn. Công nghệ thông minh giúp tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải, tối ưu quản lý rác thải, chiếu sáng công cộng, tưới cây tự động, giám sát chất lượng không khí theo thời gian thực. Hệ thống cảm biến được triển khai ở nhiều khu vực, cung cấp dữ liệu để điều chỉnh chính sách môi trường, giao thông, quy hoạch đô thị một cách linh hoạt và khoa học.

UBND TP. Hà Nội đã ban hành kế hoạch triển khai các nhiệm vụ, giải pháp phát triển đô thị thông minh trên địa bàn thành phố Hà Nội đến năm 2030. Kế hoạch nhằm tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp xây dựng Thủ đô Hà Nội trở thành đô thị thông minh đến năm 2030; kết nối với mạng lưới thành phố, đô thị thông minh trong cả nước, khu vực và trên toàn thế giới.

Kế hoạch cũng nhằm thực hiện mục tiêu đưa Hà Nội trở thành trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước; thành phố đi đầu về quản lý, điều hành dựa trên dữ liệu với việc ứng dụng công nghệ số và phân tích dữ liệu trong mọi hoạt động của cơ quan Nhà nước và các hoạt động kinh tế-xã hội. Đây sẽ là động lực then chốt để Thủ đô chuyển mình trong thập niên tới.

Từ tầm nhìn đến hành động

Hà Nội đang triển khai đồng bộ nhiều nhóm giải pháp: hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút nguồn lực đầu tư; đẩy mạnh hợp tác công – tư trong hạ tầng công nghệ; thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp và khởi nghiệp công nghệ số. Song song, công tác đào tạo nguồn nhân lực số, nâng cao năng lực quản trị dữ liệu, kỹ năng an toàn thông tin cho cán bộ, công chức cũng được chú trọng.

Đáng chú ý, Hà Nội không chỉ tập trung vào công nghệ mà còn hướng đến một mô hình quản trị mở, nơi người dân, doanh nghiệp, tổ chức xã hội cùng tham gia kiến tạo đô thị. Đây chính là tinh thần cốt lõi của một "thành phố thông minh vì con người", lấy con người làm trung tâm, công nghệ làm công cụ và dữ liệu làm nền tảng phát triển.

Công an TP. Hà Nội cũng nhận định, việc đưa hệ thống camera AI vào vận hành từ tháng 12/2025 là bước tiến quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số của lực lượng Cảnh sát giao thông Thủ đô. Công an thành phố xác định sẽ tiếp tục đẩy mạnh phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, hiện đại hóa trang thiết bị, hệ thống mạng nội bộ, mạng diện rộng, bảo đảm an toàn thông tin phục vụ hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành.

Bên cạnh hệ thống camera AI của Hà Nội, Thiếu tướng Nguyễn Văn Mừng, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) cho biết, thời gian qua Cục Cảnh sát giao thông đã triển khai thí điểm lắp đặt camera AI tại một số tuyến đường tại Hà Nội. "Sau thành công của việc thí điểm lắp đặt camera AI tại Hà Nội, hàng nghìn camera AI sẽ được Cục Cảnh sát giao thông lắp đặt trên phạm vi toàn quốc", Thiếu tướng Nguyễn Văn Mừng nói.

Những bước tiến của Hà Nội trong xây dựng thành phố thông minh từ quy hoạch tổng thể hệ thống camera giám sát, ứng dụng AI trong quản trị đô thị, đến hiện đại hóa hạ tầng an ninh thông tin đang mở ra một chương mới trong hành trình chuyển đổi số của Thủ đô. Đó không chỉ là sự thay đổi về công nghệ, mà còn là sự chuyển hóa về tư duy quản trị, về cách chính quyền phục vụ người dân.

Thành phố thông minh không phải đích đến cuối cùng, mà là một quá trình không ngừng đổi mới. Trên hành trình ấy, Hà Nội đang chứng minh năng lực, bản lĩnh và khát vọng vươn lên để không chỉ là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của đất nước, mà còn là biểu tượng của một đô thị sáng tạo, an toàn, hiện đại và nhân văn trong kỷ nguyên số.

Dũng Mạnh

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/ha-noi-tren-hanh-trinh-xay-dung-thanh-pho-thong-minh-332485.html