Hạ tầng giao thông là nền tảng tăng trưởng kinh tế, thương mại

7 giờ trướcBài gốc

Thi công cầu Phước Khánh cao tốc Bến Lức - Long Thành. Ảnh: Thanh Hải

Đồng Nai sở hữu hệ thống giao thông đa phương thức

* Xin đồng chí thông tin khái quát về hiện trạng bức tranh mạng lưới hạ tầng giao thông ở tỉnh Đồng Nai hiện nay?

Đồng Nai là một tỉnh có hệ thống giao thông thuận tiện với nhiều tuyến đường huyết mạch quốc gia đi qua, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh tế trong vùng, giao thương với cả nước và phát huy vai trò gắn kết vùng Đông Nam Bộ với Tây Nguyên.

Các dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam, đường cao tốc Bắc - Nam, đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu và đường vành đai 3 vùng đô thị TP. Hồ Chí Minh đều đi qua Đồng Nai. Hiện trạng có các tuyến cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây, Dầu Giây - Phan Thiết. Một số tuyến đang đầu tư xây dựng chuẩn bị đi vào hoạt động như cao tốc Bến Lức - Long Thành, Biên Hòa - Vũng Tàu. Trong tương lai sẽ hình thành một số tuyến như cao tốc Bắc - Nam phía Tây, Chơn Thành - Hoa Lư, Gia Nghĩa - Chơn Thành. Đường Vành đai 3 đang gấp rút hoàn thiện, Vành đai 4 đã được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư.

Trên địa bàn tỉnh có các tuyến quốc lộ: 1, 20, 51, 56, 13, 14 (đường Hồ Chí Minh), 14C. Một số tuyến trong kế hoạch mở mới đến năm 2030 bao gồm: QL13C (kết nối từ Đồng Xoài về Biên Hòa), QL20B (kết nối Cảng hàng không quốc tế Long Thành), QL51C (kết nối QL51 đến QL1), QL56B (kết nối từ Long Khánh về Tây Ninh).

Đồng Nai mới chỉ có tuyến đường sắt Bắc - Nam đi qua địa bàn với 8 ga dừng tàu. Quy hoạch đến năm 2030, có đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu, Trảng Bom - Hòa Hưng, đường sắt nối cảng Phước An và các tuyến đường sắt đô thị như Thủ Thiêm - Long Thành, Biên Hòa - Nhơn Trạch - Long Thành - Long Khánh.

Tỉnh có 2 tuyến sông chính khai thác đường thủy nội địa gồm tuyến sông Bé và sông Đồng Nai và một số tuyến sông phụ… Hiện có 3 luồng hàng hải tiếp cận với tỉnh Đồng Nai gồm: Đồng Tranh, Đồng Nai, Cái Mép - Thị Vải cho phép tàu biển có tải trọng từ 5.000-15.000 DWT ra, vào. Đặc biệt, tỉnh Đồng Nai có Cảng hàng không quốc tế Long Thành đạt cấp 4F (mức cao nhất) theo tiêu chuẩn ICAO, dự kiến chính thức đi vào khai thác năm 2026.

Tỉnh còn có hệ thống cảng thủy nội địa với 4 cảng đang hoạt động như Đồng Nai, Phước An và 2 cảng cạn Tân cảng Nhơn Trạch, Tân cảng Long Bình. Quy hoạch Đồng Nai sẽ có 11 cảng cạn ở khu vực phụ cận Cảng hàng không quốc tế Long Thành và các cảng cạn Chơn Thành, Hoa Lư. Hiện tỉnh đang quản lý 4 cửa khẩu (Cửa khẩu quốc tế Hoa Lư, Cửa khẩu chính Hoàng Diệu, Lộc Thịnh, Cửa khẩu phụ Tân Tiến) và 1 lối mở Lộc Tấn.

Tuy nhiên, một số hạn chế như tình trạng quá tải cục bộ, thiếu liên kết đa phương thức và tiến độ triển khai chậm của các dự án trọng điểm vẫn là thách thức đối với mục tiêu phát triển bền vững của tỉnh.

Hạ tầng giao thông đóng vai trò “xương sống” nền kinh tế

* Ảnh hưởng quan trọng của hạ tầng giao thông đối với phát triển kinh tế, thương mại Đồng Nai thể hiện cụ thể như thế nào, thưa đồng chí?

Hạ tầng giao thông phát triển đóng vai trò như “xương sống” hỗ trợ hoạt động kinh tế của tỉnh, tạo điều kiện thuận lợi cho lưu thông hàng hóa, thu hút đầu tư và mở rộng không gian kinh tế, giúp Đồng Nai khai thác hiệu quả các tiềm năng đất đai, nguồn lực lao động và vị trí chiến lược. Các tuyến quốc lộ, cao tốc và vành đai kết nối Đồng Nai với TP. Hồ Chí Minh và các khu vực kinh tế trọng điểm góp phần thúc đẩy GRDP của tỉnh tăng trưởng ổn định nhiều năm qua, đặc biệt đạt mức 2 con số trong quý III-2025.

Việc đầu tư hiện đại hóa mạng lưới giao thông đã rút ngắn thời gian vận chuyển hàng hóa, giảm chi phí logistics và nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hội nhập vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Thông qua hệ thống giao thông kết nối liên vùng và quốc tế, hàng hóa sản xuất tại các khu công nghiệp trong tỉnh có thể tiếp cận nhanh chóng các thị trường nội địa và nước ngoài, đồng thời tăng sức hấp dẫn thu hút đầu tư vào các lĩnh vực công nghiệp chế biến, xuất khẩu, logistics và dịch vụ thương mại. Đây là yếu tố quan trọng giúp Đồng Nai giữ vững vai trò là một cực tăng trưởng trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại còn tạo động lực phát triển không gian đô thị và công nghiệp tại Đồng Nai. Các khu công nghiệp lớn như Amata, Long Đức, Giang Điền, An Phước... đều phát triển mạnh nhờ nằm gần các trục giao thông trọng điểm.

Cầu Nhơn Trạch trên tuyến Vành đai 3 nối Đồng Nai và TP. Hồ Chí Minh đã thông xe từ nhiều tháng nay. Ảnh: Thanh Hải

Cùng với công nghiệp, lĩnh vực thương mại - dịch vụ tại Đồng Nai đã có bước phát triển vượt bậc những năm gần đây, nhờ tác động trực tiếp từ hệ thống hạ tầng giao thông hỗ trợ tiếp cận thuận tiện. Việc hình thành và nâng cấp các trục giao thông huyết mạch đã tạo điều kiện cho sự xuất hiện của nhiều trung tâm thương mại, kho bãi, siêu thị, cửa hàng bán lẻ hiện đại, làm tăng lưu lượng khách hàng, nâng cao sức mua và kích thích đầu tư vào ngành thương mại - dịch vụ. Trong bối cảnh các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đang mở rộng cơ hội xuất khẩu, một hạ tầng giao thông hiện đại là điều kiện tiên quyết để tỉnh Đồng Nai gia tăng vai trò trong mạng lưới logistics quốc tế, nâng cao năng lực cạnh tranh về môi trường đầu tư và sản xuất, kinh doanh.

Bên cạnh đóng góp tích cực, hệ thống giao thông của Đồng Nai vẫn tồn tại một số hạn chế có thể kìm hãm tốc độ phát triển kinh tế - thương mại. Tình trạng ùn tắc giao thông trên các tuyến đường kết nối vùng, sự thiếu đồng bộ giữa các phương thức vận tải và tình trạng xuống cấp của một số tuyến đường địa phương, đã làm tăng chi phí vận chuyển, ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của hàng hóa. Quy hoạch chưa hợp lý và tiến độ triển khai các dự án trọng điểm còn chậm, cũng là rào cản đối với việc khai thác hiệu quả tiềm năng hạ tầng giao thông hiện có.

Giải pháp phát triển giao thông đồng bộ, hiện đại

* Theo đồng chí, giải pháp phát triển đồng bộ, hiện đại hệ thống hạ tầng giao thông nhằm thúc đẩy kinh tế, thương mại Đồng Nai bứt phá nhanh, mạnh hơn nữa là gì?

Để trở thành trung tâm logistics và trung chuyển hàng hóa - hành khách của vùng Đông Nam Bộ, tỉnh Đồng Nai cần có chiến lược phát triển hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại và có tính kết nối cao với các đầu mối giao thông trọng yếu như Cảng hàng không quốc tế Long Thành, hệ thống cảng biển, các cảng cạn (ICD), Cửa khẩu quốc tế Hoa Lư và bảo đảm kết nối hiệu quả giữa các phương thức vận tải. Trọng tâm là đầu tư các tuyến đường kết nối trực tiếp từ Cảng hàng không quốc tế Long Thành đến TP. Hồ Chí Minh, Trung tâm chính trị - hành chính tỉnh và các khu công nghiệp, khu logistics trọng điểm. Các dự án chiến lược như đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, vành đai 3, vành đai 4 và quốc lộ 13C cần được đẩy nhanh tiến độ triển khai để hình thành trục liên kết không gian vùng giữa các đô thị, khu công nghiệp và khu logistics của Đồng Nai với các địa phương lân cận. Cần ưu tiên đầu tư xây dựng hệ thống cầu vượt sông Đồng Nai như Cát Lái, Đồng Nai 2, Xóm Lá và Thạnh Hội 2 nhằm kết nối xuyên vùng đến TP. Hồ Chí Minh, các cảng biển Cát Lái, Hiệp Phước, Cái Mép - Thị Vải, tạo thuận lợi hơn nữa cho giao thương và vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu.

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức. Ảnh: Trần Long Quân

Cảng hàng không quốc tế Long Thành, hệ thống cảng biển, cảng sông, cảng cạn ICD và cửa khẩu quốc tế… chỉ có thể phát huy hết tiềm năng khi được kết nối bởi mạng lưới giao thông hoàn chỉnh, thuận lợi cho vận chuyển và điều phối hàng hóa. Các giải pháp như đầu tư các trục giao thông chiến lược, hệ thống đường sắt chuyên dụng, ứng dụng công nghệ thông minh trong quản lý giao thông và logistics, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành vận tải - logistics cần được triển khai hiệu quả.

Hệ thống đường sắt đóng vai trò quan trọng trong việc chuyên chở khối lượng lớn hàng hóa và giảm tải cho đường bộ, do đó, cần khẩn trương triển khai các tuyến đường sắt kết nối cảng và cửa khẩu như: Biên Hòa - Vũng Tàu, cảng Phước An, Long Thành - TP. Hồ Chí Minh, nhất là tuyến kết nối đến Cửa khẩu quốc tế Hoa Lư. Đây là tiền đề để hình thành mạng lưới logistics hiệu quả, tiết kiệm chi phí vận chuyển, đồng thời hỗ trợ phát triển kinh tế biên giới và thương mại quốc tế.

Đồng Nai cần tập trung xây dựng các trung tâm logistics tích hợp công nghệ hiện đại, sử dụng hệ thống quản lý kho bãi và vận chuyển tự động. Phát triển cảng sông, cảng biển, cảng cạn kèm theo các thiết bị xếp dỡ tự động hóa, gắn kết đồng bộ với mạng lưới vận tải đường sắt, đường bộ và đường thủy sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh trong chuỗi cung ứng và thúc đẩy hoạt động thương mại quốc tế qua các cửa ngõ của tỉnh.

Tỉnh cần chủ động nâng cao tỷ lệ đầu tư công, hướng tới mục tiêu dành khoảng 8-10% GRDP cho phát triển hạ tầng giao thông. Song song đẩy mạnh thu hút đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) đối với các dự án có sức lan tỏa lớn như đường cao tốc, đường sắt kết nối cảng và sân bay, để triển khai các công trình trọng điểm nhanh chóng, hiệu quả, tránh chậm trễ do thiếu vốn ngân sách.

Cuối cùng, yếu tố con người giữ vai trò quyết định trong vận hành hệ thống hạ tầng hiện đại. Tỉnh cần đầu tư cho giáo dục và đào tạo nghề tập trung vào các lĩnh vực vận tải, logistics, quản lý hạ tầng và công nghệ giao thông, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hiện đại hóa ngành giao thông vận tải.

* Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!

Thanh Hải

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/kinh-te/202510/ha-tang-giao-thong-la-nen-tang-tang-truong-kinh-te-thuong-mai-0bc06c7/