Hà Tĩnh: Vướng mắc tại dự án cấp nước hơn 4.400 tỷ đồng

3 ngày trướcBài gốc

Dự án tổng mức đầu tư hơn 4.415 tỷ đồng

Dự án Xây dựng hệ thống cấp nước Khu kinh tế Vũng Áng (thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh) do Công ty CP Đầu tư và phát triển Vũng Áng làm chủ đầu tư và quản lý, với tổng mức đầu tư hơn 4.415 tỷ đồng.

Dự án được phê duyệt vào tháng 12/2012. Hình thức quản lý dự án là doanh nghiệp đầu tư, Nhà nước hỗ trợ theo cơ chế chính sách.

Theo văn bản số 6586/UBND-NL1 của UBND tỉnh Hà Tĩnh ngày 5/10/2021, cơ cầu nguồn vốn của dự án gồm vốn tự có, vốn vay, hỗ trợ từ Ngân sách nhà nước. Trong đó, vốn chủ sở hữu 1.000 tỷ đồng; vốn ngân sách Nhà nước hỗ trợ 1.269 tỷ đồng; vốn vay hơn 2.146 tỷ đồng.

Đập dâng Lạc Tiến - một hạng mục của Dự án Xây dựng hệ thống cấp nước Khu kinh tế Vũng Áng. Ảnh: DT.

Mục tiêu của dự án là cấp nước cho Khu kinh tế Vũng Áng với công suất 1.005.000 m3/ngày đêm; tưới ổn định cho 1.335ha đất sản xuất nông nghiệp và 300ha nuôi trồng thủy hải sản; giảm lũ cho vùng hạ du các công trình; góp phân ngọt hóa sông Trí, sông Quyên; cải thiện môi trường sinh thái...

Dự án gồm các hạng mục chính: Hồ chứa nước trên sông Rào Trổ, Đập dâng Lạc Tiến, Kênh và công trình trên kênh tưới, cống ngăn mặn Kỳ Hà, nhà máy nước Kỳ Thịnh.

Đến thời điểm này, dự án vẫn còn nhiều tồn tại, vướng mắc. Đặc biệt, hạng mục hồ chứa nước Rào Trổ ở xã Kỳ Thượng và Kỳ Tây (huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh), thi công được một số hạng mục rồi để dở dang từ cuối năm 2016 đến nay.

Năm 2017, Công ty CP Đầu tư phát triển Vũng Áng bị UBND tỉnh Hà Tĩnh phê bình vì không chấp hành ý kiến chỉ đạo, thiếu quyết liệt trong điều hành và tổ chức thực hiện, làm chậm tiến độ thi công công trình.

Năm 2014, Thanh tra Chính phủ vào cuộc chỉ ra nhiều sai phạm tại dự án. Cuối năm 2024 đến nay, tỉnh Hà Tĩnh có nhiều văn bản đốc thúc xử lý các vướng mắc, tồn tại xung quanh dự án.

Hạng mục Hồ chứa nước Rào Trổ thi công dang dở để không nhiều năm. Ảnh: HN.

Tuy nhiên “các nội dung tồn đọng, khó khăn, vướng mắc, bất cập liên quan đến Dự án là vụ việc kéo dài, phức tạp, liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực quản lý nhà nước” – trích văn bản số 7726/UBND-NL1 của UBND tỉnh Hà Tĩnh ngày 17/12/2024 về việc soát xét, hoàn thiện các nội dung Khung nhiệm vụ xử lý tồn đọng, vướng mắc thuộc Dự án Xây dựng hệ thống cấp nước cho Khu kinh tế Vũng Áng

"7 văn bản đề nghị thanh toán"

Do hạng mục hồ Rào Trổ vẫn thi công dang dở, để không, chậm tiến độ nhiều năm, Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng không có nước để cấp cho Formosa Hà Tĩnh nên phải sử dụng nguồn nước qua khâu trung gian là hồ Thượng Sông Trí (thị xã Kỳ Anh) để cấp nước cho Formosa Hà Tĩnh.

Hoang hóa, ghỉ sét tại hạng mục Hồ chứa nước Rào Trổ. Ảnh: HN.

Cụ thể, ngày 24/5/2018, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh lúc đó là ông Đặng Ngọc Sơn có văn bản số 2931/UBND-NL1 về việc thực hiện một số nội dung về cấp nước cho Formosa.

UBND tỉnh Hà Tĩnh chỉ đạo doanh nghiệp Nhà nước là Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh chấm dứt việc cấp nước cho Formosa Hà Tĩnh và chuyển sang cho Công ty CP Đầu tư và phát triển Vũng Áng. Việc ký kết hợp đồng cấp nước cho Formosa Hà Tĩnh được Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng thực hiện từ ngày 1/6/2018.

Đi kèm với đó, UBND tỉnh Hà Tĩnh giao, trong tháng 5/2018, Sở NN-PTNT Hà Tĩnh chủ trì, phối hợp Sở Tài chính kiểm tra, chỉ đạo, hướng dẫn Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng và Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh hoàn thành quy chế phối hợp, cơ chế tài chính trong việc quản lý, vận hành các công trình thuộc hệ thống cấp nước và xác định lưu lượng nước tháo qua hồ Thượng Sông Trí.

Theo Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh, hồ Thượng Sông Trí là nơi trung chuyển nước để Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng cấp nước cho Formosa, bình quân mỗi năm trung chuyển hơn 28 triệu m3 nước. Từ đó phát sinh nhiều chi phí như: Chi phí khấu hao công trình; phí duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa; chi phí trực tiếp cán bộ, công nhân quản lý, phí vận hành hằng năm; thuế tài nguyên…

Văn bản của UBND tỉnh Hà Tĩnh giao sở, ngành rà soát, xử lý kiến nghị của Công ty TNHH Nam Hà Tĩnh liên quan số tiền quản lý, vận hành nước Hồ Thượng Sông Trí. Ảnh: HN.

“Tuy nhiên, việc thanh toán tiền nước của Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng hàng năm dây dưa, không chịu thanh toán, mặc dù công ty đã nhiều lần tổ chức các buổi làm việc; phát đến 7 văn bản đề nghị đơn vị thanh toán nhưng từ năm 2022 đến nay Công ty Vũng Áng vẫn đang nợ công ty số tiền 10.064.467.694 đồng”, văn bản số 06/TLNHT-HĐTV ngày 15/1/2025 của Công ty TNHH Thủy lợi Nam Hà Tĩnh nhấn mạnh.

Cụ thể, Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng nợ tiền sử dụng nước thô từ quý 2 đến quý 4 năm 2024 hồ chứa nước Tàu Voi hơn 553 triệu đồng; nợ tiền phí dịch vụ quản lý, vận hành trung chuyển nước hồ Thượng Sông Trí quý 2, 3, 4 năm 2024 hơn 2 tỷ đồng và nợ tiền cấp nước cho Công ty Vũng Áng phục vụ cấp cho Formosa các năm 2022, 2023 hơn 7,4 tỷ đồng.

Phía Công ty TNHH Thủy lợi Nam Hà Tĩnh cho rằng, Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng đã vi phạm điều khoản hợp đồng đã ký kết giữa 2 công ty: “Trường hợp không nộp hoặc nộp chậm quá 7 ngày theo quy định của các lần thanh toán hợp đồng đã ký kết giữa 2 công ty, Công ty TNHH Thủy lợi Nam Hà Tĩnh sẽ tạm thời ngừng cấp nước cho Công ty Vũng Áng”. Vì vậy, kiến nghị UBND tỉnh Hà Tĩnh chỉ đạo Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng thực hiện thanh toán đầy đủ số tiền còn thiếu cho Công ty TNHH Thủy lợi Nam Hà Tĩnh.

Trước văn bản "cầu cứu" của Công ty TNHH Thủy lợi Nam Hà Tĩnh về việc Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng nợ tiền cung cấp sản phẩm, dịch vụ trung chuyển nước và cấp nước, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Trần Báu Hà đã có văn bản số 959/UBND-NL1, ngày 20/2/2025, qua đó giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan kiểm tra, soát xét, xử lý kiến nghị của Công ty TNHH Thủy lợi Nam Hà Tĩnh. Chỉ đạo, yêu cầu Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng chấp hành việc thanh toán tiền nước theo hợp đồng đã ký đảm bảo đúng quy định.

Thông tin từ Công ty TNHH Thủy lợi Nam Hà Tĩnh, số tiền Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng nợ doanh nghiệp này từ năm 2022-2024 hơn 10 tỷ đồng.

Không có giấy phép khai thác nước mặt

Ngày 4/3/2025, UBND tỉnh Hà Tĩnh có Quyết định 472/QĐ-XPVPHC, xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng.

Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng. Ảnh: HN.

Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng đã có hành vi “khai thác, sử dụng nước mặt cho các mục đích kinh doanh, dịch vụ và sản xuất phi nông nghiệp với lưu lượng 6.036 m3/ngày đêm tại công trình Nhà máy cấp nước Khu kinh tế Vũng Áng không có giấy phép khai thác theo quy định”. Tổng số tiền bị phạt là 120 triệu đồng.

Theo Quyết định của UBND tỉnh Hà Tĩnh, “không áp dụng biện pháp buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm quy định tại điểm r khoản 3 Điều 4, điểm a khoản 16 Điều 9 Nghị định số 36/2020/NĐ-CP ngày 24/3/2020 của Chính phủ được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 04/2022/NĐ-CP ngày 06/01/2022 của Chính phủ”.

Lý do được đưa ra là “Công ty không phát sinh lợi nhuận từ hoạt động sản xuất, kinh doanh tại công trình Nhà máy cấp nước Khu kinh tế Vũng Áng trong thời gian áp dụng tính số lợi bất hợp pháp theo Nghị định số 36/2020/NĐ-CP”.

Đồng thời, không áp dụng biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước quy định tại điểm a khoản 3 Điều 4, điểm b khoản 16 Điều 9 Nghị định 36/2020/NĐ-CP ngày 24/3/2020 của Chính phủ với lý do “hành vi vi phạm không gây ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước”.

Trả lời câu hỏi của PV Đại Đoàn Kết về việc "vì sao dự án không phát sinh lợi nhuận trong quá trình khai thác", đại diện Chủ đầu tư Dự án trả lời "không biết".

Công văn số 8144/UBND-NL1 của UBND tỉnh Hà Tĩnh. Ảnh: HN.

Dự án Xây dựng hệ thống cấp nước Khu kinh tế Vũng Áng được lập, phê duyệt trên cơ sở quy hoạch điều chỉnh cấp nước đến 2025 phục vụ sản xuất công nghiệp, nông nghiệp và tiêu dùng Khu kinh tế Vũng Áng và đảm bảo môi trường cho hạ lưu với tổng nhu cầu dùng nước 1.005.000 m3/ngày đêm. Theo tiến độ, dự án phải hoàn thành trong năm 2025, trong khi hạng mục hồ Rào Trổ đang xây dựng dang dở, cống ngăn mặn giữ ngọt (bara) Kỳ Hà chưa xây dựng. Trong khi đó, cơ quan chức năng Hà Tĩnh đang phải tháo gỡ hàng loạt vướng mắc, bất cập xung quanh dự án.

Hạnh Nguyên

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/ha-tinh-vuong-mac-tai-du-an-cap-nuoc-hon-4-400-ty-dong-10302300.html