Hai áp lực khiến Iran thúc đẩy kế hoạch chuyển thủ đô

6 giờ trướcBài gốc

Quang cảnh đường phố tại Tehran, Iran. Ảnh: THX/TTXVN

Động thái này được cho là vì các lý do kinh tế và sinh thái, mặc dù việc thực hiện sẽ gặp nhiều thách thức cả về tài chính lẫn văn hóa.

Tehran đã là thủ đô của Iran hơn 200 năm, từ thời Vua Āghā Mohạmmad Khān, người sáng lập triều đại Qājār. Tuy nhiên, thành phố này hiện đối mặt với hàng loạt vấn đề nghiêm trọng như dân số quá tải, ô nhiễm không khí, thiếu nước trầm trọng, cũng như thiếu điện và khí đốt.

Ý tưởng dời thủ đô không phải là mới. Dưới thời Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad đầu những năm 2000, đề xuất này từng được đưa ra nhằm giải quyết các vấn đề của Tehran. Sau đó, cựu Tổng thống Hassan Rouhani cũng khơi lại vấn đề này khi nhận thấy sự tăng trưởng không bền vững và các vấn đề môi trường ở Tehran.

Mới đây, Tổng thống Masoud Pezeshkian đã tái khởi động kế hoạch này, nhấn mạnh tình trạng mất cân đối giữa tài nguyên và chi phí tại Tehran. Ông cho rằng việc vận chuyển nguyên liệu thô từ phía Nam lên trung tâm, chế biến, rồi quay ngược lại phía Nam để xuất khẩu đang làm giảm sức cạnh tranh kinh tế của Iran.

Ông Pezeshkian nói: “Chúng ta phải chuyển trung tâm chính trị và kinh tế của đất nước xuống phía nam, gần biển hơn”.

Makran, nằm ở tỉnh Sistan và Baluchestan, gần vịnh Oman, mang lại nhiều tiềm năng phát triển thương mại nhờ vị trí gần Ấn Độ Dương.

Theo Tehran Times, phát triển vùng Makran không chỉ là ưu tiên của chính phủ hiện tại mà còn được xem là chiến lược phát triển hướng biển của Iran.

Phát ngôn viên chính phủ Fatemeh Mohajerani cho biết dự án này đang trong giai đoạn nghiên cứu. Bà nhấn mạnh rằng sự tham gia của các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực như kỹ thuật, xã hội học và kinh tế để đảm bảo tính khả thi.

Tuy nhiên, kế hoạch này cũng vấp phải nhiều chỉ trích từ các chính trị gia và chuyên gia. Nhà báo Ali Gholhaki cảnh báo trên mạng xã hội rằng việc di dời thủ đô sẽ tiêu tốn hàng trăm tỷ USD và kéo dài hàng thập kỷ. Ông coi ước tính 25 năm và 23 tỷ USD kinh phí di dời thủ đô chỉ là một trò đùa.

Trong khi đó, chuyên gia môi trường Dariush Omran nghi ngờ động cơ thực sự của kế hoạch này. Ông cho rằng điều này có thể liên quan đến các thỏa thuận chính trị ngầm nhằm bảo vệ chính quyền.

Ngược lại, nhà tư vấn địa chính trị Banafsheh Keynoush cho rằng việc chọn Makran làm thủ đô mới là một chiến lược cạnh tranh với các cảng biển lớn như Dubai và Gwadar, đồng thời thúc đẩy thương mại qua cảng Chabahar và tăng cường vị thế của Iran tại vùng vịnh Ba Tư.

Nếu được thực hiện, việc chuyển thủ đô có thể giúp cải thiện các vấn đề kinh tế dai dẳng của Iran, đặc biệt là khả năng giao thương bất chấp lệnh trừng phạt quốc tế. Tuy nhiên, quá trình này sẽ đòi hỏi chi phí khổng lồ và thời gian dài, trong bối cảnh nền kinh tế Iran đang gặp khó khăn, đồng rial vừa rơi xuống mức thấp kỷ lục.

Vẫn chưa rõ liệu kế hoạch này có được thực hiện hay không và khi nào nó sẽ bắt đầu. Tuy nhiên, nếu thành công, việc di dời thủ đô có thể đánh dấu một bước ngoặt lớn trong lịch sử và chiến lược phát triển của Iran.

Việt Dũng/Báo Tin tức (Theo Newsweek/Tehran Times)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/hai-ap-luc-khien-iran-thuc-day-ke-hoach-chuyen-thu-do-20250109154714801.htm