Ông Donald Trump và bà Kamala Harris đã kết thúc chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ 2024 với hai cực đối nghịch: Ứng viên đảng Cộng hòa tuyên bố nước Mỹ đang trên bờ vực sụp đổ, trong khi ứng viên đảng Dân chủ hứa hẹn về một tương lai đoàn kết.
Nhìn chung, trong suốt ngày 4/11, hai ứng viên đưa ra những thông điệp trái ngược nhau.
Từ North Carolina, Pennsylvania tới Michigan, ông Trump liên tục nhắc tới nỗi ám ảnh về tình trạng nhập cư vô tổ chức cũng như mối đe dọa từ các chính sách của đảng Dân chủ.
Trong khi đó, với thông điệp lạc quan, bà Harris đi khắp Pennsylvania - nơi có 19 phiếu đại cử tri, cao nhất trong số 7 bang chiến trường. Dừng chân tại Scranton, Allentown, Pittsburgh và Philadelphia, bà Harris nhấn mạnh việc củng cố nền kinh tế và khôi phục quyền phá thai liên bang. Phó tổng thống khẳng định người Mỹ đã “kiệt sức” và sẵn sàng cho một khởi đầu mới.
Bất chấp sự đối lập trong thông điệp, các cuộc thăm dò cho thấy bầu cử Mỹ vẫn rất kịch tính. Khảo sát cuối cùng của New York Times/Siena College chỉ ra 2 ứng viên ngang bằng hoặc chỉ dẫn trước với cách biệt nhỏ ở cả 7 bang chiến trường.
Do đó, ngày 4/11 rõ ràng là một ngày vất vả với cả 2 ứng viên có mong muốn làm nên lịch sử. Ông Trump hy vọng trở thành tổng thống đầu tiên trong hơn 120 năm trở lại nắm quyền sau thất bại. Trong khi đó, bà Harris được kỳ vọng trở thành nữ tổng thống đầu tiên của nước Mỹ.
Chỉ trích, chỉ trích và chỉ trích
Trong giai đoạn cuối của một chiến dịch bắt đầu từ năm 2022, ông Trump trông có vẻ mệt mỏi trước một đám đông kém nhiệt tình, song ông tương đối lạc quan và tràn đầy năng lượng khi ở Michigan.
Ngày làm việc của ông Trump bắt đầu tại Raleigh, North Carolina, nơi ông từng giành chiến thắng vào năm 2020. Tuy nhiên, thăm dò mới nhất của New York Times/Siena College cho thấy bà Harris đang có một chút lợi thế. Giọng nói của ông khàn khàn, thái độ mệt mỏi khi lan man phát biểu.
Chiến dịch của ông Trump đã bác bỏ mọi e ngại về quy mô đám đông, khi nhấn mạnh tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu sớm là thước đo cho sự ủng hộ. Buổi vận động cuối là sự kiện đông đúc và sôi động nhất trong ngày, mặc dù bắt đầu muộn.
Song việc cựu tổng thống kiên trì tổ chức mít tinh quy mô lớn được đánh giá là ngày càng kém hiệu quả. Chiến dịch lên lịch cho ông Trump đến các thành phố và địa điểm ông mới ghé qua hồi tháng 10, nơi những người ủng hộ đã có cơ hội nhìn thấy ứng viên yêu thích.
Trong những tuần gần đây, ông đi khắp North Carolina và Pennsylvania với cường độ dày đặc, cung cấp cho cử tri phần nào những thông điệp và quan điểm của cựu tổng thống.
Cựu Tổng thống Donald Trump tại buổi mít tinh ở Raleigh, North Carolina. Ảnh: New York Times.
Trong các buổi vận động, ông Trump nhắc lại những lời chỉ trích quen thuộc, gọi đảng Dân chủ là “ác quỷ” và “bệnh hoạn”, đồng thời công kích các phương tiện truyền thông.
Ở Michigan, ông suýt gọi cựu Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi bằng một cụm từ chửi thề, phân biệt giới tính: “Bắt đầu bằng chữ b, nhưng tôi không nói ra đâu”.
Cựu tổng thống cũng liên tục phê phán chính quyền Biden - Harris trong cách chèo lái nền kinh tế và nhập cư, một chủ đề chính trong bài phát biểu đôi khi bị ngắt quãng bởi ông Trump “đi lạc”. Ông đưa ra những tuyên bố sai sự thật về gian lận bầu cử, phàn nàn về các hoạt động bầu cử hiện tại và khẳng định đảng Dân chủ, với các chính sách hiện tại, chỉ có thể chiến thắng nếu “gian lận”.
Tại Pennsylvania, trong buổi vận động ở Reading, ông Trump mô tả những người nhập cư không có giấy tờ là “tội phạm mắc bệnh tâm thần”, còn những cá nhân bị buộc tội là “man rợ” và “súc vật”.
Tại PPG Paints Arena, Pittsburgh, ông Trump phát biểu dài dòng tới 1h45 phút. Cựu tổng thống cũng ca ngợi sự ủng hộ của ngôi sao podcast Joe Rogan, một lợi thế trong nỗ lực vận động cử tri nam trẻ tuổi đi bỏ phiếu. Ông Trump vốn dựa vào nhóm nổi tiếng được lòng những người theo phe bảo thủ.
"Hãy kết thúc với sự lạc quan, năng lượng và niềm vui"
Với bà Harris, trong 3 tháng tranh cử, phó tổng thống tìm cách xây dựng một liên minh chống lại ông Trump, gồm các nhân vật có quan điểm chính trị đa dạng, từ những người bảo thủ (cánh hữu) như cựu Phó tổng thống Dick Cheney tới những người cấp tiến (cánh tả) như Hạ nghị sĩ Alexandria Ocasio-Cortez.
Bà Harris, tỏ ra tươi tắn sau ba tháng chạy nước rút, kêu gọi đoàn kết và nhấn mạnh sự đối lập giữa mình và đối thủ, mặc dù không nêu trực diện tên. “Đánh giá một nhà lãnh đạo đích thực không dựa trên việc họ đánh bại ai, mà là họ giúp đỡ được ai”, bà nói.
Trước Allentown, bà Harris đi gõ cửa vài ngôi nhà ở Scranton. Tại Pittsburgh, nơi ngôi sao nhạc pop Katy Perry biểu diễn, bà Harris chọn đứng trước Carrie Blast Furnaces - một di tích lịch sử quốc gia và biểu tượng cho thời kỳ huy hoàng công nghiệp của thành phố. Trong bài phát biểu ngắn 10 phút, bà khích lệ tinh thần đám đông và nhấn mạnh “khí thế đang nghiêng về phía chúng ta”.
Bà Harris dành cả ngày 4/11 vận động ở Pennsylvania. Ảnh: New York Times.
Sau đó, bà nhanh chóng di chuyển đến Philadelphia. Cuộc mít tinh cuối cùng của phó tổng thống gợi nhắc đến một ứng viên đảng Dân chủ khác, người cũng nỗ lực trở thành nữ tổng thống đầu tiên của nước Mỹ. Năm 2016, bà Hillary Clinton kết thúc chiến dịch tranh cử tại Philadelphia với ông Bill Clinton và Barack Obama.
Bà Harris nói mình chọn địa điểm này vì Philadelphia đại diện cho “lời tri ân tới những người yếu thế đã vươn lên để giành chiến thắng”.
"Chiến dịch của chúng tôi tập hợp mọi người từ mọi miền đất nước và từ mọi tầng lớp xã hội", bà Harris cho biết, nhấn mạnh họ "đoàn kết bởi tình yêu dành cho nước Mỹ và niềm tin vào một tương lai tươi sáng hơn, mạnh mẽ hơn và nhiều hy vọng hơn mà chúng ta cùng nhau xây dựng".
"Chúng ta sẽ kết thúc tối nay như cách chúng ta bắt đầu, với sự lạc quan, với năng lượng, và với niềm vui”, bà nói.
Phó tổng thống hy vọng cử tri sẽ được tiếp thêm lửa và quyết định đi bỏ phiếu trước lời kêu gọi của nữ hoàng truyền hình Oprah Winfrey và các ngôi sao khác như Lady Gaga và Ricky Martin, những người đã xuất hiện tại buổi mít tinh.
Điểm bỏ phiếu đầu tiên trong cuộc bầu cử Mỹ đã có kết quả Vào lúc 0h13 (giờ miền Đông nước Mỹ, tương ứng 12h13 trưa cùng ngày theo giờ Việt Nam), kết quả kiểm phiếu tại Dixville Notch cho thấy số phiếu bầu chia đều cho hai ứng viên.