Hai đồng minh vùng Vịnh nguy cơ đối đầu trực diện

5 giờ trướcBài gốc

Khói bay lên sau khi liên quân do Ả-rập Xê-út dẫn đầu không kích cảng ở miền nam Yemen. (Ảnh: Reuters)

Cảnh báo trên của Riyadh sử dụng ngôn từ cứng rắn nhất từ trước tới nay với Abu Dhabi, khi liên quân tấn công mục tiêu của lực lượng ly khai ở miền nam Yemen mà UAE hậu thuẫn.

Chủ tịch Hội đồng Tổng thống Yemen – được Ả-rập Xê-út ủng hộ – cũng đặt thời hạn để lực lượng UAE rút đi. Ả-rập Xê-út kêu gọi UAE tuân thủ yêu cầu này.

Ả-rập Xê-út và UAE đều là những thành viên quan trọng của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), vì vậy bất kỳ bất đồng nào giữa hai nước đều có thể cản trở cơ hội đạt được đồng thuận về sản lượng dầu.

Chủ tịch Hội đồng Tổng thống Yemen Rashad al-Alimi cũng đã hủy bỏ hiệp ước quốc phòng với UAE, đồng thời cáo buộc UAE kích động chia rẽ nội bộ Yemen thông qua việc ủng hộ Hội đồng Chuyển tiếp miền Nam (STC).

“Đáng tiếc là đã có bằng chứng xác nhận dứt khoát rằng Các Tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất đã gây sức ép và chỉ đạo STC làm suy yếu, nổi dậy chống lại thẩm quyền của nhà nước thông qua leo thang quân sự”,ông Rashad al-Alimi nói.

Bộ Ngoại giao UAE chưa đưa ra phản hồi về phát biểu này.

Từng sát cánh

Từ năm 2015, UAE là thành viên của liên quân do Ả-rập Xê-út dẫn đầu chống lại lực lượng Houthi thân Iran tại Yemen.

Năm 2019, UAE bắt đầu rút bớt lực lượng khỏi nước này nhưng vẫn cam kết ủng hộ chính phủ Yemen được Ả-rập Xê-út hậu thuẫn. Sau đó, STC quyết định theo đuổi quyền tự trị ở miền Nam và trong tháng này đã bất ngờ mở cuộc tấn công nhằm vào lực lượng chính phủ Yemen.

Diễn biến này đẩy hai đồng minh vùng Vịnh là UAE và Ả-rập Xê-út tiến gần nguy cơ đối đầu trực tiếp tại Yemen hơn bao giờ hết, đồng thời làm dấy lên nguy cơ nội chiến tái bùng phát ở quốc gia này.

Cuộc tấn công của STC đã phá vỡ thế giằng co suốt nhiều năm, khi STC tuyên bố kiểm soát phần lớn miền Nam, bao gồm tỉnh Hadramout có vị trí chiến lược.

Trước đó, Ả-rập Xê-út cảnh báo STC không được tiến hành các hoạt động quân sự tại Hadramout – tỉnh biên giới phía đông – và yêu cầu lực lượng này rút quân. STC bác bỏ lời kêu gọi của Ả-rập Xê-út.

Theo liên quân, cuộc không kích có quy mô hạn chế diễn ra rạng sáng 30/12, sau khi hai con tàu từ cảng Fujairah của UAE cập cảng Mukalla vào cuối tuần qua mà không được phép. Sau khi đến Mukalla, hai tàu này tắt hệ thống theo dõi và tháo dỡ một lượng lớn vũ khí cùng phương tiện chiến đấu nhằm hỗ trợ STC.

Hãng thông tấn nhà nước Ả-rập Xê-út đăng đoạn video cho thấy một con tàu mang tên “Greenland”, xuất phát từ cảng Fujairah của UAE.

Theo truyền thông nhà nước Ả-rập Xê-út, cuộc tấn công của liên quân do nước này dẫn đầu nhằm vào lô vũ khí ở cảng Mukalla không gây thương vong hay thiệt hại ngoài ý muốn.

Hình ảnh phát trên truyền hình nhà nước Yemen cho thấy khói đen bốc lên từ khu vực cảng vào sáng sớm sau cuộc không kích, cùng với các phương tiện bị cháy tại hiện trường.

Chủ tịch Hội đồng Tổng thống Yemen Alimi đã áp đặt lệnh cấm bay, đồng thời phong tỏa đường biển và đường bộ tại tất cả cảng và cửa khẩu trong vòng 72 giờ, trừ những trường hợp được liên quân cho phép.

Hadramout giáp với Ả-rập Xê-út và có mối liên hệ văn hóa, lịch sử sâu sắc với nước này; nhiều nhân vật nổi bật của Ả-rập Xê-út xuất thân từ đó.

Kể từ năm 2022, STC là một phần của liên minh kiểm soát các khu vực miền Nam Yemen, theo sáng kiến chia sẻ quyền lực được Ả-rập Xê-út hậu thuẫn.

Trong khi đó, Houthi kiểm soát miền Bắc Yemen, bao gồm thủ đô Sanaa, sau khi đẩy chính phủ về miền Nam.

Cuộc không kích của Ả-rập Xê-út đánh dấu bước leo thang nghiêm trọng nhất giữa nước này với UAE từ trước đến nay. Từng là hai trụ cột song hành của an ninh khu vực, hai cường quốc vùng Vịnh ngày càng bộc lộ những khác biệt lợi ích, từ hạn ngạch dầu mỏ tới ảnh hưởng địa - chính trị.

Bình Giang

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/hai-dong-minh-vung-vinh-nguy-co-doi-dau-truc-dien-post1809190.tpo