Vướng mặt bằng khiến 2 dự án giao thông lớn trễ hẹn và không phát huy được hiệu quả đầu tư
Dự án Đường từ quốc lộ 14 qua trung tâm hành chính mới tỉnh lộ 683 có tổng mức đầu tư 110 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương. Dự án được phê duyệt tháng 5/2021, thực hiện trong giai đoạn 2022 - 2025 trên địa bàn xã Thuận An và Đức Lập. Đây là dự án nhóm B, quy mô đầu tư khoảng 2,2 km đường giao thông đạt tiêu chuẩn đường đô thị.
Đến hết năm 2024, dự án đã hoàn thành 30% khối lượng. Nhưng từ đầu năm 2025 tới nay, dự án đã “đứng hình” do chưa được bàn giao mặt bằng. Dù đã được bố trí đủ vốn để hoàn thành trong năm 2025 nhưng đến cuối tháng 10/2025, dự án mới giải ngân được 1% tổng vốn được bố trí.
Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng (BQLDA) khu vực Đắk Mil, một số hộ dân bị thu hồi gần như toàn bộ diện tích đất ở nên không chấp thuận bồi thường bằng tiền mà yêu cầu bố trí đất ở tương đương vị trí cũ. Dù dự kiến có 9 lô tái định cư nhưng đến nay vẫn chưa bố trí được quỹ đất và giá đất tái định cư cụ thể.
Trong khi đó, 16 hộ dù đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ nhưng vẫn tồn đọng phần cây trồng xen, cây trồng vượt mật độ. Việc sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp huyện từ giữa năm 2025 khiến hồ sơ chưa kịp trình phê duyệt, kéo theo toàn bộ quá trình bị đình trệ.
Cách đó không xa, dự án Đường giao thông xã Đức Minh đi xã Đức Mạnh (nay thuộc xã Đức Lập) cũng “đứng hình” vì mặt bằng. Đây là dự án có tổng mức đầu tư 81 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương và thực hiện trong giai đoạn 2022 - 2025. Đến cuối năm 2024, dự án đã giải ngân hơn 47 tỷ đồng. Số vốn còn lại đã được bố trí để hoàn thành trong năm 2025. Tuy vậy, từ đầu năm đến nay, công trình chỉ giải ngân được 1,2 tỷ đồng, đạt khoảng 4%, và hầu như không phát sinh thêm khối lượng thi công nào.
Hiện nay còn 7 hộ dân không chấp thuận nhận tiền bồi thường hoặc bàn giao mặt bằng trong 3 đợt thu hồi đất. Tại dự án này, vấn đề cây trồng xen và cây trồng vượt mật độ chưa được phê duyệt bồi thường khiến người dân không đồng ý giao đất. Dù phương án đã được lập và điều chỉnh nhiều lần nhưng việc sắp xếp đơn vị hành chính khiến hồ sơ chưa thể ký duyệt.
Ngoài vướng mặt bằng, dự án còn chịu áp lực tăng giá vật liệu xây dựng, đặc biệt là cát. Tại khu vực thực hiện dự án không có mỏ đất làm vật liệu san lấp nên nhà thầu cũng gặp khó khi thi công nền đường.
Đây là 2 dự án giao thông lớn, kết nối khu vực, góp phần hoàn thiện mạng lưới giao thông và tạo động lực phát triển các khu dân cư, dịch vụ mới của xã Đức Lập cùng vùng phụ cận. Tuy nhiên, những vướng mắc kéo dài trong giải phóng mặt bằng đã khiến dự án trễ hẹn. Chủ đầu tư đã đề xuất gia hạn thời gian thực hiện 2 dự án sang cuối năm 2026, đồng thời chuyển vốn sang năm sau để bảo đảm điều kiện thi công khi mặt bằng được bàn giao đầy đủ.
Theo lãnh đạo BQLDA khu vực Đắk Mil, “nút thắt” lớn nhất trong giải phóng mặt bằng là đất tái định cư và phương án bồi thường, hỗ trợ đối với cây trồng xen. Thời gian qua, chủ đầu tư đã có nhiều nỗ lực nhưng do vướng mắc chủ quan và khách quan mặt bằng vẫn chưa được tháo gỡ.
Trước mắt, chủ đầu tư đã kiến nghị địa phương tuyên truyền, vận động người dân bàn giao mặt bằng và bố trí tái định cư cho các hộ đủ điều kiện. Về lâu dài, UBND tỉnh cần ban hành quy định bồi thường, hỗ trợ cây trồng xen và cây trồng vượt mật độ để thuận lợi cho công tác giải phóng mặt bằng.
Lê Phước .