Hai hợp chất tự nhiên mở hướng mới điều trị Alzheimer

10 giờ trướcBài gốc

Các nhà nghiên cứu phát hiện hai hợp chất tự nhiên có khả năng trẻ hóa tế bào não, phục hồi năng lượng và loại bỏ protein liên quan đến Alzheimer. (Nguồn: iStock)

Các nhà khoa học tại Đại học California, Irvine (Mỹ) vừa công bố một phát hiện quan trọng trên Tạp chí GeroScience. Theo đó, hai hợp chất tự nhiên nicotinamide (một dạng vitamin B3) và epigallocatechin gallate (EGCG, chất chống oxy hóa trong trà xanh) có khả năng phục hồi năng lượng tế bào não và loại bỏ protein amyloid - yếu tố gắn liền với bệnh Alzheimer.

Phương pháp này không sử dụng thuốc mà tác động trực tiếp đến sự phục hồi guanosine triphosphate (GTP) - một phân tử then chốt trong sản xuất năng lượng tế bào thần kinh. Theo nhóm nghiên cứu, khi con người già đi, mức năng lượng trong tế bào thần kinh suy giảm, khiến não bộ giảm khả năng “dọn dẹp” các protein bất thường và thành phần bị hư hỏng. Giáo sư Gregory Brewer, tác giả chính của nghiên cứu nhấn mạnh, việc phục hồi năng lượng giúp tế bào thần kinh lấy lại chức năng loại bỏ quan trọng này.

Trong các thí nghiệm, các nhà khoa học đã sử dụng cảm biến huỳnh quang GEVAL để theo dõi nồng độ GTP ở tế bào thần kinh chuột mô hình Alzheimer. Kết quả cho thấy nồng độ GTP tự do giảm dần theo tuổi, đặc biệt trong ty thể – trung tâm năng lượng của tế bào. Điều này dẫn đến suy giảm quá trình tự thực (autophagy), vốn là cơ chế loại bỏ các thành phần bị hư hỏng.

Đáng chú ý, chỉ sau 24 giờ điều trị bằng nicotinamide và EGCG, mức GTP đã được phục hồi về trạng thái thường thấy ở tế bào thần kinh trẻ hơn. Sự phục hồi này mang lại nhiều lợi ích như cải thiện chuyển hóa năng lượng, kích hoạt các protein GTPase quan trọng trong vận chuyển nội bào (Rab7 và Arl8b), giảm stress oxy hóa, nguyên nhân gây thoái hóa thần kinh và đặc biệt, tăng hiệu quả loại bỏ các cụm protein beta amyloid.

Giáo sư Brewer nhận định, nghiên cứu cho thấy GTP là nguồn năng lượng trước đây chưa được đánh giá đúng mức, đóng vai trò thiết yếu trong hoạt động não bộ. Ông cho biết: “Bằng cách bổ sung các hợp chất tự nhiên có sẵn trong thực phẩm chức năng, chúng ta có thể mở ra một hướng đi mới trong điều trị suy giảm nhận thức do tuổi tác và bệnh Alzheimer”.

Dù vậy, theo Giáo sư Brewer cần có thêm nghiên cứu để xác định cách ứng dụng hiệu quả nhất, bởi một thử nghiệm lâm sàng gần đây với nicotinamide đường uống cho thấy kết quả hạn chế do hoạt chất này bị bất hoạt trong máu. Điều này đặt ra yêu cầu tìm kiếm phương thức bào chế và đưa hợp chất vào cơ thể hiệu quả hơn, trước khi có thể áp dụng rộng rãi cho con người.

Phát hiện này cũng mở ra triển vọng mới trong cuộc chiến chống Alzheimer - căn bệnh thoái hóa thần kinh phổ biến và là nguyên nhân chính gây sa sút trí tuệ ở người cao tuổi.

(theo GeroScience)

Quang Minh

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/hai-hop-chat-tu-nhien-mo-huong-moi-dieu-tri-alzheimer-325071.html