Truyền thống cách mạng hào hùng là bệ phóng vững bền giúp Hải Lăng phát triển đúng hướng- Ảnh: TẠ QUANG GIANG
Tiến về Sài Gòn...
Bước vào nửa cuối năm 1974, cục diện chiến trường có sự chuyển biến mạnh mẽ theo hướng ngày càng có lợi cho cách mạng. Trước tình hình đó, kết luận tại Hội nghị Bộ Chính trị họp từ ngày 30/9 - 8/10/1974, bàn kế hoạch giải phóng hoàn toàn miền Nam, Tổng Bí thư Lê Duẩn nêu rõ: “Đây là thời cơ thuận lợi để Nhân dân ta hoàn toàn giải phóng miền Nam, giành thắng lợi trọn vẹn cho cách mạng dân tộc, dân chủ. Ngoài thời cơ này không có thời cơ nào khác...”.
Bộ Chính trị ra nhiệm vụ trọng tâm trước mắt: “Động viên những nỗ lực lớn nhất của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ở cả hai miền, mở cuộc tổng tiến công và nổi dậy, đưa chiến tranh cách mạng phát triển đến mức cao, tiêu diệt làm tan rã toàn bộ sào huyệt trung tâm của chính quyền Sài Gòn, giành toàn bộ chính quyền về tay Nhân dân, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước...”.
Trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975, đưa đến đại thắng vào ngày 30/4, chiến dịch giải phóng Hải Lăng - Quảng Trị với tính chất, quy mô và tác động to lớn được xem là trận quyết chiến chiến lược quan trọng, góp phần mở toang cánh cửa tiến đến giải phóng Sài Gòn, Bắc - Nam sum họp một nhà.
Lúc bấy giờ, Quảng Trị đã là tỉnh đầu tiên của miền Nam được giải phóng từ ngày 1/5/1972, nhưng đến trước tháng 3/1975 vẫn còn lại 15% diện tích đất ở phía Nam do chính quyền Sài Gòn nắm giữ, do đó trung ương quyết tâm giải phóng hoàn toàn tỉnh Quảng Trị càng sớm càng tốt. Lệnh được ban ra, quân dân Quảng Trị mở màn chiến dịch giải phóng từ tháng 1/1975, đỉnh cao chiến dịch vào hồi 0 giờ ngày 9/3/1975, lực lượng của ta đã tiêu diệt Chi khu quân sự Mai Lĩnh của đối phương, gây tiếng vang lớn.
Sau mười ngày tấn công áp đảo, đến 18 giờ ngày 19/3/1975, toàn bộ quân đội chính quyền Sài Gòn ở Hải Lăng phải rút chạy vào Thừa Thiên Huế, huyện Hải Lăng hoàn toàn giải phóng. Sau 21 năm trường kỳ chiến đấu cùng cả nước, niềm vui chiến thắng huyện Hải Lăng vỡ òa. Trên đà thắng lợi, các lực lượng vũ trang Quảng Trị tiếp tục chiến đấu, góp phần quan trọng vào giải phóng thành phố Huế vào ngày 26/3/1975.
Trong thành công và thắng lợi, Hải Lăng cũng chịu đựng nhiều đau thương, mất mát, rất nhiều chiến sĩ đã hy sinh, bị thương. Ghi nhận những đóng góp to lớn này, huyện Hải Lăng vinh dự được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và nhiều phần thưởng khác; 14 tập thể và 7 cá nhân được phong tặng, truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; hơn 500 mẹ được phong tặng và truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng .
Mùa xuân mơ ước ấy đã đến
Ông Lê Văn Hoan, năm nay 93 tuổi, nguyên Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Trị, là người trước đó có thời gian làm Bí thư Huyện ủy Hải Lăng lâu nhất, từ năm 1967 - 1973, trong các đời bí thư huyện Hải Lăng những năm chiến tranh.
Ông lý giải: Đảng bộ Hải Lăng trong chiến tranh cũng như hòa bình luôn là một đảng bộ đoàn kết, sáng tạo. Đặc biệt, sau hòa bình đã thực hiện tốt chính sách hòa hợp dân tộc, đó là những nguyên nhân quan trọng nhất giúp huyện đạt được nhiều kết quả quan trọng về mọi mặt. Điểm nhấn nhân văn này khơi dậy được nguồn năng lượng dồi dào, huy động sức mạnh tổng hợp toàn dân để xây dựng quê hương.
Lễ hội đua thuyền ở làng quê của huyện Hải Lăng - Ảnh: NGUYỄN NHƯ KHOA
Trong câu chuyện mùa hòa bình vào chiều cuối năm Giáp Thìn ở xã Hải Thượng, huyện Hải Lăng, ông Lê Phước Chiểu, năm nay gần 80 tuổi, ở thôn Thượng Xá, điều khiển âm lượng ti vi thêm lớn hơn khi chương trình văn nghệ của VTV đang phát bản nhạc “Mùa xuân đầu tiên” của nhạc sĩ Văn Cao.
Ông như muốn được nghe lại thật nhiều lần ca từ của bài hát và sống lại thời khắc hạnh phúc như vỡ òa ấy. Lời bài hát giản dị làm xao xuyến trái tim biết bao người trước mùa xuân hòa bình đầu tiên mà cả dân tộc được tận hưởng. Đến hôm nay nhiều người vẫn luôn muốn được nghe và hát bài hát cảm động về mùa xuân vĩnh hằng này. “Mùa bình thường mùa vui nay đã về. Mùa xuân mơ ước ấy đang đến đầu tiên”.
Ông Chiểu vẫn không quên được giọt nước mắt hạnh phúc của mẹ mình khi đón đàn con trở về nhà trong ngày đất nước thống nhất. Người dân Hải Thượng ngoan cường chiến đấu làm cho đối phương bao phen khốn đốn. Mỗi lần hành quân qua Hải Thượng, các đơn vị của quân đội Mỹ và chính quyền Sài Gòn đều rất ngán bởi không chết vì mìn cài giữa đường thì thiệt mạng do du kích bắn tỉa. Thương vong quá nhiều khiến đối phương khiếp sợ. Dẫn đến vào năm 1968, chính quyền Sài Gòn phải nắn đoạn Quốc lộ 1 không cho đi qua Hải Thượng nữa, để chạy lên phía Tây như bây giờ, chính là để tránh cách mạng.
Cha ông Chiểu là thương binh thời kỳ chống thực dân Pháp, mẹ ông cũng theo cách mạng, em ruột đi bộ đội vào năm 1972. Trớ trêu thay, ông và em út không may bị chính quyền Sài Gòn bắt đi lính bộ binh. Những ngày đó, ông sợ nhất phải cầm súng đối đầu với anh em, bà con mình, may mắn điều ấy vẫn chưa xảy ra với ông. Tháng 4/1972, anh em của ông tìm cách trốn được khỏi hàng ngũ của quân đội chính quyền Sài Gòn, về với cách mạng .
Ông Lê Văn Hoan chia sẻ, để giành được hòa bình, độc lập dân tộc, định mệnh nghiệt ngã của lịch sử đã đưa đẩy không ít con người cùng chung một gia đình, nguồn cội đứng về hai phía. Đa số trong họ luôn đau đáu một tình yêu như nhau với quê hương, đất nước và cùng chung khát vọng hòa bình, về sự đoàn tụ, hòa hợp dân tộc. Đó là những mầm xanh mạnh mẽ để xóa đi mặc cảm về quá khứ, góp phần hàn gắn nỗi đau, làm nên sức mạnh sự hòa hợp, từng bước xây dựng Hải Lăng, Quảng Trị ngày càng giàu mạnh.
Từng đàn chim én bay về
Truyền thống cách mạng hào hùng luôn là bệ phóng giúp Hải Lăng có năng lượng dồi dào và phát triển đúng hướng. Hải Lăng luôn có sự chủ động chuyển mình mạnh mẽ.
Không khí đón xuân ở làng Hưng Nhơn, xã Hải Phong - Ảnh: NGUYỄN NHƯ KHOA
Bí thư Huyện ủy Hải Lăng Nguyễn Khánh Vũ tự tin khắc họa con đường phát triển của địa phương. Kế thừa những thành quả đạt được, huyện Hải Lăng đã có nghị quyết phát triển KT-XH phù hợp, sáng tạo. Đó là phát triển nông nghiệp bền vững, hữu cơ, công nghệ cao theo chuỗi giá trị và công nghiệp. Những thành tựu của chặng đường 50 năm xây dựng và phát triển là minh chứng hùng hồn cho ý chí, nghị lực, tinh thần đoàn kết, vượt khó đi lên của Hải Lăng. GRDP bình quân đầu người dân của huyện đạt 73 triệu đồng, gấp gần 20 lần so với năm 1990.
Huyện Hải Lăng có tổng diện tích lúa hai vụ hơn 13.500 ha, trong đó lúa chất lượng cao hơn 8.000 ha. Sự chuyển dịch trong ý thức của người dân để phát triển nông nghiệp rất đáng tự hào. Họ đã mạnh dạn đổi mới trong việc tổ chức sản xuất, tiếp cận thị trường. Đây là những nông dân thấy xa hiểu rộng, dám nghĩ dám làm những gì khác với truyền thống .
Đặc biệt, Hải Lăng có 5 xã nằm trong vùng lõi Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị. Tỉnh Quảng Trị đã có nhiều chính sách ưu tiên cho khu kinh tế này để tăng sức cạnh tranh, tạo điều kiện cho doanh nghiệp đến tập trung đầu tư vào nhiệt điện, điện kh í, cảng biển và công nghiệp sản xuất chế tạo.
Những ngày này, trên địa bàn huyện Hải Lăng như đại công trường tấp nập, nhiều doanh nghiệp, nhà đầu tư tìm về để đầu tư phát triển. Tại Khu công nghiệp Quảng Trị (giai đoạn 1) ở xã Hải Trường, nhà đầu tư tập trung phương tiện, máy móc san mặt bằng xây dựng cơ sở hạ tầng cho các nhà đầu tư thứ cấp đến thuê lại xây dựng nhà máy sản xuất hàng xuất khẩu, tạo việc làm cho người lao động tại chỗ .
Trên công trường dự án Khu bến cảng Mỹ Thủy tại xã Hải An rộn ràng tiếng máy thi công xây dựng. Phó Tổng Giám đốc Thường trực Công ty Cổ phần Liên doanh cảng quốc tế Mỹ Thủy Nguyễn Xuân Dũng cho biết, dự án thuộc công trình hàng hải cấp đặc biệt, tiến độ xây dựng đang được bảo đảm, phấn đấu đến cuối năm 2025 thi công hoàn thành một đến hai bến cảng để đón tàu có trọng tải từ 30 nghìn đến 50 nghìn tấn cập bến. Đến năm 2026, đơn vị thi công hoàn thành thêm 2 bến nữa để đón tàu có trọng tải 100 nghìn tấn.
Dự án này được xác định sẽ đóng vai trò quan trọng thu hút đầu tư, góp phần khai thác tối đa lợi thế về dịch vụ cảng, vận tải biển và các dịch vụ liên quan, trở thành đầu mối trung chuyển hàng hóa giữa các cảng biển trong khu vực miền Trung và quốc tế, tăng cường liên kết phát triển vùng.
Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Trị Nguyễn Đăng Quang cho biết, những bước đi vững chắc của Đảng bộ và Nhân dân huyện Hải Lăng luôn nhận được sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ bằng những chủ trương, chính sách phù hợp. Hải Lăng đã chủ động tranh thủ, đón nhận các quyết sách, phấn đấu trở thành vùng kinh tế năng động trong quá trình đổi mới, phát triển, hội nhập. Hiện thực hóa Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 3/11/2022 của Bộ Chính trị về phát triển KT-XH và bảo đảm QP-AN vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đẩy mạnh hợp tác kinh tế qua các cửa khẩu trong vùng gắn với Hành lang kinh tế Đông- Tây.
Trong đó thúc đẩy vai trò của Hành lang kinh tế Mỹ Thủy - La Lay với trục chính là sớm hoàn thành Quốc lộ 15D được xác định là nội dung quan trọng, có tính chất làm nền tảng, là đòn bẩy nhằm khai thác lợi thế riêng có của Hải Lăng, tạo đột phá cho sự phát triển trong tương lai cho Quảng Trị.
Từng đàn chim én đang bay về trên bầu trời Hải Lăng. Những cánh chim hạnh phúc chao liệng như nhắn gửi và mang theo ước vọng hòa bình, thịnh vượng của mảnh đất, con người nơi đây. Hải Lăng đang quyết tâm phấn đấu đạt chuẩn huyện nông thôn mới vào năm 2025, đến năm 2030 trở thành huyện trọng điểm về phát triển công nghiệp và trở thành thị xã vào năm 2040.
Tin rằng Hải Lăng sẽ đạt được ước nguyện này bằng cả niềm tin, khát vọng và ý chí mãnh liệt được hun đúc trong dặm dài lịch sử anh dũng và can trường của mình.
Lâm Quang Huy