Số hóa từ Hải quan cửa khẩu
Chi cục Hải quan Khu vực 17 đang quản lý hơn 270 km biên giới với 12 cửa khẩu, thuộc địa bàn hai tỉnh Long An và Tây Ninh trước đây. Tại Cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp, Tây Ninh (Long An cũ), lượng hàng hóa qua lại ngày càng tăng. Hàng quá cảnh chiếm khoảng 70% – 75% tổng lượng giao dịch, chủ yếu là hàng tiêu dùng từ Trung Quốc quá cảnh sang Campuchia. Ngoài ra, cửa khẩu còn tiếp nhận nông sản nhập khẩu như lúa và xoài theo mùa vụ, phục vụ chế biến trong nước và tái xuất.
Cửa khẩu Bình Hiệp đang triển khai mô hình thông quan tập trung, tiến tới giảm thiểu hoàn toàn giấy tờ và khâu tiếp xúc trung gian
Theo ông Nguyễn Phùng Vạn, Đội trưởng Đội Hải quan Cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp, sau khi triển khai tái cơ cấu bộ máy, biên chế của đội từ 14 người còn 13 người, nhưng khối lượng công việc vẫn tăng 15%–20%. Trung bình mỗi ngày, đơn vị tiếp nhận và xử lý 120 - 150 tờ khai, tăng gần gấp 1.5 lần so với trước.
Đội đã ứng dụng công nghệ số trong quy trình nghiệp vụ. Hệ thống đã tự động phân công tờ khai cho công chức xử lý, thay vì thủ công như trước, thời gian xử lý hồ sơ giảm đáng kể, lãnh đạo cũng có thêm thời gian tập trung cho công tác quản lý, điều hành.
Hiện tại Cửa khẩu Bình Hiệp đang triển khai mô hình thông quan tập trung, tiến tới giảm thiểu hoàn toàn giấy tờ và khâu tiếp xúc trung gian giữa doanh nghiệp với công chức hải quan. Khi vận hành đồng bộ, doanh nghiệp có thể khai báo, nộp hồ sơ, theo dõi trạng thái thông quan trực tuyến nhanh, minh bạch và tiết kiệm chi phí.
“Để thực hiện mô hình hiệu quả hơn, ngoài máy móc thiết bị phù hợp đòi hỏi năng lực vận hành của công chức hải quan, nhận thức cán bộ cũng phải chuyển biến sâu sắc với vấn đề phát triển sắp tới về “Hải quan số - Cửa khẩu số”... Trước nhu cầu phát triển ngày càng cao, lưu lượng người phương tiện nhiều hơn, đòi hỏi cần đẩy mạnh việc đào tạo bồi dưỡng nghiệp vụ cho công chức hải quan để đáp ứng cho sự phát triển trong tình hình hình mới”, ông Nguyễn Phùng Vạn cho biết thêm.
Hàng hóa thông thương tại Cửa khẩu Bình Hiệp
Giải quyết tình trạng tải công việc
Ông Lê Minh Tân, Phó Đội trưởng Đội Hải quan Cửa khẩu Mộc Bài, tỉnh Tây Ninh cho biết, 8 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu qua cửa khẩu đạt hơn 525 triệu USD, tăng 16% so với cùng kỳ; lượng tờ khai hơn 23.400 bộ, tăng khoảng 8%. Trong đó, hàng quá cảnh chiếm đến 75%–80%, chủ yếu là nguyên phụ liệu từ Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, Trung Quốc… đi Campuchia và ngược lại.
Mộc Bài được xem là cửa khẩu đường bộ sầm uất nhất phía Nam nhưng cũng chỉ có 30 cán bộ hải quan, để đảm bảo khối lượng công việc rất lớn cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số. Tại đây, gần như không còn thủ tục thủ công với 99% hồ sơ được xử lý trên môi trường mạng. Hệ thống thông quan tự động và quản lý rủi ro giúp rút ngắn thời gian thông quan chỉ còn vài giây đối với tờ khai miễn kiểm tra. Công tác quản lý nội bộ, kiểm soát hồ sơ cũng được số hóa, đảm bảo minh bạch và nhanh chóng.
Ông Tân nhận định, hoạt động số hóa cũng như các hoạt động nghiệp vụ không chỉ thực hiện trong nội bộ ngành, còn được phối hợp chặt chẽ với nhiều đơn vị chuyên ngành giúp cửa khẩu Mộc Bài duy trì thông quan thông suốt, góp phần thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu và thu hút đầu tư tại khu vực này.
“Công tác phối hợp này ngày càng chặt chẽ hơn, nhất là với đồn Công an, Khu kinh tế, đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế, cũng như các lực lượng chức năng chuyên ngành như kiểm dịch thực vật, động vật, y tế trong trao đổi, chia sẻ thông tin để phục vụ việc đẩy nhanh tiến độ thông quan nhanh, hàng hóa của doanh nghiệp. Đến thời điểm này cửa khẩu đánh giá hoạt động phối hợp hiệu quả trên cơ sở tôn trọng chức năng, nhiệm vụ của mỗi ngành theo quy định của pháp luật”, ông Tân nói.
Phối hợp kiểm soát hàng hóa tại Cửa khẩu Quốc tế Mộc Bài
Theo ông Phan Văn Vũ, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Khu vực 17, sau khi sắp xếp lại tổ chức, đơn vị nhanh chóng ổn định bộ máy và phát huy hiệu quả nhờ ứng dụng công nghệ số, mô hình thông quan tập trung. 9 tháng qua, Chi cục xử lý hơn 95.000 tờ khai, kim ngạch trên 3 tỷ USD, thu ngân sách hơn 4.500 tỷ đồng, rút ngắn 30% - 40% thời gian thông quan và tăng 17% so với cùng kỳ 2024.
Nguyễn Quang/VOV-TP.HCM