Hải quân Mỹ dừng chương trình tàu khu trục Constellation dựa trên FREMM

14 giờ trướcBài gốc

Hải quân Mỹ đã quyết định hủy chương trình tàu khu trục tiên tiến Constellation, dù đã chi hơn 3 tỷ USD cho hai chiếc đầu tiên đang được đóng. Quyết định này làm lộ rõ các vấn đề về yêu cầu thiết kế quá tham vọng, hạn chế của ngành công nghiệp đóng tàu trong nước và khoảng trống nghiêm trọng về tàu hộ tống hạng nhẹ trong biên đội.

Theo Hãng Novosti, Bộ trưởng Hải quân Mỹ John C. Phelan thông báo Lầu Năm Góc sẽ xem xét lại cách tiếp cận với việc thiết kế và triển khai lực lượng tàu mặt nước, khép lại một chương trình từng được kỳ vọng cao dựa trên thiết kế FREMM của châu Âu.

Khoảng trống tàu hộ tống hạng nhẹ sau Oliver Hazard Perry và LCS

Hải quân Mỹ không còn tàu hộ tống từ năm 2015, khi chiếc cuối cùng trong số 51 tàu khu trục lớp Oliver Hazard Perry ngừng hoạt động. Khoảng trống này ban đầu được kỳ vọng sẽ được bù đắp bằng các tàu chiến ven biển LCS lớp Freedom và Independence.

Tuy nhiên, các lớp LCS nhanh chóng bộc lộ nhiều "vấn đề ban đầu", từ lỗi thiết kế đến trục trặc hệ thống động cơ đẩy chính. Một số tàu phải cho nghỉ hưu chỉ sau chưa đầy 10 năm phục vụ, khiến về thực chất Hải quân Mỹ thiếu vắng hoàn toàn tàu hộ tống hạng nhẹ.

Việc phát triển một mẫu tàu hoàn toàn mới từ con số không bị đánh giá là mất quá nhiều thời gian. Vì vậy, năm 2018, Lầu Năm Góc chuyển sang lựa chọn một thiết kế có sẵn trên thị trường quốc tế, mở lại cuộc thi và năm 2020 chọn thiết kế FREMM của châu Âu.

FREMM – nền tảng được chọn làm cơ sở

Năm 2020, Fincantieri, tập đoàn đóng tàu lớn của Ý, giành chiến thắng với thiết kế tàu khu trục lớp FREMM. Tháng 4/2020, công ty nhận hợp đồng 795 triệu USD để thiết kế chi tiết và đóng nguyên mẫu cho Hải quân Mỹ, kèm tùy chọn bổ sung trị giá 9 triệu USD.

Từ đầu những năm 2010, 19 tàu lớp FREMM đã được biên chế cho hải quân Ý (lớp Bergamini) và Pháp (lớp Aquitaine). Các tàu này đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ: phòng thủ chống ngầm và chống máy bay, tiêu diệt tàu mặt nước, tấn công mục tiêu trên bờ.

Cấu trúc thượng tầng FREMM sử dụng công nghệ tàng hình nhằm giảm diện tích phản xạ radar. Thiết kế dạng mô-đun cho phép nhanh chóng cấu hình lại để phù hợp với từng nhiệm vụ, với lượng giãn nước khoảng 5.800 tấn.

Mặc dù có ngoại hình tương tự, tàu Bergamini và Aquitaine sử dụng các cấu hình radar, phòng không, hệ thống động lực và vũ khí khác nhau. Tàu Pháp trang bị tên lửa hành trình tấn công đất liền SCALP-Naval trong 16 ống phóng thẳng đứng, trong khi tàu Ý ưu tiên hai pháo 127 mm và 76 mm, để trống không gian mũi tàu dành cho hệ thống phóng thẳng đứng.

Nguyên mẫu tàu Carlo Bergamini của Ý, thuộc lớp FREMM.

Constellation – từ sao chép FREMM đến thiết kế gần như mới

Hải quân Mỹ chọn lớp Bergamini của Ý làm cơ sở cho tàu khu trục Constellation. Việc đóng chiếc đầu tiên bắt đầu tháng 8/2022 tại xưởng Fincantieri Marinette ở Marinette, Wisconsin.

Tuy nhiên, Lầu Năm Góc không dừng ở việc sao chép thiết kế. Các yêu cầu bổ sung khiến thiết kế ban đầu bị sửa đổi sâu. Từ mục tiêu ban đầu là đạt mức tương đồng 85% với nguyên mẫu Ý, cuối cùng chỉ còn khoảng 15% thông số giữ được như ban đầu.

Tàu Constellation dự kiến có lượng giãn nước toàn phần 7.300 tấn, chiều dài 151 m, chiều rộng khoảng 20 m, lớn hơn đáng kể so với FREMM gốc. Đây cũng là tàu đầu tiên trong lịch sử Hải quân Mỹ dùng hệ thống động cơ đẩy kết hợp diesel – điện – tuabin khí (CODLAG).

Con tàu mang phiên bản nhẹ của radar phòng không – phòng thủ tên lửa AN/SPY-6, loại đang được lắp trên các tàu khu trục tên lửa dẫn đường Arleigh Burke Flight III. Về hỏa lực, cấu hình dự kiến gồm:

Một bệ phóng đa năng Mk 41 với 32 ống, dùng cho tên lửa phòng không Standard SM-2 Block IIIC, Standard SM-6 ERAM và ESSM Block 2.
16 bệ phóng tên lửa chống hạm NSM.
Hệ thống tên lửa phòng không tầm gần tự vệ Mk 49 RAM Block 2 với 21 đạn.
Một pháo Mk 110 cỡ 57 mm.
Các ống phóng ngư lôi cỡ 324 mm.

Nhà chứa máy bay phía đuôi dự kiến tiếp nhận một trực thăng chống ngầm Sikorsky MH-60R Seahawk và một hoặc hai trực thăng không người lái Northrop Grumman MQ-8C Firescout.

Bảng so sánh một số thông số chính

Nhiệm vụ dự kiến và vấn đề quá tải yêu cầu

Theo mô tả của Hải quân Mỹ, Constellation được thiết kế để thực hiện cùng lúc nhiều nhiệm vụ: tấn công tàu mặt nước tầm xa, phát hiện và tiêu diệt tàu ngầm, bảo vệ lực lượng hộ tống, tác chiến điện tử chủ động và thụ động, phòng thủ trước các đòn tấn công của tàu nhỏ, cũng như yểm trợ hỏa lực cho lực lượng đổ bộ.

Danh sách nhiệm vụ này tương đương với yêu cầu đối với tàu khu trục hoặc tàu tuần dương hơn là một tàu hộ vệ hạng nhẹ. Việc cố gắng nhồi nhét "gần như tất cả các cải tiến hải quân" của Mỹ vào khung vỏ vốn có giới hạn của FREMM được đánh giá là một trong những nguyên nhân cốt lõi khiến chương trình gặp khó khăn.

Hạn chế công nghiệp và chi phí leo thang

Bên cạnh vấn đề yêu cầu thiết kế, chương trình Constellation còn chịu tác động từ nhiều yếu tố cấu trúc của ngành đóng tàu Mỹ.

Thứ nhất, ngành đóng tàu quân sự Mỹ đang thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng, trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt về lao động tay nghề cao giữa các ngành công nghiệp trọng điểm. Các xưởng đóng tàu, trong đó có Marinette, thiếu chuyên gia được đào tạo bài bản. Marinette lại là cơ sở còn non trẻ, vốn chỉ có kinh nghiệm với tàu chiến ven biển, không phải tàu khu trục cỡ lớn.

Thứ hai, đại dịch coronavirus làm gián đoạn chuỗi sản xuất và cắt đứt những nguồn cung cấp then chốt cho chương trình, khiến tiến độ và rủi ro tăng thêm.

Thứ ba, do các thay đổi thiết kế liên tục, chi phí chiếc tàu đầu tiên tăng lên 1,3 tỷ USD, cao hơn nhiều so với giá trị hợp đồng ban đầu.

Bài học từ Zumwalt và so sánh với cách tiếp cận của Trung Quốc

Theo phân tích được nêu, một vấn đề sâu xa hơn là Mỹ trong nhiều năm đã tập trung vào các đối thủ phi đối xứng. Cả một thế hệ sĩ quan và nhà thiết kế quen với ý tưởng đối thủ chủ yếu là lực lượng du kích trang bị nhẹ, chứ không phải hải quân có sức mạnh ngang hàng.

Xu hướng muốn tích hợp "những gì tốt nhất" vào từng đơn vị chiến đấu khiến thời gian đóng tàu kéo dài, số lượng sản xuất ít. Tàu khu trục Zumwalt là ví dụ điển hình: chương trình được đầu tư nhiều năm và hàng tỷ USD, nhưng đến nay chỉ có ba chiếc được hoàn thành.

Trong một cuộc xung đột quy mô lớn, sản xuất hàng loạt được đánh giá là quan trọng hơn nhiều so với tính độc đáo hay mức độ tinh xảo của từng con tàu riêng lẻ. Đây là bài học mà các nhà hoạch định quân sự cho rằng được áp dụng rõ ràng tại Trung Quốc.

Các xưởng đóng tàu Trung Quốc đã vượt năng lực của Mỹ về sản lượng, liên tục hạ thủy các tàu chiến tương đối rẻ, cấu hình đơn giản nhưng hiệu quả, với tần suất cao. Trên nền so sánh đó, quyết định hủy chương trình Constellation cho thấy thách thức lớn đối với Hải quân Mỹ trong việc cân bằng giữa công nghệ tiên tiến, chi phí, năng lực công nghiệp và nhu cầu số lượng tàu mặt nước trong dài hạn.

Tuệ Nhân

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/hai-quan-my-dung-chuong-trinh-tau-khu-truc-constellation-dua-tren-fremm-411520.html