Hai thách thức của siêu cảng Trần Đề

một giờ trướcBài gốc

Phối cảnh cảng Trần Đề.

Dự án cảng nước sâu Trần Đề nằm trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng (nay là TP. Cần Thơ). Có tổng vốn đầu tư ước tính lên đến hàng tỷ USD, cảng Trần Đề được kỳ vọng là cảng nước sâu đầu tiên của miền Tây, mở ra cửa ngõ đưa sản phẩm miền Tây xuất khẩu ra thế giới, thay vì phải vận chuyển qua các cảng vùng Đông Nam Bộ.

Tuy nhiên, ông Đoàn Minh Thắng, Giám đốc ngành nước và quy hoạch, Haskoning Việt Nam, bày tỏ sự quan ngại về hiệu quả kinh tế của siêu cảng Trần Đề. Theo đó, vị chuyên gia chỉ ra hai thách thức lớn nhất đối với dự án này.

Đầu tiên là cảng Trần Đề được quy hoạch ở vùng cửa sông Đồng bằng sông Cửu Long, do đó không thể xây gần đất liền bởi sẽ khiến cảng bắt buộc phải nạo vét luồng thường xuyên. Nếu không, cảng bị phù sa bồi đắp và không thể duy trì độ sâu để đón các tàu hàng tải trọng lớn.

Theo tính toán chuyên môn, cảng Trần Đề cần phải được xây cách bờ khoảng 16km. Như vậy, song song với xây dựng cảng, bắt buộc phải xây thêm đường vượt biển, qua đó đội chi phí đầu tư lên rất lớn.

Tiếp đó, vấn đề thứ hai cũng liên quan đến chi phí khi cảng Trần Đề đòi hỏi hệ thống đê chắn sóng phải được xây dựng đồng bộ, không thể đầu tư phân kỳ. Đây là hạng mục tốn kém nhất của xây dựng cảng nước sâu, yêu cầu chủ đầu tư phải có tiềm lực tài chính hùng hậu.

Ông Thắng cho biết, chính quyền Sóc Trăng cũ và Cần Thơ mới đã kêu gọi các doanh nghiệp tư nhân tham gia nghiên cứu đầu tư cảng Trần Đề. Tuy nhiên, hàng hóa của vùng Đồng bằng sông Cửu Long lâu nay vẫn “quen” đi ngược lên vùng Đông Nam Bộ để xuất khẩu, do đó chưa thể đảm bảo nguồn hàng hóa khi chi phí đầu tư lại quá lớn.

Như vậy, tính hiệu quả về kinh tế của cảng Trần Đề vẫn là câu hỏi lớn, khiến các nhà đầu tư dè chừng.

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, trong buổi làm việc với Quốc hội, cũng khẳng định, cảng Trần Đề cần chi phí đầu tư 2 – 3 tỷ USD mới có thể “ra tấm ra món”.

Bộ trưởng thừa nhận chưa thu hút được nhà đầu tư dù đã cho phép Cần Thơ có nhiều ưu đãi bởi chưa thể đảm bảo bài toán kinh tế.

Đại diện Haskoning Việt Nam đánh giá, việc đầu tư cảng Trần Đề có thể cần chờ đến giai đoạn sau, khi nền kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long phát triển mạnh mẽ hơn nữa, năng lực sản xuất đảm bảo có đủ nguồn hàng để vận chuyển qua cảng.

Cần tính đến phương án thay thế cảng Trần Đề?

Theo quy hoạch, vùng Đồng bằng sông Cửu Long sẽ có hai cảng nước sâu, bao gồm cảng Trần Đề và cảng Hòn Khoai.

Cảng tổng hợp lưỡng dụng Hòn Khoai được đặt tại tỉnh Cà Mau, được ông Thắng đánh giá là có lợi thế lớn khi đường cao tốc TP.HCM – Cà Mau đã được đầu tư và dự án cầu vượt biển 18km Cà Mau – Hòn Khoai cũng đã được khởi công từ tháng 8/2025.

Ngoài ra, khu vực này không bị phù sa bồi lắng thường xuyên nên không cần tiêu tốn chi phí nạo vét như cảng Trần Đề.

Giống như Trần Đề, cảng Hòn Khoai cũng được kỳ vọng trở thành cửa ngõ đưa hàng hóa, nông sản miền Tây xuất khẩu ra thế giới, qua đó giảm chi phí logistics, giảm tải áp lực cho hệ thống cảng vùng Đông Nam Bộ.

Bên cạnh đó, cảng Hòn Khoai còn mang ý nghĩa chiến lược về quốc phòng – an ninh, trở thành “lá chắn” cho toàn bộ vùng biển đảo và ven biển phía Nam đất nước. Với ý nghĩa này, cảng Hòn Khoai được giao cho Quân chủng Hải quân làm chủ đầu tư.

Đại diện Haskoning Việt Nam nhận định, trong khi cảng Trần Đề có thể phải lui thời gian triển khai, việc triển khai cảng Hòn Khoai cần được đẩy mạnh để nhanh chóng mở ra cửa ngõ, hóa giải nút thắt logistics cho hàng hóa miền Tây, góp phần quan trọng đánh thức tiềm năng phát triển của đất "Chín Rồng".

Hoàng Đông

Nguồn Nhà Quản Trị : https://theleader.vn/hai-thach-thuc-cua-sieu-cang-tran-de-d43055.html