Hai 'thây ma vũ trụ' phát nổ: Mảnh vỡ cổ đại đang nằm rải rác khắp Trái Đất

7 giờ trướcBài gốc

“Chúng ta đang sống giữa một nghĩa trang của những ngôi sao đã chết,” nhà thiên văn học Brian Fields từ Đại học Illinois Urbana-Champaign (Mỹ) khẳng định tại Hội nghị Vật lý toàn cầu năm 2025.

Siêu tân tinh cái kết rực rỡ nhưng bi thảm của các ngôi sao khổng lồ không chỉ để lại ánh sáng mà còn gieo rắc tro tàn của mình khắp nơi trong vũ trụ. Khi một ngôi sao nổ tung, nó không chỉ tỏa ra năng lượng khủng khiếp mà còn phóng thích những hạt bụi vũ trụ giàu kim loại, sau đó rơi xuống Trái Đất và bám đầy trên bề mặt Mặt Trăng.

Một kilonova được ghi nhận bởi kính viễn vọng không gian Hubble - Ảnh: NASA

Những tàn tích này có thể nằm lặng lẽ dưới đáy đại dương hoặc ẩn trong lớp bụi Mặt Trăng suốt hàng triệu năm. Theo TS. Fields, đó là những mảnh ghép quý giá để giải mã lịch sử hóa học của Trái Đất và nguồn gốc của các nguyên tố trong Hệ Mặt Trời.

Từ năm 2004, nhóm nghiên cứu của TS. Fields đã âm thầm lần theo dấu vết các siêu tân tinh cổ đại, thông qua các mẫu trầm tích lấy từ đáy biển và bụi Mặt Trăng. Họ đã xác định được bằng chứng về hai vụ nổ lớn từng xảy ra cách đây khoảng 3 và 8 triệu năm thông qua các đồng vị phóng xạ lạ không có nguồn gốc từ Trái Đất.

Một bước ngoặt đến vào năm 2021, khi nhóm phát hiện ra một đồng vị plutonium cực hiếm. Điều này không chỉ củng cố bằng chứng cho siêu tân tinh, mà còn gợi mở đến một hiện tượng khủng khiếp hơn: kilonova.

Kilonova là phiên bản siêu cấp của siêu tân tinh, xảy ra khi hai sao neutron dạng “thây ma” cô đặc nhất trong vũ trụ—lao vào nhau và hợp nhất trong một vụ nổ cực kỳ mãnh liệt. Đây chính là lò luyện vũ trụ đã tạo ra những nguyên tố quý hiếm như vàng và bạch kim.

Các bằng chứng cho thấy một vụ kilonova có thể đã diễn ra cách đây khoảng 10 triệu năm và để lại dấu tích tại chính nơi chúng ta đang sống.

So với đại dương sâu thẳm, nơi khó tiếp cận và biến động địa chất liên tục, Mặt Trăng trở thành mục tiêu hấp dẫn để truy tìm các tàn tích vũ trụ. Bề mặt đơn giản, ít bị xáo trộn cùng với khả năng dễ tiếp cận bằng tàu vũ trụ khiến nó trở thành “kho lưu trữ” hoàn hảo của lịch sử vũ trụ.

“Chúng tôi tin rằng việc nghiên cứu những dấu tích này không chỉ giúp hiểu rõ nguồn gốc Trái Đất mà còn mở ra cánh cửa nhìn vào quá khứ của vũ trụ,” TS. Fields kết luận.

Như Ý (t/h)

Nguồn Doanh Nghiệp : https://doanhnghiepvn.vn/kham-pha/hai-thay-ma-vu-tru-phat-no-manh-vo-co-dai-dang-nam-rai-rac-khap-trai-dat/20250421055012244