Hamas trước tối đa áp lực từ Israel và Mỹ

8 giờ trướcBài gốc

Những ngày qua, lực lượng Hamas liên tiếp hứng chịu sức ép nặng nề từ cả Israel và Mỹ, đỉnh điểm là ngày 9-9 khi Tel Aviv bất ngờ không kích Qatar, nhằm thẳng vào trụ sở chính trị của Hamas ở thủ đô Doha.

Israel, Mỹ gây áp lực lớn lên Hamas

Đêm 9-9, Lực lượng Phòng vệ Israel thông báo đã tiến hành một “cuộc tấn công chính xác” vào ban lãnh đạo cấp cao của lực lượng Hamas tại thủ đô Doha (Qatar). Chiến dịch được phối hợp cùng Cơ quan An ninh Nội địa Israel (Shin Bet).

Ngày 11-9, Thủ tướng Israel - ông Benjamin Netanyahu cảnh báo rằng Israel sẽ tiến hành thêm các cuộc tấn công nhằm vào Qatar nếu nước này không trục xuất các đại diện chính trị của Hamas, vốn bị Washington và Tel Aviv liệt vào danh sách khủng bố.

Những chiếc lều tạm trú của người dân TP Gaza phải rời bỏ nhà cửa hồi đầu tháng 9. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Tại Hội đồng Bảo an (HĐBA) Liên Hợp Quốc (LHQ) cùng ngày, Đại sứ Israel - ông Danny Danon khẳng định cuộc không kích nhằm vào những người “đã chỉ đạo các cuộc tấn công chống lại Israel” từ “các dinh thự xa hoa ở Doha”. Ông Danon nhấn mạnh các lãnh đạo Hamas “không phải là chính trị gia hợp pháp hay nhà ngoại giao” mà chính là những kẻ đã “dàn dựng” cuộc tấn công vào Israel ngày 7-10-2023.

Tại Dải Gaza, trong những ngày gần đây, Israel tiếp tục gia tăng các đợt tấn công dữ dội vào dải đất này. Ít nhất 53 người ở Dải Gaza đã thiệt mạng do các cuộc không kích của Israel kể từ đầu ngày 11-9, phần lớn số người chết là ở TP Gaza - nơi quân đội Israel đang tìm cách buộc khoảng một triệu dân phải rời đi, theo kênh Al Jazeera.

Người phát ngôn Lực lượng phòng vệ dân sự Gaza - ông Mahmoud Basal cho biết chỉ trong chưa đầy một tuần, các đợt oanh kích đã gây ra “sự tàn phá trên diện rộng” đối với hạ tầng và khu dân cư của TP Gaza sau khi Israel tuyên bố sẽ “mở cánh cửa địa ngục” với TP này. Theo Lực lượng phòng vệ dân sự Gaza, hơn 50.000 người đã mất nhà cửa chỉ trong một tuần.

Không chỉ Israel, Mỹ cũng đang gia tăng sức ép với Hamas. Phát biểu tại HĐBA ngày 11-9, quyền Đại sứ Mỹ tại LHQ Dorothy Shea gọi vụ không kích ở Qatar là “đáng tiếc” và “không giúp ích cho mục tiêu của Mỹ hay Israel”. Tuy không chính thức nói ủng hộ Israel, phía Mỹ khẳng định Washington vẫn coi việc truy quét Hamas là “mục tiêu chính đáng” và kêu gọi lực lượng này phải giải giáp, đồng thời trả tự do cho toàn bộ con tin.

“Hamas đã trục lợi từ nỗi khổ của người dân Gaza. Loại bỏ Hamas là điều cần thiết để Gaza có thể hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn và Israel được an toàn trong biên giới của mình. Tổng thống Trump muốn tất cả con tin, dù sống hay đã thiệt mạng, đều phải được trao trả và chiến sự phải chấm dứt ngay bây giờ. Điều đó chỉ có thể xảy ra nếu Hamas giải giáp, phóng thích con tin và đầu hàng. Nhưng hiện tại, Hamas vẫn tiếp tục đe dọa an ninh Israel và kéo dài đau thương. Tình cảnh ấy phải được chấm dứt ngay lập tức” - bà Shea nhấn mạnh.

Đại sứ Shea cũng cho biết ông Netanyahu đã “tái khẳng định mong muốn hòa bình” trong cuộc điện đàm với Tổng thống Trump hôm 10-9. “Dù sự việc lần này là đáng tiếc, Tổng thống Trump tin rằng nó có thể trở thành cơ hội cho hòa bình” - bà Shea nói thêm.

“Cuộc không kích của Israel ở Qatar khiến khả năng đạt được thỏa thuận trao đổi con tin càng trở nên mong manh. Cách duy nhất để đưa những con tin còn lại trở về an toàn là thông qua một thỏa thuận đàm phán” - cựu đặc phái viên Mỹ Brett McGurk bình luận trên đài CNN.

Hamas giờ thế nào?

Tác động đầy đủ của vụ không kích ở Qatar vẫn chưa được đo lường hết. Song một thực tế là ban lãnh đạo chính trị và quân sự của Hamas đã mất mát nặng nề sau các đợt không kích và ám sát của Israel.

Israel được cho là đã sát hại người đứng đầu Cục Chính trị Hamas tại Tehran (Iran) hồi năm ngoái, đồng thời tiêu diệt lãnh đạo Hamas ở Gaza - ông Yahya Sinwar tại miền nam Gaza vào tháng 10-2024. Sau khi các nhân vật cấp cao bị hạ, ông Izz al-Din al-Haddad - một nhân vật được cho là cứng rắn, ủng hộ việc tiếp tục chiến sự - trở thành chỉ huy quân sự ở Gaza.

Các thành viên Hamas trong quá trình bàn giao con tin Israel vào tháng 2. Ảnh: AFP

Ông Al-Haddad cảnh báo các tay súng Hamas rằng trận chiến sắp tới tại TP Gaza “có thể kéo dài nhiều tháng”, đồng thời tuyên bố lực lượng Hamas đang được huy động để giáng “những đòn nặng nề” vào lực lượng Israel.

Trước đây, Hamas duy trì một lực lượng quân sự chính quy với cơ cấu chỉ huy và tổ chức rõ ràng, được gọi là “trật tự tác chiến”. Tuy nhiên, theo TS Erik Skare - nhà nghiên cứu và sử gia tại ĐH Oslo (Na Uy) chuyên nghiên cứu về Hamas, chiến dịch của Israel đã phá hủy hệ thống đó, buộc Hamas phải chuyển sang chiến đấu theo kiểu nổi dậy thay vì một chiến dịch quân sự quy ước.

“Lực lượng này đã chuyển từ chuỗi chỉ huy truyền thống sang hoạt động bằng các nhóm quân sự tự trị, hoạt động bí mật và đơn lẻ, không còn phụ thuộc vào cấp chỉ huy cao hơn để tiến hành tấn công” - ông Skare phân tích. Theo ông Skare, dữ liệu cho thấy sự thay đổi này trùng khớp với số lượng các chiến dịch Hamas thực hiện chống lại quân đội Israel sụt giảm rõ rệt. Vào tháng 10-2023, nhóm này tiến hành trung bình 40 chiến dịch mỗi tuần, nhưng đến nay chỉ còn khoảng 10 đến 15.

Người phát ngôn của Hamas - ông Fawzi Barhoum tuyên bố lực lượng này sẽ tiếp tục chiến đấu sau khi Israel tấn công thủ đô Qatar. “Cuộc tấn công của Israel không thể làm lung lay quyết tâm của chúng tôi. Tội ác này không chỉ nhằm vào phái đoàn đàm phán, mà còn nhằm phá hủy toàn bộ tiến trình thương lượng” - ông Barhoum nói.

Số lượng tay súng còn lại của Hamas hiện chưa được xác định. Tuy nhiên, theo tạp chí +972 của Israel - cơ sở dữ liệu tình báo của Lực lượng Phòng vệ Israel, lực lượng Israel đã tiêu diệt khoảng 8.900 thành viên Hamas và nhóm Thánh chiến Hồi giáo Palestine (PIJ) ở Gaza, trong tổng số 47.653 thành viên đang hoạt động.

Các nhà quan sát cho rằng Hamas vẫn đang và sắp tới cũng sẽ tích cực tuyển mộ từ chính người dân Gaza vốn lâm vào cảnh khốn cùng và chất chứa nhiều bất bình mới đối với Israel. Lịch sử cho thấy việc Israel nhắm vào các lãnh đạo cấp cao không bảo đảm sẽ làm tê liệt Hamas về lâu dài. Nhóm này từng nhiều lần phục hồi sau các chiến dịch ám sát của Israel, gồm cả vụ sát hại lãnh tụ tinh thần Sheikh Ahmed Yassin cùng nhiều nhân vật cấp cao khác.

Ông Mkhaimar Abusada - nguyên PGS khoa học chính trị tại ĐH Al-Azhar ở Gaza - nhận định rằng dù Hamas đang ở trong tình thế “rất khó khăn”, nhưng việc thay thế lãnh đạo cấp cao bị giết hại không phải là trở ngại quá lớn. “Điều đó từng xảy ra vào năm 2003, 2004, khi Israel sát hại 5 lãnh đạo cấp cao nhất… Hamas vẫn thành công trong việc thay thế họ” - ông Abusada nói với đài ABC.

Một số nhà bình luận Israel cho rằng diễn biến này có thể vô tình trao thêm quyền lực cho giới lãnh đạo Hamas tại Bờ Tây - nơi lâu nay lực lượng này vốn ở thế yếu so với cả Israel lẫn phong trào Fatah (Phong trào Giải phóng Dân tộc Palestine).

“Các quyết định trong Hamas được đưa ra theo cơ chế tập thể, có sự tham gia của nhiều trung tâm quyền lực khác như ban lãnh đạo ở Bờ Tây và các thành viên bị giam giữ tại Israel. Trớ trêu thay, giới lãnh đạo Hamas ở Bờ Tây - vốn hầu như chưa bị Israel nhắm tới trong cuộc chiến này - có thể sẽ nổi lên với ảnh hưởng lớn hơn” - ký giả quân sự kỳ cựu Amos Harel viết trên tờ Haaretz.

Qatar đánh giá lại quan hệ đối tác an ninh với Mỹ

Trả lời phỏng vấn của tờ The Hill ngày 11-9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Qatar - ông Majed al-Ansari cho biết Doha đang có các cuộc thảo luận cấp cao với Mỹ để đánh giá lại quan hệ đối tác an ninh giữa hai bên sau vụ Israel không kích Qatar hôm 9-9.

Ông al-Ansari lưu ý rằng trước đây Qatar chưa bao giờ coi Israel là mối đe dọa trực tiếp, nhưng sau vụ không kích, “mối lo ngại lớn nhất của chúng tôi [Qatar] là bị Israel tấn công”. Do đó, Qatar nhận định quá trình đánh giá lại quan hệ đối tác an ninh với Mỹ “sẽ mất một thời gian”.

Ông al-Ansari hoan nghênh “lời lên án và quyết tâm” của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công tương tự từ Israel tái diễn trong tương lai.

DƯƠNG KHANG

Nguồn PLO : https://plo.vn/video/hamas-truoc-toi-da-ap-luc-tu-israel-va-my-post870127.html