Bác sĩ Bệnh viện Mắt Hà Nội - Đồng Nai khám mắt cho một học sinh. Ảnh: Hạnh Dung
Tuy nhiên, đi kèm với sự tiện lợi là nguy cơ gia tăng các bệnh lý về mắt, đặc biệt là cận thị học đường, khô mắt, mỏi mắt và rối loạn thị giác.
Nhiều trẻ em bị giảm thị lực sớm
Chị Bùi Thị Thu Huyền (ngụ phường Trảng Dài, tỉnh Đồng Nai) cho hay: Cách đây ít ngày, chị thấy con trai 5 tuổi thường xuyên nheo mắt và nháy mắt liên tục khi xem ti vi, chơi điện tử trên điện thoại nên đã đưa con đến bệnh viện để thăm khám. Kết quả, con chị được chẩn đoán vừa cận thị vừa loạn thị, phải cắt kính để đeo. Trước đó, con gái lớn 9 tuổi của chị Huyền cũng đã phải đeo kính vì cận 1,5 độ.
Chị Huyền cho hay: Nhà chỉ có 3 mẹ con, chị bận đi làm suốt nên không có thời gian chơi với các con. Các con đi học về là xem ti vi hoặc chơi điện thoại. Dù biết việc xem thiết bị điện tử nhiều ảnh hưởng đến mắt của con nhưng chị Huyền không còn cách nào khác.
Trong khi đó, anh Mai Hữu Đạt (ngụ phường Tam Hiệp, tỉnh Đồng Nai) thường xuyên cảm thấy nhức mỏi mắt vì sử dụng máy vi tính nhiều. Có những thời điểm công việc quá nhiều, anh Đạt sử dụng máy vi tính từ sáng đến đêm.
Bác sĩ Nguyễn Thị Hồng, Bệnh viện Mắt Hà Nội - Đồng Nai (ở phường Tam Hiệp) cho biết: Mắt người được cấu tạo để có thể nhìn, quan sát vật thể ở nhiều khoảng cách khác nhau. Khi tập trung vào màn hình điện thoại hay máy vi tính ở khoảng cách quá gần trong thời gian dài, hệ thống điều tiết của mắt phải hoạt động liên tục gây căng thẳng thị giác. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng mỏi mắt, nhức mắt, nhìn mờ thoáng qua hoặc nặng hơn là tăng độ cận nhanh.
Trẻ em là nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề hơn cả. Khi học online, chơi game, xem video trong thời gian dài, trẻ không chỉ tăng nguy cơ cận thị mà còn dễ hình thành thói quen cúi đầu quá thấp, ngồi sai tư thế, tác động xấu đến cột sống.
Bệnh viện Mắt Hà Nội - Đồng Nai thường xuyên tiếp nhận các trường hợp người bệnh đến khám với những biểu hiện như: mỏi mắt khi nhìn lâu vào màn hình, chảy nước mắt, khô rát, thỉnh thoảng nhức đầu, chóng mặt hoặc đau hốc mắt. Một số bệnh nhân phải nheo mắt liên tục để nhìn rõ hơn, khi rời mắt khỏi màn hình thì hình ảnh bị nhòe trong vài giây.
“Đây là những dấu hiệu điển hình của “hội chứng thị giác màn hình”, một tình trạng phổ biến trong thời đại kỹ thuật số. Nếu không điều chỉnh kịp thời, triệu chứng sẽ nặng lên, làm giảm hiệu suất làm việc và gây ảnh hưởng lâu dài đến thị lực. Đặc biệt, trẻ em có thể tăng độ cận rất nhanh” - bác sĩ Hồng nhấn mạnh.
Ánh sáng xanh phát ra từ màn hình LED có bước sóng ngắn, năng lượng cao, có thể gây tổn thương võng mạc khi tiếp xúc quá nhiều. Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra rằng, ánh sáng xanh làm rối loạn nhịp sinh học, ảnh hưởng đến giấc ngủ và làm tăng nguy cơ thoái hóa điểm vàng theo tuổi.
Cách bảo vệ “cửa sổ tâm hồn”
Nhằm giảm thiểu nguy cơ tổn thương mắt do sử dụng thiết bị điện tử, bác sĩ Hồng khuyến cáo người dân cứ mỗi 20 phút nhìn vào màn hình thì nghỉ 20 giây và hướng mắt nhìn vật thể cách xa ít nhất 6m. Nên tập thể dục cho mắt bằng các bài tập đơn giản như: xoay mắt, nhìn xa, gần luân phiên; massage nhẹ quanh hốc mắt để mắt được thư giãn.
Điện thoại nên để cách mắt tối thiểu 30-40cm; màn hình máy tính cách 50-70cm tùy kích thước. Trẻ nhỏ càng cần được hướng dẫn giữ khoảng cách đúng, tránh nằm xem điện thoại hoặc vừa ăn vừa xem. Không sử dụng thiết bị điện tử trong phòng tối, vì mắt phải điều tiết nhiều hơn. Màn hình cần có độ sáng cân bằng với ánh sáng môi trường xung quanh, tránh để quá sáng hoặc quá tối.
Về thời gian sử dụng điện thoại, trẻ dưới 2 tuổi không khuyến khích sử dụng thiết bị điện tử. Trẻ từ 2-5 tuổi sử dụng tối đa 1 giờ/ngày và cần có sự giám sát. Trẻ từ 6-12 tuổi sử dụng tối đa 2 giờ/ngày.
Khi tập trung, mắt thường chớp ít hơn bình thường dẫn đến khô mắt. Người dùng thiết bị điện tử nên chủ động chớp mắt và bổ sung nước đầy đủ. Có thể sử dụng nước mắt nhân tạo theo hướng dẫn của bác sĩ. Tư thế ngồi cũng rất quan trọng, lưng phải thẳng, cổ không cúi quá thấp, 2 chân đặt vững trên sàn. Với trẻ em, bàn ghế cần phù hợp chiều cao, tránh tư thế gò bó. Người dân nên hạn chế sử dụng điện thoại trước khi ngủ từ 1-2 giờ để tránh bị mất ngủ hoặc ngủ không sâu, ảnh hưởng sức khỏe toàn thân.
Bác sĩ Hồng khuyến cáo, dù không có triệu chứng nhưng mọi người dân nên khám mắt định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm các tật khúc xạ và bệnh lý liên quan.
Hạnh Dung