Những đám cháy rừng dữ dội bùng phát tại khu vực phía Nam Hàn Quốc trong nhiều ngày qua đã gây ra thảm họa nghiêm trọng, cướp đi sinh mạng của 18 người, khiến 19 người bị thương, phá hủy hơn 200 công trình và buộc 27.000 người phải sơ tán khẩn cấp.
Trong số những tổn thất đáng tiếc nhất là chùa cổ Gounsa 1000 năm tuổi, một trong những di tích Phật giáo quan trọng của Hàn Quốc, nơi đã bị ngọn lửa thiêu rụi một phần, gây thiệt hại lớn về cơ sở vật chất cũng như về mặt tâm linh văn hóa.
Những ngôi nhà bị cháy ở một ngôi làng sau khi bị nhấn chìm bởi đám cháy rừng do gió mạnhở Uiseong, Hàn Quốc, thứ Ba, ngày 25 tháng 3 năm 2025. Ảnh: Yoon Gwan-shick/Yonhap qua AP
Cháy rừng bùng phát dữ dội, thiệt hại ngày càng nghiêm trọng
Bắt đầu từ thứ 6 tuần trước (21/03/2025), những đám cháy rừng do gió mạnh và thời tiết hanh khô đã nhanh chóng lan rộng ra nhiều tỉnh thành khu vực phía Nam Hàn Quốc, thiêu rụi tổng diện tích lên tới 43.330 mẫu Anh(1).
Các địa phương chịu thiệt hại nặng nề nhất bao gồm Andong, Uiseong, Sancheong và thành phố Ulsan.
Các lực lượng cứu hỏa đã được huy động tối đa, với 4.650 lính cứu hỏa, binh sĩ và nhân viên ứng phó khẩn cấp cùng 130 máy bay trực thăng. Tuy nhiên, điều kiện thời tiết khắc nghiệt đã khiến công tác dập lửa gặp vô vàn khó khăn. Ngọn lửa từng được kiểm soát vào ngày 25/03/2025, nhưng sau đó lại bùng phát trở lại do gió lớn, tiếp tục gây ra những tổn thất thảm khốc.
Trong một diễn biến đáng tiếc, một trực thăng tham gia chữa cháy đã bị rơi tại thị trấn Uiseong. Theo thông tin ban đầu, chiếc máy bay chỉ có một phi công trên khoang, nhưng lực lượng cứu hộ vẫn đang tiếp tục tìm kiếm và điều tra nguyên nhân tai nạn.
Quyền Tổng thống Han Duck-soo phát biểu trên truyền hình:
“Chúng ta đang đối mặt với một thảm họa thiên nhiên có quy mô lan rộng chưa từng có. Những đám cháy rừng đang lan nhanh và gây thiệt hại nặng nề hơn bất kỳ vụ cháy rừng nào trước đây. Tất cả các lực lượng phải tập trung cao độ để kiểm soát tình hình trong những ngày tới”.
Ảnh: Một con đường bị đóng cửa vì cháy rừng do gió mạnh lan rộng ở Uiseong, Hàn Quốc,thứ Hai, ngày 24 tháng 3 năm 2025. Ảnh: Yoon Gwan-shick/Yonhap qua AP
Ngôi chùa cổ Gounsa – di sản Phật giáo Hàn Quốc hàng nghìn năm bị tàn phá
Trong số những công trình bị ảnh hưởng nặng nề nhất có chùa Gounsa, một ngôi chùa cổ được xây dựng từ thế kỷ 7, dưới thời Triều đại Silla (57 TCN-935 SCN) tại Uiseong, cách Seoul khoảng 180 km về phía Đông Nam mang ý nghĩa tâm linh và lịch sử sâu sắc đối với Phật giáo Hàn Quốc.
Theo báo cáo từ chính quyền địa phương, gần một nửa trong số hơn 30 công trình trong chùa đã bị thiêu rụi, bao gồm hai di sản quốc gia:
Một công trình kiến trúc dạng gian hàng xây dựng năm 1668, tọa lạc trên một dòng suối linh thiêng.
Một công trình của triều đại Joseon, xây dựng năm 1904, đánh dấu sự trường thọ của một vị vua.
Dù vậy, may mắn là một bức tượng Phật bằng đá có niên đại từ thế kỷ 8, được công nhận là bảo vật quốc gia, đã được sơ tán kịp thời đến nơi an toàn.
Một vị sư tại chùa chia sẻ trong nỗi xót xa:
“Gounsa đã chứng kiến bao thăng trầm lịch sử, trải qua chiến tranh và biến cố, nhưng chưa bao giờ chịu tổn thất nghiêm trọng đến vậy. Chúng tôi nguyện cầu cho ngôi chùa sớm được phục dựng và tiếp tục là nơi nương tựa tinh thần cho phật tử khắp nơi”.
Choi Eung-Chon, người đứng đầu Cơ quan Di sản Hàn Quốc, phủ vải chống cháy lên một bức tượng Phật bằng đá tại Chùa Gounsa ở huyện Uiseong, ngày 25/03/2025. Ảnh: https://en.yna.co.kr/, Yonhap
Cháy rừng và lời cảnh tỉnh về bảo vệ môi trường
Bên cạnh thiệt hại về con người và công trình, vụ cháy còn buộc 500 tù nhân tại trung tâm giam giữ Cheongsong phải sơ tán, mặc dù không có thiệt hại nào được ghi nhận đối với cơ sở này.
Cơ quan Lâm nghiệp Hàn Quốc đã nâng mức cảnh báo cháy rừng lên cấp độ nghiêm trọng nhất, yêu cầu chính quyền địa phương tăng cường kiểm soát, hạn chế tối đa các hoạt động có nguy cơ gây cháy, đồng thời tạm hoãn các cuộc tập trận bắn đạn thật của quân đội.
Không thể phủ nhận những tác động từ khí hậu, thiên tai tuy nhiên điều tra sơ bộ cho thấy một trong những nguyên nhân có thể từ sự bất cẩn của con người, như đốt cỏ dại gần các khu mộ gia đình hoặc tia lửa từ công tác hàn. Đây không phải lần đầu tiên những yếu tố này châm ngòi thảm họa cháy rừng, đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc nâng cao ý thức cộng đồng trong việc bảo vệ thiên nhiên.
Bảo vệ môi trường không chỉ là trách nhiệm của mỗi cá nhân mà còn là một phần của con đường tu tập. Theo Phật giáo, con người và tự nhiên không thể tách rời, mọi thứ đều là nhân duyên và mỗi hành động thiếu ý thức đối với môi trường đều có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
Một lính cứu hỏa đang dập tắt đám cháy tại một ngôi nhà bị cháy rừng nhấn chìm ở Uiseong, Hàn Quốc,thứ Ba, ngày 25 tháng 3 năm 2025. Ảnh: Yoon Gwan-shick/Yonhap qua AP
Hướng đi tiếp theo: Phục hồi và bảo vệ di sản
Chính quyền Hàn Quốc cam kết sẽ hỗ trợ tối đa để phục hồi các khu vực bị thiệt hại, bao gồm chùa cổ Gounsa và các di sản văn hóa khác. Các tổ chức Phật giáo cũng đang lên kế hoạch kêu gọi sự chung tay của phật tử trong và ngoài nước nhằm góp phần tái thiết ngôi chùa cổ.
Trong khi đó, công tác kiểm soát cháy rừng vẫn đang được tiếp tục thực hiện với hy vọng những cơn mưa nhẹ sắp tới sẽ giúp hạ nhiệt ngọn lửa. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng những nỗ lực này cần đi kèm với các biện pháp phòng chống dài hạn, bao gồm kiểm soát hoạt động đốt lửa khi dọn cỏ, tăng cường hệ thống cảnh báo sớm và nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ rừng.
Từ vụ việc đám cháy rừng tại Hollywood (Mỹ) đầu tháng 01/2025, cho tới các vụ cháy chùa, cháy cơ sở lớn/nhỏ tại Việt Nam, và vụ cháy đang diễn ra tại Hàn Quốc, những thảm họa liên tiếp là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ của mẹ thiên nhiên về tác động của biến đổi khí hậu và trách nhiệm của con người trong việc giữ gìn thiên nhiên và những di sản văn hóa lịch sử. Nếu không có sự chung tay của toàn xã hội, những vụ cháy rừng tương tự sẽ còn tiếp diễn, đe dọa không chỉ sự sống của muôn loài mà còn phá hủy những giá trị văn hóa, tâm linh suốt hàng thế kỷ.
Chú thích
(1) Acre là một đơn vị đo diện tích phổ biến trong hệ đo lường Anh và Mỹ; Nếu một vụ cháy rừng lan rộng 43.330 mẫu Anh, thì diện tích bị cháy sẽ vào khoảng 17.540 hecta, tương đương với một tỉnh nhỏ hoặc một khu rừng rộng lớn.
Tổng hợp: Liên Tịnh
Nguồn: https://apnews.com/