Hàn Quốc muốn tạo 'kỳ tích sông Hàn', so kè Mỹ, Trung Quốc trong cuộc đua AI

3 giờ trướcBài gốc

Trong những năm gần đây, thế giới chứng kiến sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI). Từ ChatGPT của OpenAI ở Mỹ cho đến hàng loạt mô hình ngôn ngữ lớn tại Trung Quốc.

AI không chỉ tạo ra cuộc cách mạng công nghệ, mà còn mở ra một cuộc chạy đua mới giữa các quốc gia. Tham vọng của Hàn Quốc được hậu thuẫn bởi chiến lược quốc gia, sức ép từ doanh nghiệp và cả những nỗ lực âm thầm trong giảng đường đại học.

Chính phủ: Từ chiến lược quốc gia đến lời xin lỗi hiếm hoi của tổng thống Hàn Quốc

Hàn Quốc đã nhìn thấy tiềm năng của AI từ sớm. Ngay từ năm 2019, nước này đã công bố “Chiến lược AI quốc gia”, với mục tiêu không hề khiêm tốn: Trở thành 1 trong 3 cường quốc AI hàng đầu thế giới vào năm 2030. Để làm được điều đó, chính phủ cam kết rót hàng tỉ USD cho nghiên cứu, phát triển hạ tầng dữ liệu và thúc đẩy ứng dụng trong y tế, giao thông hay tài chính.

Cuối năm 2023, Bộ Khoa học và Công nghệ thông tin Hàn Quốc đã công bố ngân sách gần 826 triệu USD chỉ riêng cho năm 2024, gấp đôi so với năm trước, nhằm tập trung cho AI thế hệ mới. Đây là bước đi khẩn trương sau khi ChatGPT khiến cả thế giới choáng ngợp và làm thay đổi cục diện công nghệ.

Ở tầm vĩ mô, Seoul đặt mục tiêu AI và công nghệ liên quan sẽ đóng góp khoảng 455 tỉ USD vào GDP vào năm 2030, tương đương gần 10% quy mô nền kinh tế. Đó không chỉ là giấc mơ công nghệ, mà là kế hoạch cụ thể để AI trở thành trụ cột tăng trưởng mới, thay thế cho những động cơ truyền thống vốn đang chững lại.

Và rồi một sự cố bất ngờ cuối tuần qua lại càng cho thấy mức độ nghiêm túc của Hàn Quốc. Ngày 27.9, trung tâm dữ liệu lớn tại thành phố Daejeon bất ngờ bốc cháy, kéo theo hàng loạt dịch vụ trực tuyến và hạ tầng AI tê liệt trong nhiều giờ. Ngay lập tức, Tổng thống Lee Jae-myung xuất hiện công khai, gửi lời xin lỗi đến người dân.

Tổng thống Lee Jae-myung rất coi trọng việc phát triển AI

Lời xin lỗi ấy không chỉ để trấn an dư luận, mà còn như một tuyên bố ngầm: Dữ liệu và AI giờ đây đã trở thành hạ tầng sống còn của quốc gia, chẳng khác gì điện hay năng lượng. Sau sự cố, chính phủ cam kết siết chặt tiêu chuẩn an toàn và đẩy nhanh việc phân tán trung tâm dữ liệu, tránh phụ thuộc vào một vài “điểm yếu chí tử”.

Doanh nghiệp: AI – sự lựa chọn bắt buộc của thời đại

Nếu chính phủ đặt nền móng, thì doanh nghiệp mới là những người trực tiếp biến tham vọng AI thành hiện thực. Và ở Hàn Quốc, các tập đoàn lớn đã bước vào cuộc chơi này với tâm thế “không thể không làm”.

Samsung Electronics – niềm tự hào công nghệ của Hàn Quốc – vốn thống trị thị trường chip nhớ toàn cầu, nay đang dồn sức vào mảng bán dẫn AI. Công ty tuyên bố sẽ chi tới 20 tỉ USD trong vòng chưa đầy một thập kỷ để phát triển chip chuyên dụng, cạnh tranh trực diện với NVIDIA và TSMC. Không dừng ở phần cứng, Samsung còn xây dựng mạng lưới nghiên cứu AI rộng khắp từ Seoul đến Cambridge, Toronto, với hơn hai nghìn chuyên gia.

LG cũng không đứng ngoài. Tập đoàn này phát triển mô hình ngôn ngữ lớn Exaone, được huấn luyện trên khối dữ liệu khổng lồ và cam kết đầu tư thêm 100 triệu USD để ứng dụng trong y tế, tài chính và hóa chất – những lĩnh vực mà LG có thế mạnh.

Trong khi đó, Naver – gã khổng lồ internet Hàn Quốc – lại chọn con đường riêng. Họ tạo ra HyperCLOVA, mô hình ngôn ngữ khổng lồ với 204 tỉ tham số, phục vụ tiếng Hàn và các ứng dụng nội địa. Đây là lựa chọn mang tính chiến lược: Thay vì chỉ sử dụng ChatGPT hay Gemini, Hàn Quốc cần một mô hình AI “bản địa hóa”, phù hợp với ngôn ngữ và văn hóa của mình.

Các công ty Hàn Quốc đang đưa AI hiện diện mọi nơi

Ngay cả Kakao, công ty vốn nổi tiếng với ứng dụng nhắn tin KakaoTalk, cũng tuyên bố đầu tư hàng trăm triệu USD để đưa AI vào mọi mảng từ quảng cáo đến giải trí. Song song, hàng loạt startup AI đang mọc lên, đặc biệt trong mảng y tế và logistics. Năm 2023, vốn đầu tư mạo hiểm đổ vào các startup AI Hàn Quốc đã đạt 1,3 tỉ USD, tăng hơn một phần ba so với năm trước đó.

Điểm chung ở đây là sự cấp bách. Tất cả các doanh nghiệp đều hiểu rằng, trong thời đại AI, hoặc là nhanh chóng thích ứng, hoặc là bị bỏ lại phía sau. Và với các tập đoàn Hàn Quốc, vốn đã quen với sức ép cạnh tranh toàn cầu, AI không còn là lựa chọn, mà là sự bắt buộc để tồn tại.

Đại học tạo nguồn nhân lực

Song song với chính sách và doanh nghiệp, Hàn Quốc cũng hiểu rằng, không có nhân lực thì mọi tham vọng đều vô nghĩa. Các ước tính cho thấy, từ nay đến năm 2030, nước này cần thêm ít nhất 30.000 chuyên gia AI chất lượng cao.

Chính vì vậy, các trường đại học đang gánh trọng trách đào tạo và ươm mầm nhân tài. KAIST, một trong những ngôi trường danh giá nhất châu Á, đã lập khoa AI từ năm 2019, với chương trình đào tạo chuyên sâu gắn liền với các tập đoàn công nghiệp như Hyundai hay LG.

Đại học Quốc gia Seoul (SNU) thì xây dựng trung tâm AI đa ngành, kết nối khoa học máy tính với y học và kinh tế, mỗi năm cho ra đời hơn một nghìn cử nhân và thạc sĩ AI. POSTECH lại nổi bật với nghiên cứu AI trong vật liệu mới và bán dẫn, đúng với thế mạnh truyền thống của Hàn Quốc.

Chính phủ cũng không đứng ngoài. Năm 2023, Seoul đã chi khoảng 150 triệu USD để mở rộng chương trình đào tạo AI, từ học bổng đến hợp tác quốc tế, đồng thời mời gọi chuyên gia nước ngoài đến giảng dạy. Một số trường còn trở thành “vườn ươm” cho startup AI, nơi sinh viên và giảng viên cùng nhau phát triển công nghệ mới và đưa ra thị trường.

Bức tranh này cho thấy một nỗ lực tổng thể: Hàn Quốc không chỉ đầu tư vào máy móc hay hạ tầng, mà còn đầu tư vào con người – thứ vốn quý nhất trong cuộc đua AI.

Liệu Hàn Quốc có thể bứt phá đến đâu?

Nhìn toàn cảnh, có thể thấy Hàn Quốc đang xây dựng chiến lược AI toàn diện: Chính phủ đặt tầm nhìn, doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư, đại học đào tạo nhân tài. Vụ cháy trung tâm dữ liệu Daejeon và lời xin lỗi công khai của Tổng thống Lee Jae-myung càng cho thấy tầm quan trọng của AI trong xã hội Hàn Quốc hôm nay.

Tuy vậy, khi đặt trong bối cảnh toàn cầu, tham vọng ấy vẫn đối mặt với thách thức lớn. Mỹ hiện nắm lợi thế rõ rệt với những cái tên như OpenAI, Google DeepMind, Anthropic, cùng hệ sinh thái đầu tư hàng chục tỉ USD mỗi năm. Trung Quốc thì đặt mục tiêu trở thành số một vào năm 2030, với ngân sách khổng lồ ước tính hơn 150 tỉ USD cho AI.

So với hai “gã khổng lồ”, nguồn lực tài chính và quy mô thị trường của Hàn Quốc khiêm tốn hơn nhiều. Nhân lực AI đẳng cấp thế giới vẫn thiếu hụt và hệ sinh thái khởi nghiệp tuy sôi động nhưng chưa đạt quy mô toàn cầu.

Một xã hội AI là mục tiêu của Hàn Quốc

Tuy nhiên, Hàn Quốc lại có những lợi thế không nhỏ: Công nghiệp bán dẫn hàng đầu, hạ tầng internet nhanh nhất thế giới, cùng một xã hội sẵn sàng tiếp nhận đổi mới. Nếu tận dụng tốt thế mạnh chip nhớ, điện thoại thông minh và nền tảng công nghiệp vững chắc, Hàn Quốc hoàn toàn có thể trở thành trung tâm AI hàng đầu châu Á, là đối trọng đáng gờm trong khu vực.

Dù khó có thể “đánh bại” Google hay OpenAI trong ngắn hạn, nhưng với sự đồng lòng từ chính phủ, doanh nghiệp và đại học, quốc gia này có cơ hội tạo "kỳ tích sông Hàn" để trở thành một cực quan trọng trong bản đồ AI toàn cầu.

Và dù kết quả cuối cùng ra sao, tham vọng ấy đã đủ để chứng minh một điều: AI không còn là câu chuyện của riêng Mỹ và Trung Quốc, mà là cuộc chơi mà bất kỳ quốc gia nào có khát vọng đều muốn góp mặt. Việt Nam cũng không ngoại lệ nếu chúng ta có tham vọng, có chiến lược và sự đồng lòng.

Bùi Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/han-quoc-muon-tao-ky-tich-song-han-so-ke-my-trung-quoc-trong-cuoc-dua-ai-238180.html