Hàn Quốc tăng tốc tàu ngầm hạt nhân, Nhật cân nhắc

2 giờ trướcBài gốc

Hàn Quốc đang đẩy nhanh kế hoạch phát triển tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ ủng hộ, mở đường tiếp cận nhiên liệu theo thỏa thuận song phương. Động thái này có thể tái định hình cục diện an ninh dưới biển ở châu Á, đồng thời gây sức ép đáng kể lên Nhật Bản, theo đánh giá và nguồn tin được Reuters trích dẫn.

Tàu ngầm lớp KSS-III Dosan Ahn Changho của Hải quân Hàn Quốc trên vùng biển Busan, ngày 26/9. Ảnh: Reuters

Tổng quan

Seoul từ lâu muốn gia nhập nhóm quốc gia sở hữu tàu ngầm hạt nhân để đối phó các đe dọa dưới biển từ Triều Tiên, trong đó có tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm. Hàn Quốc khẳng định không theo đuổi vũ khí hạt nhân và tôn trọng cơ chế không phổ biến. Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung gọi thỏa thuận với Mỹ là “thành tựu lớn”, giúp tăng cường linh hoạt an ninh và tự chủ quốc phòng.

Tiến độ và thông số được xác nhận

Các mốc then chốt của chương trình được nêu công khai và qua phát biểu quan chức:

Cựu Thứ trưởng Ngoại giao Choi Jong Kun cho biết thỏa thuận AUKUS của Úc đã góp phần giảm bớt rào cản đối với Seoul. Ông nhấn mạnh “con tàu đã chuyển bánh”, hàm ý tiến trình đã được khởi động dù còn nhiều việc phải làm.

Động lực kỹ thuật và tác chiến

Nghị sĩ kiêm chuyên gia quốc phòng Yu Yong-weon nhận định tàu ngầm hạt nhân — có khả năng hoạt động nhanh hơn và lâu hơn dưới nước so với tàu diesel — sẽ giúp Hàn Quốc tăng cường theo dõi tàu ngầm Triều Tiên. Về học thuyết, Đô đốc Daryl Caudle, Tư lệnh tác chiến Hải quân Mỹ, kỳ vọng tàu ngầm hạt nhân Hàn Quốc sẽ đóng vai trò ngăn chặn ở khu vực. Theo cựu hạm trưởng Choi Il, “tàu ngầm là hệ thống tấn công cực kỳ hiệu quả”, và một cuộc chạy đua vũ trang ở khu vực là khó tránh.

Phản ứng và tính toán của Nhật Bản

Reuters dẫn nguồn tin am hiểu tình hình nội bộ cho biết Tokyo đã sốc khi biết Washington ủng hộ chương trình của Seoul, vì cho rằng nếu Mỹ chấp thuận kế hoạch lớn như vậy trong khu vực, Nhật Bản phải đi trước Hàn Quốc. Bộ Quốc phòng Nhật Bản từ chối bình luận. Bộ trưởng Quốc phòng Shinjiro Koizumi nói chuyển sang động cơ hạt nhân là một lựa chọn, song khẳng định Tokyo chưa nghiên cứu khả năng này.

Một quan chức Nhật cho hay nếu theo đuổi tàu ngầm hạt nhân, Tokyo sẽ đề nghị Mỹ hỗ trợ cần thiết. Theo một chuyên gia hải quân giấu tên của Nhật Bản, tàu diesel cỡ nhỏ hiện phù hợp vùng nước nông, còn tàu hạt nhân có thể mở rộng phạm vi hoạt động ra Thái Bình Dương và tạo tiền đề để Tokyo sở hữu năng lực “phản công hạt nhân” trong tương lai. Đây là ý kiến chuyên gia, không phải lập trường chính thức.

Triều Tiên và nhân tố bên ngoài

Truyền thông nhà nước Triều Tiên công bố hình ảnh Chủ tịch Kim Jong Un thị sát một tàu ngầm hạt nhân vào tháng 3, nhưng chưa rõ tiến độ chương trình. Một số nhà phân tích cho rằng Bình Nhưỡng được Nga hỗ trợ; Nga và Triều Tiên tuyên bố tăng cường hợp tác quốc phòng nhưng không nêu chi tiết kỹ thuật. Trước quan ngại khu vực, ông Wi Sung-lac cho biết Tổng thống Lee đã trấn an Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình rằng tàu ngầm hạt nhân của Seoul chỉ phục vụ phòng thủ và răn đe Triều Tiên.

Khung không phổ biến hạt nhân và tiền lệ AUKUS

Ý tưởng tàu ngầm hạt nhân được Hàn Quốc nêu từ năm 1994, nhưng khó khăn kỹ thuật từng làm chững lại tiến trình. Năm 2017, Tổng thống Moon Jae-in đã thuyết phục Tổng thống Trump ủng hộ trong trao đổi riêng, song một số quan chức Mỹ khi đó lo ngại rủi ro phổ biến vũ khí hạt nhân. Hiện một quan chức Nhà Trắng khẳng định Mỹ ủng hộ tham vọng của Hàn Quốc nhằm “tăng cường chia sẻ gánh nặng và răn đe các mối đe dọa nhằm vào liên minh, một phần thông qua việc phát triển tàu ngầm tấn công hạt nhân”.

Cho đến nay, chỉ Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Ấn Độ và Anh sở hữu tàu ngầm hạt nhân. Úc đang lên kế hoạch phát triển hạm đội tàu ngầm hạt nhân với hỗ trợ từ Mỹ và Anh theo AUKUS (2021). Việc Washington đồng ý hợp tác cung cấp nhiên liệu cho Seoul là bước đi có ý nghĩa, song vẫn đặt ra yêu cầu bảo đảm tuân thủ cơ chế không phổ biến.

Rủi ro và thách thức

Rủi ro chính được nêu gồm: khả năng thúc đẩy chạy đua vũ trang dưới biển; phản ứng tiêu cực từ Trung Quốc; và các lo ngại không phổ biến hạt nhân từng được cơ quan Mỹ nêu ra. Về kỹ thuật, dù Hàn Quốc đã đạt tiến độ “đáng kể” ở lò phản ứng, quá trình tích hợp hệ thống và bảo đảm an toàn hạt nhân vẫn là thách thức lớn, từng khiến tiến trình bị chững lại trước đây.

Triển vọng

Với cam kết hợp tác về nhiên liệu từ Mỹ, tín hiệu chính trị thuận lợi và mục tiêu rõ ràng (4 tàu, 5.000 tấn, thời hạn 10 năm), chương trình tàu ngầm hạt nhân của Hàn Quốc đã bước vào giai đoạn hiện thực hóa. Tuy nhiên, diễn biến tiếp theo sẽ phụ thuộc vào cách thức Seoul xử lý các yêu cầu kỹ thuật, khuôn khổ không phổ biến và phản ứng trong khu vực. Truyền thông nhà nước Triều Tiên cảnh báo nguy cơ “domino hạt nhân”, trong khi một số chuyên gia như Cheong Seong-chang nêu khả năng hợp tác Hàn – Nhật với sự hỗ trợ của Mỹ, phù hợp lợi ích an ninh khu vực do Washington xác định.

CTVX

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/han-quoc-tang-toc-tau-ngam-hat-nhan-nhat-can-nhac-408547.html