Khó “chọn mặt gửi vàng”
Vốn tính cẩn thận, nhiều năm nay chị Hương Trà (ngụ huyện Nhà Bè, TPHCM) chỉ tin dùng thực phẩm từ các siêu thị lớn. Trong nhà chị, mọi sản phẩm đều là hàng thương hiệu, có bao bì, rõ nguồn gốc. Chị còn soi kỹ từ ngày sản xuất đến hạn sử dụng. Thậm chí, để yên tâm, chị sẵn sàng chi gấp đôi giá ở chợ để mua được sản phẩm tốt.
Người tiêu dùng soi kỹ thực phẩm tại siêu thị
Thế nhưng, thông tin thịt heo của Công ty C.P – một trong những thương hiệu lớn trong ngành thực phẩm bị “tố” sử dụng nguyên liệu đầu vào không đảm bảo chất lượng khiến chị Trà sững sờ. “Đây là thương hiệu tôi tin tưởng, không chỉ thịt heo tươi mà còn cả xúc xích, lạp xưởng, chà bông… đều mua về dùng cho cả nhà, đặc biệt là con nhỏ. Thương hiệu lớn vẫn dính “phốt” thì mình còn biết mua ở đâu cho an toàn nữa?” – chị Trà băn khoăn.
Anh Trần Văn Quân (quận 6) kể, con gái anh rất thích ăn xúc xích, nem chả đóng gói bán trong siêu thị. Nhưng sau hàng loạt thông tin phát hiện sản phẩm chế biến làm từ nguyên liệu không đảm bảo, anh Quân quyết định… dẹp sạch. “Có những bịch còn nguyên trong tủ lạnh, tôi cũng vứt hết. Giờ muốn ăn gì là tự mua thịt về làm. Giá đỗ cũng tự trồng ở nhà chứ không dám đụng vào mấy loại đóng gói dù bao bì sạch sẽ, có thương hiệu hẳn hoi” – anh Quân chia sẻ.
"Núi" thực phẩm chức năng nghi kém chất lượng bị đổ bỏ ở vùng ven TPHCM
Không riêng gì thực phẩm, thuốc và thực phẩm chức năng vốn được cho kiểm soát nghiêm ngặt cũng bị “nhiễm bẩn” bởi hàng giả, hàng kém chất lượng. Chị Minh Hòa (42 tuổi, ngụ quận Bình Tân) từng rất tin tưởng một chuỗi nhà thuốc lớn gần nhà. Nhưng từ sau khi hệ thống này bị phát hiện bán cả thuốc và thực phẩm chức năng nghi giả, chị không còn dám đặt chân đến.
“Tôi không dám mua thuốc ở đó nữa, dù chỉ cách nhà vài bước chân. Giờ tôi phải chạy gần 2km để đến một nhà thuốc khác. Trước đây, tôi nghĩ mua thuốc ở chuỗi lớn là yên tâm, giờ thì không biết tin vào ai” – chị Hòa than thở.
Cảm giác hoang mang của chị Hòa cũng là nỗi lòng của ông Thành (ngụ quận 3). Ông Thành nói rằng, giờ cầm gói cà phê có bao bì thì sáng choang, thương hiệu có vẻ nổi tiếng nhưng thật giả lẫn lộn.
“Mình bỏ ra số tiền lớn với mong muốn dùng hàng tốt, rốt cuộc vẫn dính phải hàng kém chất lượng. Chính hệ thống phân phối lớn cũng bị hàng giả qua mặt thì người dân không biết làm thế nào” - ông Thành than.
Không phải cứ thương hiệu là an toàn
Theo Ths.BS Lê Hoàng Quân, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Gia Định, thuốc giả, thuốc kém chất lượng ngày càng tinh vi, khiến người dân rất khó phân biệt. Người mua nên chọn nhà thuốc có giấy phép, có dược sĩ tư vấn, tuyệt đối tránh mua tại chợ hay qua mạng xã hội. Người mua cần kiểm tra kỹ bao bì, hạn dùng, nhà sản xuất; nếu được nên quét mã vạch để đối chiếu thông tin.
“Giữ lại hóa đơn mua thuốc sẽ giúp truy xuất nguồn gốc nếu có sự cố xảy ra. Đừng ham rẻ vì thuốc giá rẻ bất thường, nguy cơ giả là rất cao” – BS Quân nói thêm.
Nhiều quầy hàng "cửa đóng then cài" nhằm né các đợt kiểm tra của cơ quan chức năng
Ông Lê Huy Anh, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, hàng giả có thể chia làm ba loại: giả mạo về chất lượng, về xuất xứ và về sở hữu trí tuệ.
“Động cơ lớn nhất của các đối tượng làm giả là lợi nhuận. Sản xuất hàng giả, nhất là những mặt hàng như thuốc, thực phẩm, mang lại nguồn lợi khổng lồ. Chính vì thế, hàng giả có thể xâm nhập cả vào hệ thống phân phối chính quy nếu không được kiểm soát chặt” – ông Huy Anh nhấn mạnh.
Bà Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn Thực phẩm TPHCM thẳng thắn: “Không phải cứ nhà thuốc to là uy tín. Nhà thuốc “khó tính” nghĩa là họ yêu cầu toa bác sĩ, chỉ bán thuốc kê toa đúng quy định mới là nơi đáng tin cậy. Còn nơi nào khách muốn mua gì cũng có, đặc biệt là thuốc kháng sinh, thuốc đặc trị,.. thì nên tránh xa”.
Cũng theo bà Lan, người tiêu dùng cần tỉnh táo và chủ động hơn. Nên chọn nhà thuốc có giấy phép hoạt động rõ ràng, có dược sĩ tư vấn, tránh mua qua mạng, tránh hàng xách tay không nguồn gốc.
Bà Lan khuyến cáo người dân cần kiểm tra, tra cứu mã vạch, bao bì, hạn sử dụng và lấy hóa đơn đầy đủ…
Uyên Phương