Điều tra viên là Trưởng Công an cấp xã phải là Điều tra viên Trung cấp trở lên
Trước đó, Quốc hội nghe Báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội đối với Dự án Luật này.
Báo cáo nêu rõ, về việc bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của Điều tra viên được bố trí là Trưởng Công an (hoặc Phó Trưởng Công an) cấp xã, tiếp thu ý kiến của các đại biểu, Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tối cao đã bổ sung 1 khoản tại Điều 37 Bộ luật TTHS quy định rõ, Điều tra viên trung cấp, Điều tra viên cao cấp của Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh được bố trí làm Trưởng Công an cấp xã hoặc làm Phó Trưởng Công an cấp xã khi được Thủ trưởng Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh phân công tiến hành hoạt động khởi tố, điều tra đối với vụ án về tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn cấp xã thì được thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn như Thủ trưởng Cơ quan điều tra quy định tại Điều 36 Bộ luật TTHS.
Kết quả biểu quyết
Đồng thời bổ sung quy định có liên quan tại 4 điều gồm: Điều 36, Điều 110, Điều 113 và Điều 485 để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất và phù hợp với thực tiễn.
Có ý kiến đề nghị chỉ nên quy định Trưởng Công an cấp xã có quyền đề nghị áp dụng biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt, không nên giao thẩm quyền trực tiếp vì đây là những biện pháp có tính chất xâm phạm quyền con người, quyền công dân.
Tiếp thu ý kiến của các đại biểu, VKSND tối cao đã chỉnh sửa dự thảo Luật theo hướng Điều tra viên là Trưởng Công an cấp xã hoặc Phó Trưởng Công an cấp xã không có thẩm quyền áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt.
Có ý kiến đề nghị làm rõ chủ thể và cơ chế phân công nhiệm vụ cho Trưởng Công an, Phó Trưởng Công an cấp xã.
Tiếp thu ý kiến đại biểu, VKSND tối cao đã bổ sung và quy định rõ Điều tra viên là Trưởng Công an cấp xã hoặc Phó Trưởng Công an cấp xã phải là Điều tra viên Trung cấp trở lên, được Thủ trưởng Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh phân công. Đồng thời, giao Bộ trưởng Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Viện trưởng VKSND tối cao quy định chi tiết nội dung này.
Dự thảo luật đã quy định rõ Điều tra viên là Trưởng Công an cấp xã hoặc Phó Trưởng Công an cấp xã khi điều tra án về tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng trên địa bàn xã phải là Điều tra viên trung cấp, Điều tra viên cao cấp của Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh, được Thủ trưởng Cơ quan điều tra cấp tỉnh phân công thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Điều tra viên của Công an cấp tỉnh. Công an xã không phải là một cấp điều tra. Việc bổ sung quy định này là theo đề nghị của Bộ Công an để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn khi không tổ chức Cơ quan điều tra Công an cấp huyện.
Đồng thời, để bảo đảm thống nhất giữa quy định tại khoản 2 Điều 37 và khoản 4 Điều 36, VKSND tối cao đã sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 36 BLTTHS theo hướng loại trừ trường hợp quy định tại khoản 1a Điều 37 BLTTHS.
Cân nhắc, thận trọng lựa chọn Điều tra viên là Trưởng Công an xã
Có ý kiến đề nghị cần có cơ chế kiểm soát quyền lực, quy định cụ thể trách nhiệm kiểm tra, giám sát của Thủ trưởng Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát có thẩm quyền; trách nhiệm liên đới của Thủ trưởng Cơ quan điều tra để phòng ngừa sai phạm của Điều tra viên được giao nhiệm vụ là Trưởng Công an và Phó Trưởng Công an cấp xã.
Tiếp thu ý kiến đại biểu, do Thủ trưởng Cơ quan điều tra Công an cấp tỉnh ủy quyền cho Điều tra viên là Trưởng Công an cấp xã hoặc Phó Trưởng Công an cấp xã thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ trưởng Cơ quan điều tra, nên Thủ trưởng Cơ quan điều tra cấp tỉnh sẽ phải chịu trách nhiệm về các hành vi, quyết định do Điều tra viên đó thực hiện trong phạm vi ủy quyền.
Việc ký các lệnh, quyết định tố tụng do Điều tra viên ký “Thừa ủy quyền” Thủ trưởng Cơ quan điều tra cấp tỉnh, sau khi ký sẽ gửi các lệnh, quyết định tố tụng đến Thủ trưởng Cơ quan điều tra cấp tỉnh để báo cáo.
Có ý kiến đề nghị cân nhắc lộ trình và triển khai thận trọng việc bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của Điều tra viên là Trưởng Công an, Phó Trưởng Công an cấp xã, có thể thí điểm tại một số địa phương trước khi áp dụng rộng rãi.
Tiếp thu ý kiến đại biểu, trong quá trình triển khai, tổ chức thực hiện, VKSND tối cao sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an cân nhắc, thận trọng trong việc lựa chọn phân công Điều tra viên là Trưởng Công an xã, Phó Trưởng Công an xã để bảo đảm đúng điều kiện, tiêu chuẩn về năng lực, trình độ chuyên môn, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm, phòng, chống oan sai, bỏ lọt tội phạm. Tại dự thảo luật đã bổ sung quy định giao Bộ trưởng Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Viện trưởng VKSND tối cao để hướng dẫn cụ thể việc phân công, bố trí Điều tra viên là Trưởng Công an xã, Phó Trưởng Công an xã, bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
Huệ Linh