Thanh tra Chính phủ vừa ban hành kết luận thanh tra các dự án có khó khăn, vướng mắc tại tỉnh Ninh Bình, trong đó đánh giá các dự án Tràng An – Bái Đính đã thúc đẩy du lịch địa phương, là một trong những khu du lịch trọng điểm quốc gia mang tầm quốc tế… Tuy nhiên, các dự án còn nhiều vi phạm.
Dự án nhóm A nhưng không trình HĐND
Cụ thể, dự án xây dựng cơ sở hạ tầng khu du lịch sinh thái Tràng An do Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình làm chủ đầu tư, được triển khai từ năm 2004. Số vốn bố trí lũy kế từ đầu dự án đến nay là 1.158 tỉ đồng.
Dự án này đã hết thời hạn thực hiện từ năm 2023 và hiện đang gặp một số khó khăn, vướng mắc như: nguồn vốn bố trí cho dự án chưa đủ theo tổng mức đầu tư; khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng; vướng mắc nhiều do công tác quy hoạch, nhất là từ khi Quần thể danh thắng Tràng An được UNESCO công nhận là Di sản thế giới vào năm 2014.
Ngoài ra, một số hạng mục công trình còn thi công dở dang, chờ rà soát và thống nhất số liệu để bố trí nguồn vốn mới, bảo đảm không phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản theo quy định; một số hạng mục không còn phù hợp, cần rà soát, điều chỉnh hoặc cắt giảm.
Khu du lịch sinh thái Tràng An (Ninh Bình)
Hiện nay, chủ đầu tư hiện đang tổ chức rà soát toàn bộ các hạng mục công trình, phối hợp với các bên liên quan tổng hợp kinh phí, xây dựng phương án rà soát, cắt giảm quy mô, hạng mục, tổng mức đầu tư dự án để báo cáo UBND tỉnh.
Thanh tra Chính phủ nhìn nhận, trong quá trình thực hiện dự án còn có hạn chế, thiếu sót, vi phạm như: việc lập, phê duyệt quy hoạch có sự chồng lấn, thiếu đồng bộ giữa các loại quy hoạch; quy hoạch chi tiết không phù hợp với quy hoạch tổng thể; việc thực hiện quy hoạch phải điều chỉnh nhiều lần, ảnh hưởng tiến độ dự án và các dự án thành phần liên quan.
Dự án thuộc nhóm A nhưng không trình HĐND thảo luận, quyết định; không trình bộ quản lý chuyên ngành thẩm định thiết kế cơ sở điều chỉnh.
Ngoài ra, khi quyết định điều chỉnh dự án tăng vốn, UBND tỉnh xác định toàn bộ nguồn vốn thực hiện dự án do ngân sách Trung ương cấp là không có cơ sở, không bảo đảm cân đối đủ nguồn vốn để thực hiện. Việc này dẫn đến dự án đến nay vẫn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc về quy hoạch, nguồn vốn, giải phóng mặt bằng và không thể hoàn thành đúng thời hạn dù đã được gia hạn.
Dự án Bái Đính không đánh giá tác động môi trường
Đối với dự án Bái Đính, đây là dự án do Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình làm chủ đầu tư, là dự án thành phần thuộc dự án Tràng An, được triển khai từ năm 2005. Lũy kế vốn đã cấp cho dự án đến nay là 1.838 tỉ đồng. Thời hạn thực hiện dự án đến hết năm 2025 nhưng không có khả năng hoàn thành đúng tiến độ do một số khó khăn, vướng mắc tương tự như dự án Tràng An.
Trong quá trình thực hiện dự án vẫn còn nhiều vi phạm như: Quy hoạch dự án không đảm bảo tính kế thừa giữa quy hoạch chi tiết và quy hoạch tổng thể, không đúng nguyên tắc lập và điều chỉnh quy hoạch; thu hồi đất không phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được phê duyệt.
Ngoài ra, dự án cũng không trình bộ quản lý chuyên ngành thẩm định thiết kế cơ sở khi phê duyệt dự án; không thẩm định lại thiết kế cơ sở khi phê duyệt điều chỉnh dự án; không đánh giá tác động môi trường.
Việc bổ sung, điều chỉnh nội dung, quy mô đầu tư làm tăng diện tích sử dụng đất, tăng tổng mức đầu tư nhưng không thẩm định lại thiết kế cơ sở và phê duyệt điều chỉnh dự án theo quy định; quyết định đầu tư bằng vốn ngân sách Trung ương nhưng không xác định rõ dự kiến phân bổ vốn, dẫn đến quá trình thực hiện thiếu vốn, dự án kéo dài.
Hiện nay, dự án vẫn đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc về quy hoạch, nguồn vốn, giải phóng mặt bằng… và không thể hoàn thành đúng thời hạn dù đã được gia hạn nhiều lần.
Dự án khu du lịch Tràng An là địa điểm thu hút đông đảo khách du lịch trong và ngoài nước
UBND tỉnh Ninh Bình báo cáo việc chủ đầu tư đã rà soát hồ sơ dự toán các hạng mục công trình, điều chỉnh giảm các khối lượng tính toán trong dự toán (do sai về khối lượng, đơn giá) với tổng số tiền 2,2 tỉ đồng.
Làm rõ trách nhiệm cá nhân liên quan
Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan qua các thời kỳ trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ, tham mưu, đề xuất, quản lý để xảy ra các hạn chế, thiếu sót, vi phạm như trong Kết luận thanh tra; nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển cơ quan điều tra xử lý theo quy định.
Ngoài ra, UBND tỉnh Ninh Bình cần rà soát, có phương án cụ thể để giải quyết, tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn của các dự án; chú trọng kiểm tra hồ sơ thanh quyết toán để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư, bảo đảm không thiệt hại lợi ích Nhà nước, không thất thoát, lãng phí; sớm thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản…
Song song đó, tổ chức khắc phục những hạn chế, thiếu sót, vi phạm tại các dự án đã nêu. Có biện pháp chấn chỉnh, thực hiện đúng quy định pháp luật về đầu tư xây dựng, nhất là công tác quy hoạch, thẩm định, phê duyệt dự án, thiết kế, dự toán, đấu thầu, quản lý chi phí, phân bổ và sử dụng vốn đầu tư công; xử lý vi phạm theo thẩm quyền hoặc kiến nghị xử lý đối với các vi phạm được phát hiện qua thanh tra.
Đối với dự án Tràng An và Bái Đính, tỉnh Ninh Bình cần khẩn trương thực hiện thủ tục theo quy định để sớm phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng; rà soát cụ thể các nội dung, hạng mục công trình và các dự án thành phần có liên quan để bảo đảm quản lý chặt chẽ, đúng quy định.
Dự án khu du lịch Tràng An – Bái Đính do doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường thực hiện. Xuân Trường được thành lập vào tháng 3.1993, có địa chỉ tại số 16, đường Xuân Thành, phường Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Hiện ông Nguyễn Văn Trường sinh năm 1964 là người đại diện pháp luật.
Xuân Trường cũng đầu tư dự án khu du lịch Tam Chúc tại tỉnh Hà Nam (trước đây) với tổng diện tích hơn 5.100ha, trong đó khu chùa Tam Chúc rộng 144ha; khu du lịch hồ Đồng Chương, công viên văn hóa Tràng An, tượng đài Đinh Tiên Hoàng Đế (Ninh Bình); khu du lịch Hồ Núi Cốc (Thái Nguyên); khu du lịch văn hóa tâm linh tổng hợp đảo Cái Tráp (Hải Phòng)...
Lam Thanh