Thanh tra tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu vừa công bố kết luận thanh tra dự án KCN Mỹ Xuân A2 (TP Phú Mỹ) do Công ty TNHH Phát triển Quốc tế Formosa (FIDC) làm chủ đầu tư hạ tầng, qua đó phát hiện nhiều sai phạm nghiêm trọng về quy hoạch, đất đai.
Thiếu hồ sơ và ý kiến Thủ tướng
Kết luận của Thanh tra tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho thấy, Ban Quản lý các Khu công nghiệp (BQL) đã thực hiện 8 lần điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư cho dự án. Trong đó, ở lần thứ 4 (năm 2009), BQL điều chỉnh giảm tổng diện tích đất sử dụng của dự án từ 422,22 ha xuống 400,22 ha. Việc điều chỉnh tách phần đất này ra khỏi KCN Mỹ Xuân A2 là để lập dự án khu nhà ở công nhân và chuyên gia.
Trụ sở của FIDC tại KCN Mỹ Xuân A2
Vào năm 2006, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu ủng hộ việc điều chỉnh giảm diện tích như trên. Nhưng đến tháng 1-2010, tại quyết định phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/2000 KCN Mỹ Xuân A2, tỉnh chỉ chấp thuận phê duyệt điều chỉnh cục bộ 22 ha đất công nghiệp, đất dịch vụ và cây xanh thành đất xây dựng nhà ở công nhân; không thể hiện việc điều chỉnh tách phần diện tích 22 ha ra ngoài ranh giới KCN.
Thanh tra tỉnh cho rằng Dự án KCN Mỹ Xuân A2 là dự án có vốn đầu tư nước ngoài và thuộc lĩnh vực đầu tư có điều kiện, việc điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư phải theo quy định của Luật Đầu tư năm 2005 và nghị định. Tuy nhiên, hồ sơ thẩm tra điều chỉnh do chủ đầu tư nộp và BQL thực hiện không có hồ sơ những thay đổi so với dự án triển khai. Hơn nữa việc thẩm tra điều chỉnh không thể hiện ý kiến chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ về việc cho phép điều chỉnh giảm 22 ha đất KCN sang đất xây dựng nhà ở công nhân.
Đối với Dự án Khu nhà ở Mỹ Xuân A2, đây là dự án có vốn đầu tư nước ngoài, thuộc trường hợp phải thẩm tra dự án đầu tư để được cấp giấy chứng nhận, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã sai sót khi không xem xét việc điều chỉnh tách riêng phần diện tích 22 ha ra ngoài ranh giới KCN Mỹ Xuân A2 theo ý kiến của Bộ Xây dựng.
Mặc dù đã được BQL điều chỉnh giảm diện tích nhưng chưa thực hiện thủ tục điều chỉnh phần diện tích 22 ha đất này ra ngoài phạm vi ranh giới quy hoạch xây dựng Dự án KCN Mỹ Xuân A2, theo đó 22 ha đất này vẫn còn là đất thuộc KCN Mỹ Xuân A2. Do đó, việc Sở Kế hoạch và Đầu tư tham mưu tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư cho FIDC thực hiện Dự án Khu nhà ở Mỹ Xuân A2 với diện tích 22 ha đất là không đúng thẩm quyền thực hiện, không đúng quy định.
Nhiều vấn đề về đất đai, tài chính
Kết luận cho thấy FIDC đã xây dựng hạ tầng trên 91,93 ha đất chưa hoàn tất thủ tục đất đai, nhưng vẫn thu phí sử dụng hạ tầng từ các nhà đầu tư thứ cấp ngay khi dự án KCN Mỹ Xuân A2 bắt đầu hoạt động.
FIDC được nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm, nhưng đã ký hợp đồng cho thuê lại đất theo hình thức thuê đất thu tiền một lần cho cả thời gian thuê là không đúng quy định. Thanh tra tỉnh kết luận FIDC đã thực hiện hành vi bị cấm trong lĩnh vực đất đai là không thực hiện đúng quy định của pháp luật khi thực hiện quyền của người sử dụng đất.
Về nghĩa vụ tài chính về đất đai đối với dự án KCN Mỹ Xuân A2, theo thông báo của Chi cục Thuế thị xã Phú Mỹ (cũ) số tiền thuê đất còn phải nộp đến ngày 30-4-2024 là hơn 107 tỉ đồng và số tiền chậm nộp là hơn 48,8 tỉ đồng… Đồng thời, cơ quan thuế xác định lại nghĩa vụ tài chính đối với các hợp đồng FIDC được Nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm, nhưng đã ký 20/22 hợp đồng cho thuê lại đất theo hình thức thuê đất thu tiền một lần cho cả thời gian thuê, với số tiền còn phải nộp đến ngày 31-7-2024 là hơn 101 tỉ đồng (chưa tính tiền chậm nộp), Chi cục Thuế TP Phú Mỹ (nay là Đội Thuế TP Phú Mỹ) chưa ban hành thông báo nộp tiền thuê đất, với lý do còn tồn tại nhiều vướng mắc, kiến nghị…
FIDC cho xây dựng trên công trình đường ống dẫn khí trong KCN Mỹ Xuân A2
FIDC đề nghị điều chỉnh di chuyển khu hành chính dịch vụ theo quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt, làm chuyển đất trồng cây xanh thành đất hành chính dịch vụ, chuyển đất hành chính dịch vụ thành đất công nghiệp cho thuê, chuyển diện tích cây xanh tập trung tại góc Tây Bắc KCN, dẫn đến thay đổi tỉ lệ diện tích đất của từng khu chức năng và cơ cấu tổ chức không gian khu công nghiệp theo quy định.
Theo đề nghị của FIDC, BQL chấp thuận điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết không đúng nhiệm vụ, quyền hạn.
Ngoài ra, FIDC chưa thực hiện chi trả trợ cấp thôi việc cho 5 người lao động; một lao động người nước ngoài chưa được cấp giấy phép lao động; chưa trang bị đầy đủ phương tiện PCCC&CHCN cho đội Phòng cháy, chữa cháy chuyên ngành theo quy định.
FIDC áp dụng mức thu phí xử lý nước thải giá 15.300 đồng/m2 trong khi chưa có ý kiến thỏa thuận của cơ quan quản lý nhà nước về thoát nước, cơ quan quản lý giá là vi phạm quy định.
Việc FIDC chưa có bản giải trình đối với nội dung yêu cầu của BQL nhưng đã áp dụng thu phí quản lý theo giá 1.446 đồng/m2/tháng cho 19 DN thứ cấp là chưa đúng quy định…
Với những kết luận trên, Thanh tra tỉnh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu giao Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp tổ chức kiểm điểm trách nhiệm và áp dụng biện pháp xử lý theo thẩm quyền hoặc đề xuất cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định đối với lãnh đạo, công chức, người lao động thuộc sở, ban, ngành và UBND TP Phú Mỹ do có những hạn chế, thiếu sót trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, giám sát, tham mưu và thực hiện nhiệm vụ.
Cụ thể, BQL các Khu công nghiệp tỉnh theo từng giai đoạn; UBND TP Phú Mỹ (giai đoạn 2014 đến nay); Sở Kế hoạch và Đầu tư (giai đoạn 2010); Sở Tài nguyên và Môi trường (giai đoạn 2018 đến nay); Giám đốc Sở Xây dựng (giai đoạn 2009-2010);
Giao Trưởng BQL các KCN, giám đốc các sở liên quan và Chủ tịch UBND TP Phú Mỹ kiểm điểm trách nhiệm các tổ chức, cá nhân có liên quan, có biện pháp xử lý theo thẩm quyền…
Riêng đối với FIDC, giao các sở, ngành xác minh làm rõ các tình tiết liên quan, xác định hành vi vi phạm quy định pháp luật của ngành, lĩnh vực chuyên môn, có biện pháp xử lý hoặc chuyển cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật đối với những sai phạm phát hiện trong quá trình thanh tra.
Tin, ảnh: Ngọc Giang