VIDEO: Hàng nghìn hiện vật do phường quản lý chưa thể bàn giao về cho Bảo tàng Lịch sử TP Huế.
Khu nhà kiến trúc Pháp tại số 23-25 đường Lê Lợi (phường Thuận Hóa, Huế) lâu nay được biết đến như một không gian mở phục vụ sách và sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Ngoài ra, nơi đây còn lưu giữ hơn 1.300 tài liệu, hiện vật quý từng thuộc quản lý của Bảo tàng Văn hóa Huế trước đây chờ được bàn giao về Bảo tàng Lịch sử TP Huế.
Sau quá trình chia tách, sáp nhập các đơn vị sự nghiệp văn hóa trên địa bàn quận Thuận Hóa (cũ), các hiện vật quý, trong đó có hiện vật Chăm, bia đá, đồ sành sứ, vải, gỗ, kim loại… được xếp vào một góc khuôn viên tòa nhà 23-25 Lê Lợi. Tuy nhiên, điều kiện bảo quản nơi đây không đảm bảo tính lâu dài. Nhiều khách tham quan không khỏi ngỡ ngàng khi bắt gặp cảnh tượng các hiện vật nằm tạm bợ, thậm chí đặt ngay lối đi chung trong tòa nhà.
Trong không gian hẹp của hành lang và bậc thềm, những tượng đá kích cỡ lớn gồm cả tượng võ sĩ canh lăng, tượng thú đá, bia đá có khắc văn tự Hán được kê tạm bằng gạch đá hoặc đặt chồng lên nhau. Một số tấm bia và phiến đá có ký hiệu quản lý (dán số thứ tự) vẫn còn nguyên vết phong hóa. Một số tượng đã vỡ phần đầu hoặc mòn chi tiết, trong khi nhiều khối đá nặng trĩu phải kê tạm bằng các phiến bê tông cũ.
Theo thống kê của cơ quan chức năng, nơi đây hiện có tổng cộng 1.398 tài liệu, hiện vật với chất liệu đa dạng như sành sứ, kim loại, đá, đồ mộc, vải, da, nhựa và giấy. Số hiện vật này vốn được Bảo tàng Văn hóa Huế (cũ) quản lý, trước khi đơn vị này bị giải thể và sáp nhập vào các đơn vị sự nghiệp về văn hóa - thể thao cấp huyện từ năm 2020. Trong ảnh là không gian trưng bày trước đây của Bảo tàng Văn hóa Huế (cũ).
Đến đầu năm 2025, theo Nghị quyết số 1314/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, TP Huế tách thành hai quận Thuận Hóa và Phú Xuân. Khu nhà 23-25 Lê Lợi thuộc quản lý của Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao quận Thuận Hóa. Đơn vị này từng đề xuất chuyển giao toàn bộ tài liệu, hiện vật kể trên cho Bảo tàng Lịch sử TP Huế.
Tháng 6, Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao quận Thuận Hóa (cũ) phối hợp với Bảo tàng Lịch sử TP Huế tiến hành kiểm kê, phân loại và lập danh mục chuyển giao. Sau đó, Trung tâm có văn bản báo cáo UBND quận Thuận Hóa. Trên cơ sở báo cáo này, UBND quận ban hành văn bản đề nghị rà soát lại danh mục, xác định những tư liệu, hiện vật nào có thể giữ lại để phục vụ hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ của trung tâm.
Theo đó, Trung tâm đã rà soát và bổ sung, điều chỉnh danh mục phù hợp với tình hình thực tế, báo cáo UBND quận Thuận Hóa (cũ) để cho ý kiến chính thức trước khi triển khai thực hiện. Tuy nhiên, sau khi chính quyền cấp quận không còn hoạt động, hơn 1.300 hiện vật do cấp phường quản lý vẫn chưa được bàn giao về cho Bảo tàng Lịch sử TP Huế.
Theo ông Nguyễn Đức Lộc - Giám đốc Bảo tàng Lịch sử TP Huế, nguyên nhân đơn vị chưa tiếp nhận hiện vật chủ yếu là do việc sáp nhập, vận hành chính quyền 2 cấp, tiếp đó là tổ chức Đại hội Đảng bộ phường Thuận Hóa. Ngoài ra, phường cũng muốn rà soát để xác định những hiện vật nào có thể giữ lại, sử dụng cho trưng bày, trong khi đơn vị lưu giữ hiện vật chưa có giám đốc sau khi sắp xếp tổ chức.
Bảo tàng Lịch sử TP Huế hiện đã có báo cáo gửi Sở Văn hóa và Thể thao thành phố về việc chưa thể tiếp nhận hiện vật như kế hoạch ban đầu. Đến nay, chính quyền phường đã có văn bản gửi Trung tâm Dịch vụ sự nghiệp công phường Thuận Hóa thống nhất bàn giao hiện vật cho Bảo tàng. “Tới đây, Bảo tàng và Trung tâm sẽ làm việc để thống nhất thời gian triển khai, chuyển giao và tiếp nhận hiện vật”, ông Lộc cho hay.