Hàng nghìn tỉ đồng 'mắc kẹt' trong 84 hồ sơ đất đai: Ai sẽ gỡ nút thắt pháp lý?

2 giờ trướcBài gốc

Khi pháp lý trở thành “rào cản”

Thông tin tại buổi họp báo về tình hình kinh tế - xã hội TP.HCM vào chiều 2.10, ông Đào Quang Dương -Trưởng phòng Kinh tế đất (Sở Nông nghiệp - Môi trường TP.HCM) cho biết ngay từ đầu năm 2025, công tác thi hành Luật Đất đai 2024 được đánh giá là có nhiều thuận lợi. Nhiều dự án được thúc đẩy nhanh chóng, hơn 70 phương án sử dụng đất đã được phê duyệt bổ sung, dự kiến con số này còn tiếp tục tăng đến cuối năm.

Hơn 80 hồ sơ đất đai từ năm 2013 trở về trước bị "mắc kẹt" nhưng chưa được tháo gỡ - Ảnh minh họa

Nguồn thu ngân sách từ đất đai ước đạt tới 86.000 tỉ đồng. Đây là một con số rất lớn, góp phần quan trọng vào cân đối thu chi của địa phương. Trong đó, nhiều dự án trọng điểm đã đóng góp đáng kể.

“Có những dự án, chỉ trong vòng một tháng chúng tôi đã xây dựng xong phương án bồi thường, giá đất đưa ra hợp lý và được người dân đồng thuận. Đó là tín hiệu rất tích cực”, ông Dương cho biết.

Song hành với thuận lợi là những khó khăn không hề nhỏ. Và chính những khó khăn này đang kìm hãm tốc độ của hàng chục, thậm chí hàng trăm hồ sơ dự án.

Một trong những điểm nghẽn lớn nhất hiện nay nằm ở yếu tố pháp lý. Nghị định số 12 trước đây cũng khiến nhiều dự án đất đai trên cả nước lâm vào cảnh “chưa thể triển khai”. Mãi đến ngày 1.8.2024, khi Nghị định 91 được ban hành, nhiều rào cản mới dần được tháo gỡ.

Tuy nhiên, không phải mọi chuyện đều đã trơn tru. “Khi hành lang pháp lý còn chồng chéo, cán bộ thực thi rất khó có thể vừa nhanh vừa đúng luật. Mọi việc đều phải thận trọng, đối chiếu nhiều quy định khác nhau, dẫn đến kéo dài thời gian”, ông Dương thẳng thắn nói.

Một vấn đề gây tranh luận nhiều thời gian qua là nghĩa vụ bổ sung 5,4% đối với các hồ sơ đất đai chưa hoàn thiện.

Theo Luật Đất đai hiện hành, những trường hợp này phải nộp thêm một khoản tài chính mới. Nhưng không ít doanh nghiệp cho rằng việc áp dụng “cứng nhắc” như vậy là chưa hợp lý, vì thực tế dự án của họ không phát sinh tình tiết dẫn tới nghĩa vụ bổ sung.

84 hồ sơ bị “mắc kẹt” trước năm 2013

Một nghịch lý khác là những hồ sơ giao đất từ trước Luật Đất đai 2013. Đã hơn chục năm trôi qua, nhiều hồ sơ vẫn nằm trong tình trạng “treo” vì không có đủ thông tin để xác định giá đất.

Theo ông Dương, hiện còn khoảng 84 hồ sơ dạng này. Phần lớn đều được giao đất theo các quy định cũ, thiếu dữ liệu, thiếu căn cứ pháp lý rõ ràng.

Ông Dương đưa dẫn chứng trên địa bàn các huyện Hóc Môn, Bình Chánh (trước đây)… nhiều khu vực là đất nông nghiệp, sau chuyển sang xây dựng chung cư. Thời điểm đó không có dữ liệu để xác định giá, nay muốn làm lại cũng không đủ thông tin.“ Cái khó là ở chỗ này”, ông Dương nói.

Chính vì vậy, nhiều lần TP.HCM phải gửi báo cáo, kiến nghị lên Chính phủ và các bộ ngành. Nhưng đến nay, việc xử lý dứt điểm vẫn còn bỏ ngỏ.

Trước thực trạng đó, một giải pháp được đề xuất mạnh mẽ là áp dụng phương pháp “bảng giá đất nhân với hệ số điều chỉnh”.

Theo các chuyên gia, cách làm này vừa đơn giản, dễ áp dụng, vừa tạo sự minh bạch và đồng thuận xã hội. “Nếu triển khai thống nhất, chỉ riêng việc xử lý 84 hồ sơ tồn đọng cũng sẽ giải phóng được nguồn lực khổng lồ cho xã hội”, ông Dương nhấn mạnh.

Tuy nhiên, một tín hiệu lạc quan là sau khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng ở nhiều dự án đã diễn ra nhanh chóng và được người dân đồng thuận cao.

Thực tế cho thấy, khi chính sách rõ ràng, minh bạch, người dân sẵn sàng hợp tác. Còn khi luật pháp chồng chéo, thiếu hướng dẫn, mọi việc sẽ kéo dài và gây thiệt hại cho cả Nhà nước lẫn doanh nghiệp.

Hồ Quang

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/hang-nghin-ti-dong-mac-ket-trong-84-ho-so-dat-dai-ai-se-go-nut-that-phap-ly-238379.html