'Hàng thẳng, lối thông' là tầm nhìn chiến lược và hành động quyết liệt

11 giờ trướcBài gốc

PV:Phát biểu của Tổng Bí thư tại Hội nghị lần thứ 12 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII cho biết, “toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta chuyển từ trạng thái “vừa chạy vừa xếp hàng” sang “hàng thẳng, lối thông, đồng lòng cùng tiến”. Điều này cho thấy đất nước đã chuyển sang một giai đoạn phát triển mới, thưa PSG.TS?

Giai đoạn đầu thực hiện Nghị quyết 18, chúng ta vừa làm vừa điều chỉnh, vì liên quan đến hệ thống tổ chức, con người, lợi ích và cơ chế vận hành vốn đã tồn tại lâu dài.

Sau một thời gian triển khai, với sự chỉ đạo nhất quán, quyết liệt của Bộ Chính trị, Ban Bí thư cùng sự vào cuộc đồng lòng của cả hệ thống chính trị, việc sắp xếp tổ chức bộ máy đã dần đi vào nề nếp, các mô hình cải cách đã được triển khai trên thực tế nên chúng ta chuyển sang một giai đoạn phát triển mới: Giai đoạn hành động mang tính chiến lược và dài hạn.

Về phương diện tổ chức, “hàng thẳng, lối thông” thể hiện thành quả của sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Về phương diện thể chế, “hàng thẳng, lối thông” phản ánh quyết tâm xóa bỏ, khơi thông các rào cản hay điểm nghẽn thể chế, tạo lập và hoàn thiện khung thể chế đổi mới thích ứng với yêu cầu của thời kỳ phát triển mới.

“Đồng lòng cùng tiến” thể hiện quyết tâm chính trị rất cao của Đảng, nhà nước và nhân dân trong thực hiện các mục tiêu phát triển của đất nước. Hệ thống bộ máy và đội ngũ cán bộ sau sắp xếp tổ chức theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả đã thống nhất lý tưởng, mục tiêu và phương thức hành động, sẵn sàng đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới.

PV: Trung ương tích hợp nội dung 3 văn kiện gồm: Báo cáo chính trị, Báo cáo kinh tế-xã hội, Báo cáo Tổng kết xây dựng Đảng thành Báo cáo chính trị theo một trục xuyên suốt, thống nhất, đồng bộ để trình Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. PGS.TS có cho rằng, điều này thể hiện rõ tinh thần đổi mới, cách mạng trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ta hiện nay?

Đúng vậy, chủ trương tích hợp ba báo cáo thành một theo trục xuyên suốt, thống nhất, đồng bộ để trình Đại hội là một bước thể hiện rõ tinh thần đổi mới, cách mạng và năng lực cải cách trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ta hiện nay.

Thứ nhất, việc tích hợp các báo cáo thể hiện tư duy mới, hướng đến sự nhất quán, tầm nhìn chiến lược tổng thể, đồng thời, tránh khả năng có thể trùng lặp nội dung, thiếu liên thông hoặc thiếu nhất quán giữa các báo cáo riêng lẻ. Thực tiễn cho thấy các lĩnh vực kinh tế, xã hội hay chính trị có mối quan hệ chặt chẽ, việc đánh giá thực trạng, nguyên nhân và đề xuất giải pháp riêng rẽ khó tránh khỏi nguy cơ trùng lặp không cần thiết.

Thứ hai, việc tích hợp các báo cáo góp phần nâng cao tầm vóc chiến lược của Báo cáo chính trị - không chỉ là báo cáo tổng kết trên lĩnh vực chính trị mà là văn kiện nền tảng thể hiện tư duy chỉ đạo toàn diện của Đảng. Báo cáo tích hợp một mặt vừa phản ánh tổng thể đường lối chính trị, vừa bao quát phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, vừa gắn liền với công tác xây dựng Đảng trong mọi lĩnh vực, tạo nên một trục xuyên suốt, mạch lạc và toàn diện.

Thứ ba, việc tích hợp các báo cáo cũng cho thấy tư duy hiện đại trong hoạch định chiến lược và phương thức lãnh đạo. Thay vì duy trì cơ chế “chia cắt nhiệm vụ” theo các báo cáo riêng biệt, Trung ương lựa chọn cách tiếp cận tích hợp - liên thông - định hướng hành động, rất phù hợp với xu thế quản trị quốc gia hiện đại trên thế giới. Điều này cũng thể hiện sự đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng trong tình hình mới, phù hợp với bối cảnh hội nhập, chuyển đổi số và sự tham gia của nhiều chủ thể vào quá trình hoạch định và triển khai chính sách công.

Thứ tư, việc hợp nhất các báo cáo thành một báo cáo chính trị góp phần tăng hiệu quả truyền thông chính trị và tăng hiệu quả góp ý cho Văn kiện. Khi báo cáo được trình bày một cách nhất quán, súc tích sẽ giúp cho việc thảo luận trong toàn Đảng, toàn dân trở nên sâu sắc và dễ tiếp cận hơn; việc góp ý được tập trung vào các vấn đề cốt lõi, giảm thiểu trùng lặp hoặc phân tán; Việc tổng hợp, tiếp thu ý kiến sẽ hiệu quả và thiết thực hơn, từ đó nâng cao chất lượng của văn kiện Đại hội.

PV: Dự thảo văn kiện trình Đại hội Đảng lần thứ XIV được kỳ vọng tạo xung lực mới cho đất nước phát triển, PGS. TS có thể phân tích thêm về điều này?

Dự thảo văn kiện trình Đại hội lần này thực sự thể hiện một tinh thần đổi mới mạnh mẽ. Trong rất nhiều điểm mới, có thể kể đến một số điểm nổi bật trong Dự thảo:

Dự thảo đã đưa ra định hướng rõ ràng và quyết liệt về việc phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo như một khâu đột phá chiến lược. Trong đó nhấn mạnh hoàn thiện thể chế phát triển khoa học công nghệ phù hợp với cơ chế thị trường và thông lệ quốc tế, đồng thời có cơ chế đặc thù để thúc đẩy nghiên cứu cơ bản và phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức, nhà khoa học.

Dự thảo lần này xác định rõ khu vực kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc dân. Đây là một bước phát triển tư duy rất rõ ràng và mạnh mẽ, tạo điều kiện để khuyến khích khởi nghiệp, giải phóng mọi nguồn lực xã hội, góp phần thúc đẩy tăng trưởng toàn diện, bền vững.

Một trong những điểm nhấn rõ nét của văn kiện là yêu cầu “thể chế phải đi trước, mở đường” cho phát triển. Điều này thể hiện tư duy đổi mới trong công tác xây dựng pháp luật, tổ chức thực thi, bảo đảm môi trường pháp lý minh bạch, bình đẳng, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân, doanh nghiệp. Tư duy thể chế không chỉ dừng lại ở kỹ thuật luật pháp, mà cần có nền tảng lý luận và chiến lược xây dựng gắn với thực hiện pháp luật, để pháp luật thực sự trở thành công cụ chiến lược để kiến tạo phát triển.

PV: Trung ương đã xem xét, cho ý kiến chỉ đạo về việc tổng kết thực tiễn, đánh giá các vướng mắc, bất cập trong một số luật và thể chế hiện hành, từ đó định hướng sửa đổi nhằm tháo gỡ các điểm nghẽn pháp lý, thúc đẩy phát triển trong giai đoạn mới. Điều này có ý nghĩa như thế nào khi đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình, thưa PGS.TS?

Việc Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, dưới sự chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, xem xét, tổng kết thực tiễn, đánh giá vướng mắc và bất cập trong các luật và thể chế hiện hành, từ đó định hướng sửa đổi để tháo gỡ “điểm nghẽn pháp lý” là một quyết sách chiến lược, tạo nên động lực hành động trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới - giai đoạn “vươn mình” mạnh mẽ để trở thành quốc gia phát triển, có thu nhập cao vào giữa thế kỷ XXI.

Với quyết sách này đã đề cao vai trò của thể chế, pháp luật như là động lực của sự phát triển. Thể chế pháp luật chính là “khung xương” cho quản trị quốc gia. Nếu luật pháp còn chồng chéo, mâu thuẫn, thiếu đồng bộ, thì mọi chủ trương, chính sách dù đúng đắn cũng khó triển khai hiệu quả. Để có nền tảng cho sự phát triển thì pháp luật phải đi trước, mở đường, bảo đảm môi trường đầu tư - kinh doanh thông thoáng, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân và doanh nghiệp.

Khi đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình, nền kinh tế Việt Nam không chỉ cần nguồn vốn và công nghệ, mà đặc biệt cần một khung pháp luật tiên tiến, khuyến khích đổi mới, bảo vệ cạnh tranh lành mạnh.

Một số “nút thắt thể chế” cần được tháo gỡ bao gồm các khung khổ pháp luật kinh tế cần hoàn thiện để tạo động lực mới cho phát triển kinh tế - xã hội; các quy định thúc đẩy cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy; cơ chế pháp lý và trình tự thủ tục toàn diện và chặt chẽ trong đảm bảo, bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Đặc biệt phù hợp với mục tiêu đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, có nền kinh tế tri thức, xã hội số hiện đại, khung pháp lý cần được thiết kế để hỗ trợ chuyển đổi số, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế sâu rộng.

Việc nhấn mạnh tầm quan trọng của thể chế cũng rất phù hợp các định hướng phát triển đất nước đã được xác định như: nâng cao năng lực quản trị quốc gia, tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Việc Trung ương chủ động rà soát, định hướng sửa đổi các luật thể hiện tư duy “cải cách thể chế là khâu đột phá”, đúng với tinh thần Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới.