Đó là đề xuất của Bộ Công thương trong báo cáo gửi Phó thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình về kế hoạch triển khai nghị quyết của Chính phủ về tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho dự án điện năng lượng tái tạo.
Theo báo cáo của Thanh tra Chính phủ, Bộ Công thương phê duyệt bổ sung và tham mưu Thủ tướng Chính phủ phê duyệt 154 dự án điện mặt trời với tổng công suất 13.837 MW không có căn cứ, cơ sở pháp lý về quy hoạch.
Bộ Công thương đề xuất, phải xác định lại giá mua bán điện theo quy định.
Rà soát lại để loại bỏ các dự án vi phạm
Để giải quyết những vấn đề này, trong báo cáo, Bộ Công thương đề xuất Thủ tướng ban hành văn bản hoặc quyết định cập nhật danh mục dự án điện mặt trời trong cơ cấu nguồn điện mặt trời đến năm 2030 theo Quy hoạch điện VIII, Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII.
UBND tỉnh sẽ phải rà soát lại các dự án để loại bỏ các dự án vi phạm các quy định liên quan đến an ninh quốc phòng, quy hoạch các công trình, dự án trọng điểm quốc gia. Cập nhật các dự án đã rà soát hiệu quả kinh tế - xã hội để lưỡng dụng quy hoạch.
Để xử lý các vấn đề liên quan đến thủ tục đất đai, Bộ Công thương đề xuất, các địa phươngchỉ đạo chủ đầu tư các dự án hoàn thiện thủ tục liên đến đất đai theo quy định.
Đối với đất đai của các dự án có vướng mắc liên quan đến khu vực dự trữ khoảng sản, thủy lợi, vùng tưới, chuyển mục đích sử dụng rừng, chuyển mục đích sử dụng đất, UBND cấp tỉnh chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành và tổ chức, cá nhân liên quan để đánh giá, giải quyết.
Các dự án thi công xây dựng công trình khi chưa được bàn giao mặt bằng; đưa công trình vào khai thác, sử dụng trong khi chưa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền kiểm tra công tác nghiệm thu và ra văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu của chủ đầu tư… sẽ được hoàn thiện thủ tục theo quy định.
Trường hợp vượt thẩm quyền, UBND cấp tỉnh, Bộ liên quan báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.
Xác định lại giá mua bán điện
Còn hướng xử lý giá FIT (giá ưu đãi) đối với các dự ánkhông đáp ứng đầy đủ các điều kiện được hưởng, Bộ Công thương nêu hướng giải quyết là: Phải xác định lại giá mua bán điện theo quy định; thu hồi lại các khoản giá FIT ưu đãi đã được hưởng không đúng thông qua bù trừ thanh toán tiền mua điện.
Bộ này cũng lưu ý, lựa chọn phương án xử lý tối ưu trên cơ sở phân tích, đánh giá, so sánh lợi ích về kinh tế - xã hội và hạn chế tối đa tranh chấp, khiếu kiện, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư; đảm bảo an ninh trật tự, an ninh năng lượng quốc và hài hòa lợi ích nhà nước - nhà đầu tư.
EVN được giao chủ trì, phối hợp với các chủ đầu tư dự án xác định điều kiện hưởng giá ưu đãi. Đối với dự án không được hưởng giá khuyến khích, EVN báo cáo cơ quan có thẩm quyền ban hành quy định về giá mua bán điện để các bên có liên quan làm căn cứ bù trừ thanh toán tiền mua điện.
Còn để xử lý các dự án điện mặt trời mái nhà xây dựng trên đất nông, lâm nghiệp với công suất lớn dưới mô hình đầu tư trang trại nuôi trồng, bộ này đề xuất, UBND cấp tỉnh chủ trì, chỉ đạo giải quyết; EVN chỉ đạo đơn vị điện lực đã ủy quyền mua bán điện thống nhất lại giá điện.
Trường hợp cấp có thẩm quyền xác định có vi phạm về đất để làm trang trại thì không được hưởng giá FIT ưu đãi mà phải xác định lại giá mua bán điện.
Kết quả thực hiện các bên sẽ phải báo cáo về Bộ Công thương trước ngày 10/1/2025. Trường hợp việc giải quyết các vướng mắc vượt thẩmquyền, Bộ Công thương sẽ tổng hợp để báo cáo Ban chỉ đạo xem xét, giải quyết.
Hồng Hạnh