Chiều 5/9, buổi tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Bảo đảm an toàn thực phẩm và chất lượng bữa ăn học đường” do Báo Kinh tế & Đô thị phối hợp với Sở Y tế, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức đã thu hút sự quan tâm của đông đảo đại biểu và chuyên gia.
Tại đây, nhiều ý kiến tâm huyết đã được chia sẻ, tập trung phân tích sâu sắc thực trạng cũng như đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng bữa ăn học đường, bảo vệ sức khỏe học sinh, thế hệ tương lai của đất nước.
Các đại biểu tham dự Tọa đàm.
Hà Nội hiện là địa phương có quy mô giáo dục lớn nhất cả nước, với gần 2,3 triệu học sinh và khoảng 3.000 trường học các cấp. Theo báo cáo mới nhất của ngành giáo dục và đào tạo thành phố, Hà Nội có 1.160 trường mầm non tại 126 xã, phường, trong đó có 813 trường công lập và 347 trường ngoài công lập.
Ngoài ra, thành phố có 25 trường có vốn đầu tư nước ngoài (gồm 18 trường mầm non và 7 trường liên cấp có học sinh mầm non) cùng 2.702 cơ sở giáo dục độc lập. Tổng số trẻ mầm non đến trường hiện đạt khoảng 495.400 trẻ, với 100% trẻ em được ăn bán trú tại trường.
Ở cấp tiểu học, toàn thành phố có 778 trường, trong đó có 704 trường tổ chức ăn bán trú, đạt tỷ lệ gần 90,4%.
Trong số hơn 763.000 học sinh tiểu học, hiện có trên 502.000 em đang tham gia ăn bán trú tại trường, chiếm khoảng 65,8%. Ngoài ra, nhiều trường trung học cơ sở học 2 buổi/ngày cũng tổ chức ăn bán trú. Ước tính, mỗi ngày tại Hà Nội có hơn 1 triệu học sinh sử dụng bữa ăn ngay tại trường học.
Theo thống kê của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, hiện có 1.455 trường học tự tổ chức nấu ăn; 647 trường liên kết với đơn vị cung cấp suất ăn; và 283 trường đặt suất ăn từ các đơn vị cung cấp bên ngoài. Toàn thành phố hiện có 2.385 bếp ăn tập thể, căng tin trong trường học đang hoạt động.
Tại buổi tọa đàm, các đại biểu đã thẳng thắn chia sẻ và phân tích những vấn đề nổi cộm trong công tác bảo đảm an toàn thực phẩm tại trường học hiện nay.
Nhiều ý kiến cho rằng việc lựa chọn đơn vị cung cấp suất ăn, kiểm soát chất lượng nguyên liệu đầu vào, quy trình chế biến - phân phối - giám sát vẫn còn những bất cập, đòi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp cung cấp thực phẩm và đặc biệt là phụ huynh học sinh.
Một vấn đề đáng lưu tâm được nhiều đại biểu đề cập là tình trạng mất an toàn thực phẩm tại các quán ăn, hàng rong, xe đẩy bán đồ ăn xung quanh cổng trường, nơi học sinh thường xuyên lui tới.
Đây là những điểm bán hàng tiềm ẩn nhiều nguy cơ về vệ sinh thực phẩm, nguồn gốc không rõ ràng và việc sử dụng phụ gia không được kiểm soát. Trên thực tế, học sinh rất dễ bị thu hút bởi các món ăn tại những địa điểm này, trong khi việc kiểm soát lại vô cùng khó khăn.
Trước thực trạng đó, các đại biểu kiến nghị cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa nhà trường, chính quyền địa phương và lực lượng chức năng trong việc kiểm tra, giám sát cũng như tăng cường công tác tuyên truyền để hạn chế tối đa nguy cơ mất an toàn thực phẩm từ môi trường xung quanh học đường.
Thông tin tại tọa đàm, bà Vương Hương Giang, Phó giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội cho biết, năm học 2025-2026, lần đầu tiên thành phố sẽ triển khai Nghị quyết số 18/2025/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân TP.Hà Nội về việc quy định cơ chế hỗ trợ bữa ăn bán trú cho học sinh tiểu học trên địa bàn.
Đây là một chính sách mang tính nhân văn sâu sắc, thể hiện sự quan tâm của thành phố đối với sự phát triển toàn diện của thế hệ trẻ.
Chính sách này được kỳ vọng sẽ mang lại tác động tích cực tới chất lượng bữa ăn học đường, khi giúp giảm gánh nặng tài chính cho các bậc phụ huynh và đồng thời khuyến khích gần như toàn bộ học sinh tiểu học tham gia ăn bán trú.
Tuy nhiên, đi cùng với sự gia tăng quy mô suất ăn bán trú, đòi hỏi công tác quản lý an toàn thực phẩm cũng cần được nâng cao và siết chặt hơn bao giờ hết.
Theo bà Hương Giang, các nhà trường cần xây dựng quy trình quản lý bữa ăn một cách khoa học và chặt chẽ, từ việc ký kết hợp đồng dịch vụ với nhà cung cấp, đến quá trình triển khai, vận hành bếp ăn và khâu giám sát định kỳ.
Một yếu tố then chốt được nhấn mạnh là sự phối hợp đồng bộ giữa nhà trường, phụ huynh, chính quyền địa phương trong việc giám sát chất lượng bữa ăn. Đây chính là "chìa khóa" để tháo gỡ những nút thắt còn tồn tại trong công tác bảo đảm an toàn thực phẩm tại học đường.
“Sở Giáo dục sẽ phối hợp với ngành Y tế và các cơ quan liên quan, cùng chính quyền địa phương, tăng cường thanh tra, kiểm tra tại các bếp ăn trường học. Mục tiêu không chỉ là bảo đảm an toàn thực phẩm mà còn ngăn chặn triệt để tình trạng cắt xén khẩu phần ăn của học sinh. Mục tiêu chung là nâng cao thể trạng, tầm vóc cho học sinh và xây dựng một môi trường học đường an toàn, thân thiện”, bà Hương Giang nhấn mạnh.
Cũng tại tọa đàm, ông Vũ Cao Cương, Phó giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết, thành phố đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn và tăng cường công tác bảo đảm an toàn thực phẩm trong và xung quanh trường học. Tuy nhiên, quá trình thực hiện vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Một trong những thách thức lớn là việc truy xuất nguồn gốc thực phẩm được cung cấp cho bếp ăn trường học.
“Khó khăn lớn nhất là các cá nhân bán thực phẩm quanh cổng trường thường xuyên biến động. Việc kiểm tra, xử lý của chính quyền địa phương dù quyết liệt nhưng vẫn không dễ giải quyết tận gốc, do nguồn gốc thực phẩm không rõ ràng”, ông Vũ Cao Cương chia sẻ.
Trong khuôn khổ tọa đàm, các đại biểu cũng giới thiệu nhiều mô hình hay, giải pháp thiết thực đã và đang được áp dụng nhằm tăng cường hiệu quả quản lý bữa ăn học đường.
Có thể kể đến như triển khai mô hình bếp ăn một chiều, kiểm thực ba bước, công khai định kỳ chất lượng thực phẩm; lắp đặt camera giám sát trong toàn bộ quy trình tiếp nhận, chế biến suất ăn; áp dụng mã QR để truy xuất nguồn gốc thực phẩm; sử dụng phần mềm công nghệ trong quản lý suất ăn bán trú; và đặc biệt là tăng cường vai trò giám sát của phụ huynh học sinh.
Bên cạnh đó, nhiều khuyến nghị mang tính chiến lược cũng đã được đưa ra, bao gồm: xây dựng quy trình kiểm tra liên ngành minh bạch, tổ chức tập huấn, nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ cán bộ phụ trách công tác bán trú trong các nhà trường; đồng thời hoàn thiện hành lang pháp lý để phụ huynh có thể tham gia giám sát bữa ăn học đường một cách hiệu quả, minh bạch và có tổ chức.
Việc bảo đảm an toàn thực phẩm và nâng cao chất lượng bữa ăn học đường không chỉ là trách nhiệm của ngành giáo dục, y tế hay chính quyền địa phương, mà còn là nhiệm vụ chung của toàn xã hội.
Chỉ khi có sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt và trách nhiệm từ nhiều phía, những bữa ăn học đường mới thực sự trở thành nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ của học sinh, những chủ nhân tương lai của đất nước.
D.Ngân