Hàng xuất khẩu gặp khó trước 'hàng rào' điều tra phòng vệ thương mại

21 giờ trướcBài gốc

Đơn cử như với thị trường châu Âu (EU), nếu như trước đây sản phẩm trái thanh long chỉ cần kiểm tra hàng hóa không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, là có thể được cấp chứng thư xuất khẩu. Tuy nhiên, từ ngày 1/7 vừa qua, phía EU đang yêu cầu việc cấp chứng thư phải do cơ quan Nhà nước cấp, thay vì doanh nghiệp (DN) tự kiểm định hay thông qua các bên thứ ba. Sự thay đổi này tạo ra một rào cản lớn cho các DN xuất khẩu trong quá trình xin cấp chứng thư kịp thời để xuất khẩu.

Bên cạnh đó, nhiều quốc gia nhập khẩu yêu cầu chứng từ có chữ ký sống (ký tay), không chấp nhận chữ ký điện tử, thậm chí yêu cầu nộp từ 3 - 4 bản gốc có chữ ký và đóng dấu trực tiếp. Điều này đặt ra thách thức lớn cho các địa phương về tính pháp lý của văn bản, năng lực xử lý và tính thống nhất trong quy trình hành chính.

Nông sản xuất khẩu ngày càng phải tuân thủ các tiêu chuẩn xuất khẩu mới

Tham tán Thương mại Việt Nam tại Ba Lan - ông Nguyễn Thành Hải cho biết, kinh tế tăng trưởng liên tục trong nhiều năm trở lại đây khiến nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng nông sản của Ba Lan tăng mạnh. Trong bối cảnh đó, giới chức Ba lan cũng áp dụng các biện pháp siết chặt quản lý chất lượng hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài.

Đáng chú ý, Cơ quan Thanh tra chất lượng Thương mại các sản phẩm thực phẩm Nông nghiệp Ba Lan (IJHARS) thông báo, sẽ tiếp tục tăng cường kiểm soát và hợp tác chặt chẽ hơn nữa với các hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài để giảm thiểu nguy cơ các sản phẩm nguy hiểm đến tay người tiêu dùng Ba Lan.

“Theo dữ liệu do IJHARS công bố, trong nửa đầu năm 2025, cơ quan này đã ban hành lệnh cấm đối với 5 lô hàng có nguồn gốc từ Việt Nam gồm các mặt hàng hạt tiêu đen và xoài sấy. Ngày 25/7, IJHARS cũng thông báo đã bắt giữ lô hàng thực phẩm 22 tấn quế từ Việt Nam vào Ba Lan do mùi mốc, tạp chất vi sinh (nấm mốc và men) và các chất ô nhiễm hữu cơ khác. Quyết định được thực thi ngay lập tức và theo quy trình, lô hàng như vậy sẽ được trả lại cho người gửi hoặc xử lý theo quy định”, ông Hải thông tin.

Thương vụ Việt Nam tại Ba Lan cũng đề nghị các DN Việt Nam xuất khẩu nông sản, thực phẩm vào Ba Lan cần hết sức lưu ý siết chặt công tác quản lý chất lượng, tránh tổn thất do hàng bị trả về hoặc tiêu hủy, làm ảnh hưởng đến uy tín của hàng nông sản Việt hiện đang tạo dựng được vị trí nhất định trên thị trường Ba Lan.

Luật chống phá rừng của EU (EUDR) có hiệu lực từ tháng 6/2023, nhằm ngăn chặn việc các sản phẩm nhập khẩu vào EU góp phần gây ra nạn phá rừng toàn cầu. EUDR yêu cầu các DN chứng minh sản phẩm xuất khẩu không góp phần gây ra phá rừng sau ngày 31/12/2020. Với các công ty quy mô lớn và vừa, thời hạn bắt đầu tuân thủ là 30/12/2025, trong khi các DN nhỏ hơn có thêm 6 tháng. Các loại hàng hóa chịu ảnh hưởng gồm thịt bò, cacao, cà phê, dầu cọ, cao su, đậu nành và gỗ, đây đều là những mặt hàng quan trọng trong thương mại quốc tế đối với Việt Nam.

Bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Thụy Điển kiêm nhiệm Đan Mạch, Phần Lan, Iceland, Na Uy và Latvia cho hay, Việt Nam là nước xuất khẩu lớn các mặt hàng như cà phê, cao su, gỗ và gần đây là cacao vào EU - tất cả đều nằm trong danh sách chịu điều chỉnh của EUDR.

“Dù quy định của EUDR nhắm đến việc kiểm soát phá rừng tại các quốc gia sản xuất, nhưng cũng đồng thời áp dụng cơ chế truy xuất nguồn gốc nghiêm ngặt, buộc các DN phải chứng minh lô hàng của mình không liên quan đến phá rừng hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng đất bất hợp pháp. Điều này có thể khiến các nhà nhập khẩu dè dặt, gây khó khăn cho nhà xuất khẩu Việt Nam trong việc tiếp cận thị trường”, bà Thúy cảnh báo.

Một số quy định của thị trường xuất khẩu gây khó khăn cho hàng hóa Việt Nam

Nhận định từ Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) cho thấy, EU gần đây đã tiến hành điều tra chống lẩn tránh biện pháp PVTM và mở rộng các biện pháp trong nhiều lĩnh vực, bao gồm các hàng hóa nông nghiệp, hóa chất và đặc biệt là hàng chế biến, chế tạo.

Do đó, Cục Phòng vệ thương mại khuyến nghị các DN cần trang bị đầy đủ kiến thức về quy định thương mại của EU, chủ động nâng cao năng lực sản xuất theo hướng bền vững, minh bạch hóa nguồn gốc nguyên liệu. Đồng thời, cần thường xuyên theo dõi cảnh báo thương mại, hợp tác chặt chẽ với cơ quan chức năng trong quá trình xử lý nếu không may bị khởi kiện điều tra.

Do đó, các hiệp hội ngành hàng xuất khẩu cần triển khai mạnh mẽ các hoạt động cập nhật thông tin thị trường, cảnh báo rủi ro, tổ chức các chương trình đào tạo pháp lý và kỹ thuật, hỗ trợ hồ sơ cho DN; đồng thời rà soát và hoàn thiện hệ thống các tiêu chuẩn, quy chuẩn về chất lượng, an toàn thực phẩm, bền vững… phù hợp và tham chiếu các tiêu chuẩn EU.

Nguyễn Quỳnh/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/kinh-te/hang-xuat-khau-gap-kho-truoc-hang-rao-dieu-tra-phong-ve-thuong-mai-post1219100.vov