Hành chính công Đà Nẵng: 'Gõ cửa' từng nhà bằng công nghệ

2 giờ trướcBài gốc

Người dân ở Đà Nẵng đã được phục vụ bởi hành chính công chủ động.

Từ thí điểm ở Quảng Nam (cũ) đến bước ngoặt tại Đà Nẵng

Khi trẻ sinh ra tại Đà Nẵng, cha mẹ sẽ không còn phải tất tả điền đơn, mang giấy chứng sinh qua nhiều cửa, chờ hàng tuần để lấy giấy khai sinh. Thay vào đó, bệnh viện lập giấy chứng sinh, hệ thống tự động kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia, khớp nối thông tin cha mẹ và con, chuyển sang hộ tịch điện tử và gửi tin nhắn xác nhận cho phụ huynh. Vài ngày sau, giấy khai sinh đã được chuyển phát tận nhà. Một chuỗi thủ tục vốn mất nhiều ngày, thậm chí cả tuần, giờ đây gói gọn chỉ trong vài tin nhắn.

Không chỉ giấy khai sinh, những thủ tục quen thuộc với doanh nghiệp cũng đang thay đổi. Với phù hiệu vận tải, trước đây nhiều đơn vị lúng túng vì hết hạn mà chưa kịp làm thủ tục, làm gián đoạn hoạt động. Giờ đây, hệ thống sẽ chủ động nhắc trước 15 ngày, hướng dẫn xử lý trực tuyến toàn trình. Chỉ trong thời gian ngắn, Đà Nẵng đã gửi 840 tin nhắn, cấp lại thành công 592 phù hiệu, với tỷ lệ trực tuyến toàn trình đạt 99,5% và 100% hồ sơ xử lý trước hạn.

Những trải nghiệm trên bắt đầu từ mô hình thí điểm hành chính công chủ động ở tỉnh Quảng Nam (cũ) từ tháng 4/2025, với 8 dịch vụ ban đầu. Hành chính công chủ động là một khái niệm hoàn toàn mới, nơi hệ thống tự động nhận biết nhu cầu của người dân và chủ động cung cấp dịch vụ và Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam (cũ) đã phối hợp cùng Tập đoàn Viettel triển khai.

8 dịch vụ ban đầu bao gồm: Đăng ký khai sinh chủ động; Nhập học và làm hồ sơ nhập học chủ động; Gia hạn giấy phép hành nghề y tế; Gia hạn/cấp đổi thẻ hướng dẫn viên du lịch; Hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo; Gia hạn chứng chỉ hành nghề thú y, buôn bán thuốc thú y; Gia hạn/đổi phù hiệu kinh doanh vận tải; Hỗ trợ tổng hợp hồ sơ xây nhà và các dịch vụ liên quan.

Thành công của Quảng Nam đã tạo đà để Đà Nẵng – địa phương vốn đi đầu trong số hóa và cải cách hành chính mở rộng việc triển khai. Điều thú vị là có một sự trùng hợp ngẫu nhiên và cộng hưởng giữa 2 địa phương được sáp nhập này.

Trước đó, Đà Nẵng là địa phương tiên phong tạo ra sự khác biệt về vận hành rất hiệu quả của Trung tâm điều hành thông minh (IOC), biến từ "màn hình trình chiếu" thành "bộ não số" trong điều hành thực tế. Theo đó, chỉ sau vài tháng Đà Nẵng đưa IOC vào sử dụng, tỷ lệ hồ sơ được xử lý đúng hạn đã vượt 90%.

Trong 2 năm liên tiếp (2022 - 2023), với trường hợp khẩn cấp về mưa lũ và ngập lụt, Đà Nẵng đã sử dụng IOC cung cấp bản đồ ngập, hình ảnh từ camera, dữ liệu thời gian thực giúp lãnh đạo ra quyết định phân luồng, cứu hộ kịp thời, xử lý tốt việc thoát nước.

Hiện nay, khi mô hình chính quyền ba cấp chuyển thành hai cấp (tỉnh và xã/phường), 85% công việc dồn xuống tuyến cơ sở. Nếu chỉ xử lý theo cách cũ, bộ máy sẽ quá tải. Chính quyền Đà Nẵng đã chọn cách chủ động thay đổi quy trình, tổ chức lại nghiệp vụ, lấy dữ liệu làm nền tảng và coi công nghệ là công cụ để phục vụ dân tốt hơn.

Hiện tại, Đà Nẵng đang thí điểm triển khai 27 dịch vụ hành chính công chủ động. Sự mở rộng này không chỉ là con số mà còn khẳng định tầm nhìn khi công nghệ được tích hợp sâu và đồng bộ để phục vụ người dân, doanh nghiệp. Từ đó, chính quyền hai cấp có thể phục vụ người dân chủ động thay vì bị động, biến thủ tục hành chính thành trải nghiệm số thực thụ.

Đà Nẵng là địa phương xây dựng và vận hành Trung tâm điều hành thông minh hiệu quả.

Chính quyền đổi mới trước, công nghệ đồng hành sau

Điểm đột phá trong triển khai hành chính công tại Đà Nẵng là thay đổi tư duy phục vụ từ "người dân tự tìm đến" sang "chính quyền chủ động chuẩn bị". Một chiến dịch đặc biệt của UBND thành phố là đưa sinh viên công nghệ thông tin tình nguyện về hỗ trợ xã, phường được triển khai qua Kế hoạch số 40/KH-UBND ngày 11/8/2025 của UBND Đà Nẵng.

Ngoài ra, thành phố cũng đề nghị các doanh nghiệp công nghệ như Tập đoàn Viettel bố trí nhân sự thường trực tại xã, phường để đồng hành cùng chuyển đổi.

Chia sẻ về hiện thực hóa hành chính công chủ động ở Đà Nẵng, ông Dương Công Đức – Giám đốc Trung tâm Đô thị thông minh Viettel Solutions (thành viên Tập đoàn Viettel) nói: "Khó nhất không phải phần mềm, mà là viết lại cách chính quyền vận hành. Nếu quy trình sai, hệ thống sẽ tắc ngay từ đầu". Điều này cho thấy trong hành chính công chủ động, công nghệ chỉ là phương tiện, còn chính quyền mới là chủ thể thay đổi.

Giám đốc Trung tâm Đô thị thông minh Viettel Solutions cho biết, trong khoảng 2.000 dịch vụ hành chính, chỉ 5–10% dịch vụ chiếm tới 80–90% khối lượng giao dịch, như khai sinh, phù hiệu vận tải hay đăng kiểm… UBND TP đã cùng Viettel chọn tập trung vào nhóm này để tạo tác động tức thì. Khi "trục chính" thông suốt thì toàn hệ thống sẽ vận hành nhẹ nhàng hơn.

Hạ tầng cũng được đầu tư đồng bộ: 93 trung tâm hành chính công xã, phường với băng thông 300Mbps–1Gbps; mỗi xã, phường được phân bổ 300 triệu đồng để chủ động mua sắm thiết bị; toàn bộ 70.000 cán bộ, công chức được cấp tài khoản hệ thống, email công vụ, chữ ký số. Chỉ trong một tháng, hơn 103.000 hồ sơ đã được tiếp nhận, trong đó hơn 76% nộp trực tuyến.

Khả năng liên thông dữ liệu đa nguồn là chìa khóa cho sự chủ động. Trường hợp khai sinh tự động cho thấy chỉ cần một lần khai báo tại bệnh viện, hệ thống tự động hoàn tất các bước từ cơ sở dữ liệu dân cư, y tế, hộ tịch cho tới trả kết quả tận nhà. Đây là hình mẫu "một hệ thống thống nhất – một dữ liệu duy nhất – một dịch vụ liền mạch" mà Đà Nẵng đang kiến tạo.

Đáng chú ý, thành phố còn thí điểm mô hình dịch vụ công không phụ thuộc địa giới hành chính trong các lĩnh vực hộ tịch và đất đai. Điều này mở ra khả năng để người dân xử lý thủ tục ở bất cứ đâu, thay vì bị giới hạn bởi địa bàn cư trú.

Hành chính công chủ động không chỉ là một dự án công nghệ, mà là một cách tổ chức lại chính quyền dựa trên dữ liệu và trách nhiệm phục vụ, một phong cách phục vụ nhân dân hoàn toàn mới của chính quyền. Thành công của Đà Nẵng chứng minh khẩu hiệu có thể trở thành trải nghiệm: từ IOC xuống tận phường, từ KPI "đúng hạn" đến "không để chậm trễ ngay từ gốc", từ "giải quyết thủ tục" sang "tự động chuẩn bị cho dân".

Tập đoàn Viettel cùng các doanh nghiệp công nghệ đóng vai trò đồng hành, hỗ trợ xây dựng hạ tầng, dữ liệu, nền tảng và bảo mật. Nhưng điều quan trọng nhất vẫn là quyết tâm của chính quyền: dám thay đổi, dám gắn công nghệ với tinh thần phục vụ nhân dân.

Từ dấu ấn tại Đà Nẵng, mô hình hành chính công chủ động sẽ tiếp tục được nhân rộng. Khi người dân nhận giấy khai sinh tận tay, doanh nghiệp được nhắc trước hạn, cán bộ xử lý hồ sơ kịp thời, đó chính là lúc niềm tin mới giữa chính quyền và nhân dân được kiến tạo.

Nguyễn Hương

Nguồn Chính Phủ : https://baochinhphu.vn/hanh-chinh-cong-da-nang-go-cua-tung-nha-bang-cong-nghe-102251215142025662.htm