Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cùng các đại biểu tham dự Hội thảo, ngày 28/7. (Ảnh: Quang Hòa)
Tiết trời còn vương Hạ, nhưng trong lòng mỗi cán bộ ngoại giao đã rộn ràng hướng tới những ngày tháng Tám mùa Thu lịch sử, mốc son đánh dấu 80 năm hình thành và phát triển của nền ngoại giao Việt Nam (28/8/1945-28/8/2025). Tám thập kỷ là chặng đường ghi dấu bao cống hiến thầm lặng, truyền cảm hứng cho hành trình tiếp nối vì lợi ích quốc gia, dân tộc.
Hội thảo “Ngoại giao thời đại Hồ Chí Minh: 80 năm tận tụy phụng sự quốc gia, dân tộc” ngày 28/7, với sự tham dự và phát biểu chỉ đạo của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cùng hơn 400 đại biểu và gần 20 tham luận, đã trở thành diễn đàn học thuật sâu sắc, lan tỏa tinh thần, ý chí và khát vọng cống hiến của toàn Ngành trước yêu cầu, sứ mệnh mới trong thời đại mới.
Sống lại chặng đường vẻ vang
Tại đây, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng xúc động nhấn mạnh thông điệp về sự “tận tụy phụng sự quốc gia, dân tộc” suốt hành trình 80 năm của ngoại giao Việt Nam, khi điểm lại những dấu ấn vẻ vang mà toàn Ngành đã đóng góp vào thành tựu chung của đất nước.
Thứ nhất, ngoại giao Việt Nam đã đóng góp xứng đáng vào việc hoàn thành thắng lợi sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước. Trong thời gian đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, cùng với các mặt trận chính trị và quân sự, ngoại giao đã trở thành một mặt trận quan trọng, có ý nghĩa chiến lược. Ngoại giao góp phần cụ thể hóa các thắng lợi trên chiến trường thành chiến thắng trên bàn đàm phán, chấm dứt chiến tranh.
Thứ hai, ngoại giao Việt Nam luôn khẳng định vai trò tiên phong trong việc duy trì môi trường hòa bình, ổn định, thu hút các nguồn lực và điều kiện thuận lợi bên ngoài phục vụ hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Thứ ba, ngoại giao góp phần quan trọng nâng cao vị thế đất nước, đưa Việt Nam từ không có tên trên bản đồ chính trị thế giới trở thành một quốc gia có vai trò, vị trí ngày càng tăng trong nền chính trị thế giới, kinh tế toàn cầu và văn minh nhân loại. Trải qua tám thập kỷ, từ chỗ “thân cô thế cô”, đất nước chưa bao giờ có được cơ đồ, vị thế, tiềm lực và uy tín quốc tế như ngày nay.
Thứ tư, công tác xây dựng ngành, xây dựng đội ngũ cán bộ ngoại giao đạt nhiều thành tựu vượt bậc. Từ chỗ chỉ có khoảng 20 cán bộ, nhân viên, Bộ Ngoại giao hiện nay đã có trên 2.000 cán bộ, nhân viên cả trong và ngoài nước với hệ thống 98 cơ quan đại diện tại nước ngoài và tiếp tục mở rộng hơn nữa sự hiện diện của đất nước trên bản đồ ngoại giao thế giới.
Nền ngoại giao cách mạng ra đời từ nhu cầu sống còn của dân tộc trong hành trình giành độc lập, bảo vệ và dựng xây đất nước. Từ những năm đầu thành lập nước, qua các thời kỳ chiến tranh vệ quốc, đến công cuộc Đổi mới và hội nhập, ngoại giao luôn là lực lượng tiên phong trên mặt trận chính trị - đối ngoại.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn phát biểu tại Hội thảo. (Ảnh: Quang Hòa)
Tư tưởng lớn mãi soi đường
Một điểm nhấn quan trọng tại Hội thảo là sự phân tích sâu sắc những giá trị cốt lõi của tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh – nền tảng soi đường cho đường lối đối ngoại của Đảng, giúp hóa giải thách thức, chuyển nguy thành cơ, bảo vệ lợi ích quốc gia trong mọi hoàn cảnh.
Những nguyên tắc kinh điển như “dĩ bất biến ứng vạn biến”, bài học về độc lập, tự chủ, hay triết lý “ngũ tri” trong ứng xử với các nước lớn... đến nay vẫn là kim chỉ nam cho hoạt động đối ngoại của Đảng, Nhà nước ta.
Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cường cho rằng tư tưởng Ngoại giao Hồ Chí Minh đã hun đúc nên bản lĩnh và bản sắc của ngoại giao Việt Nam, bao gồm bản lĩnh kiên cường, tư duy chiến lược và khả năng thích ứng cao độ với môi trường quốc tế nhiều biến động; nghệ thuật đối ngoại thuyết phục, mềm dẻo mà kiên định, giữ vững nguyên tắc đồng thời linh hoạt trong phương pháp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa các trụ cột: Đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân, tạo nên sức mạnh tổng hợp trên mặt trận đối ngoại; tinh thần đoàn kết quốc tế, lấy dân làm gốc, nhân nghĩa làm nền, chính nghĩa làm vũ khí.
Chia sẻ tại Hội thảo, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Dy Niên bày tỏ niềm tự hào sâu sắc khi Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là người sáng lập nền ngoại giao cách mạng Việt Nam, mà còn là Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên trong lịch sử. Bác vận dụng vũ khí ngoại giao một cách tài tình, khéo léo và táo bạo để hóa giải mọi thách thức, bảo vệ dân tộc và thành quả cách mạng.
Nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Hoàng Bình Quân bày tỏ lòng biết ơn đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh – người đặt nền móng cho công tác đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta. Ông chia sẻ, từ trong gian khổ của cuộc đấu tranh giành độc lập, lực lượng làm công tác đối ngoại đã ra đời, đồng hành cùng dân tộc suốt 80 năm qua, đóng góp vào sự nghiệp chung, góp phần viết nên trang sử vẻ vang của nền ngoại giao cách mạng Việt Nam.
Nhìn nhận hành trình ra thế giới để tìm con đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Tôn Nữ Thị Ninh khẳng định con đường ấy đã mang lại dấu ấn Việt Nam đặc thù cho ngoại giao Việt Nam, đó là: “Kết hợp nội lực với ngoại lực, tập hợp lực lượng, từ đó củng cố, nâng thế và lực của ta”. Phương thức đặc thù này đã và đang được vận dụng hiệu quả trước nhiều bài toán phức tạp. Bà nhấn mạnh, ngành Ngoại giao phải tiếp tục tham mưu đúng đắn và kịp thời, góp phần xác định nguy cơ, trở ngại cũng như nêu bật và tranh thủ phát huy thời cơ, tạo cục diện đối ngoại tối ưu cho sự vươn lên của Việt Nam trong thời kỳ mới.
Các diễn giả chính tại phiên thảo luận thứ nhất trong khuôn khổ Hội thảo “Ngoại giao thời đại Hồ Chí Minh: 80 năm tận tụy phụng sự quốc gia, dân tộc”. (Ảnh: Quang Hòa)
Viết tiếp khát vọng, hoàn thành sứ mệnh
Trong bối cảnh cả nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới, Tổng Bí thư Tô Lâm đã giao cho ngành Ngoại giao nhiệm vụ tiếp tục vươn lên tầm cao mới, đảm đương những trọng trách vinh quang. Tại buổi làm việc với Bộ Ngoại giao ngày 29/8/2024, Tổng Bí thư nhấn mạnh: “Ngoại giao phải đi đầu gắn kết đất nước với thế giới, dân tộc với thời đại; đưa đất nước chủ động tham gia giải quyết các vấn đề chung của thế giới; gìn giữ và không ngừng vun đắp tình cảm tốt đẹp của nhân dân thế giới với nhân dân, đất nước Việt Nam; tạo thế và lực mới, tạo dựng môi trường quốc tế có lợi cho cách mạng Việt Nam, góp phần đắc lực xây dựng diện mạo, sức mạnh và vị thế của đất nước, củng cố, nâng cao vai trò, vị trí của Việt Nam trong nền chính trị thế giới, kinh tế toàn cầu và văn minh nhân loại…”.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn khẳng định rằng đây là kim chỉ nam, là sự giao phó niềm tin và trách nhiệm rất lớn của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước đối với ngành Ngoại giao trong giai đoạn tới.
“Chúng ta có quyền tự hào về truyền thống 80 năm của nền ngoại giao Cách mạng Việt Nam, song niềm tự hào ấy chỉ thực sự trọn vẹn khi ta biết biến truyền thống thành động lực, thành hành động, thành kết quả cụ thể để phụng sự Tổ quốc trong thời đại mới”, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cường bày tỏ tâm huyết về việc biến truyền thống thành động lực đổi mới và hành động hiệu quả để phụng sự Tổ quốc trong thời đại mới.
Theo đó, để thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược đến năm 2045, ngành Ngoại giao cần tiếp tục đổi mới tư duy và phương thức triển khai; xây dựng đội ngũ cán bộ “vừa hồng vừa chuyên”; đẩy mạnh nghiên cứu chiến lược, chủ động đề xuất chính sách; đồng thời phát triển các hình thức ngoại giao hiện đại như ngoại giao số, kinh tế, khoa học, văn hóa và ngoại giao xanh.
Tại Hội thảo, nhiều nhà ngoại giao kỳ cựu đã đóng góp ý kiến tâm huyết cho hành trình mới của đối ngoại Việt Nam. Nguyên Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Dy Niên khẳng định, Việt Nam cần tiếp tục củng cố thế và lực đang ở mức cao nhờ mạng lưới đối tác chiến lược toàn diện, đối tác chiến lược và đối tác toàn diện hiện nay. Trong khi đó, nguyên Thứ trưởng Ngoại giao Đoàn Xuân Hưng nhấn mạnh “ưu tiên của ưu tiên” – ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển; nguyên Thứ trưởng Ngoại giao Đặng Đình Quý đề cao mục tiêu quan trọng nhất “giữ được môi trường hòa bình, tạo không gian thuận lợi cho phát triển”.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và các đại biểu tham dự Hội thảo, ngày 28/7. (Ảnh: Quang Hòa)
Bác Hồ nói “cán bộ là gốc của mọi công việc”, tâm sức xây dựng đội ngũ cán bộ ngoại giao có năng lực và trình độ ngang tầm khu vực, dần tiệm cận trình độ quốc tế cũng được trao đổi nhiệt huyết trong khuôn khổ Hội thảo. Thế hệ ngoại giao hôm nay vô cùng biết ơn các thế hệ cán bộ ngoại giao tiền bối, đặc biệt là những học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh như các đồng chí Phạm Văn Đồng, Nguyễn Duy Trinh, Xuân Thủy, Nguyễn Thị Bình, Nguyễn Cơ Thạch… cũng không quên những đóng góp, cống hiến và hy sinh thầm lặng của lớp lớp thế hệ cán bộ làm công tác đối ngoại, những binh chủng hợp thành của nền ngoại giao cách mạng để rèn luyện, hun đúc ý chí của chính mình, viết tiếp những trang sử vẻ vang của 80 năm Ngoại giao Việt Nam đáng tự hào.
Kế thừa truyền thống vẻ vang và bản lĩnh đã được hun đúc, ngành Ngoại giao tiếp tục vững vàng bước tiếp trên hành trình mới – hành trình của “ngoại giao toàn diện, hiện đại, tiên phong”, vì một Việt Nam hùng cường, phát triển và có vị thế ngày càng cao trên trường quốc tế.