Hành trình chuyển đổi xe điện ở Trung Quốc

2 giờ trướcBài gốc

Với chiến lược đúng đắn và bài học từ Trung Quốc, Việt Nam có thể bước vào cuộc đua giao thông xanh

Hành trình chuyển đổi xe điện ở Trung Quốc…

Trong hơn một thập kỷ qua, Trung Quốc đã biến xe điện từ một xu hướng mới nổi thành trung tâm chiến lược công nghiệp, gắn chặt với mục tiêu giảm phát thải và hướng tới nền kinh tế carbon thấp.

Một trong những bước đi quan trọng là cơ chế tín chỉ “xe năng lượng mới” (NEV) áp dụng từ năm 2018, buộc các hãng xe truyền thống phải bán đủ tỉ lệ xe điện hoặc mua tín chỉ từ doanh nghiệp khác. Đây không phải là biện pháp khuyến khích thông thường mà là áp lực thị trường trực tiếp, thúc đẩy chuyển đổi một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Chính sách ưu đãi tài chính cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo dựng thị trường. Việc trợ giá trực tiếp, miễn thuế và cấp biển số linh hoạt đã giúp tăng doanh số tại các đô thị lớn.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), Trung Quốc đã xây dựng mạng lưới hàng triệu trạm sạc, trong đó hơn 85% là sạc nhanh, tạo điều kiện thuận lợi cho việc sử dụng xe điện trên diện rộng.

Không chỉ ở thành thị, chiến dịch “99 mẫu xe về nông thôn” đã đưa xe điện đến từng làng quê, kết hợp lái thử, tín dụng ưu đãi và khuyến mãi từ nhà sản xuất, mở rộng phạm vi sử dụng xe điện ra khu vực nông thôn.

Vị thế dẫn đầu của Trung Quốc không chỉ dừng lại ở thị trường nội địa. Theo báo cáo của tổ chức ORCA Asia, quốc gia này chiếm khoảng 70% sản lượng pin lithium-ion toàn cầu và là quê hương của các hãng EV lớn như BYD, CATL… đang vươn ra thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng cũng mang đến thách thức lớn: thị trường đối mặt với tình trạng dư thừa công suất khi các nhà máy có thể sản xuất gấp đôi nhu cầu thực tế.

Cuộc cạnh tranh về giá cũng ngày càng khốc liệt, đe dọa lợi nhuận và tồn tại của nhiều doanh nghiệp, khiến ngành EV Trung Quốc bước vào giai đoạn thanh lọc, buộc các công ty phải nâng cao năng lực cạnh tranh thay vì dựa vào trợ cấp nhà nước.

… và những gợi ý cho Việt Nam

Với Việt Nam, nơi thị trường xe xanh đang dần hình thành, hành trình của Trung Quốc mang lại nhiều bài học quan trọng. Trước hết, cần có tầm nhìn dài hạn về vai trò của xe điện trong chiến lược phát triển giao thông, năng lượng và công nghiệp, đồng thời thiết kế các chính sách ưu đãi có thời hạn rõ ràng để tránh phụ thuộc trợ cấp lâu dài.

Việc miễn lệ phí trước bạ hay giảm thuế linh kiện trong những năm đầu nên đi kèm lộ trình rút dần, tạo cú hích cho thị trường nhưng vẫn hướng đến vận hành tự nhiên.

Thứ hai, việc đầu tư hạ tầng sạc cần đi đôi với quy hoạch đồng bộ, không chỉ tập trung ở đô thị lớn mà mở rộng ra các tỉnh, tuyến quốc lộ và bến xe liên tỉnh.

Với tiềm năng của xe máy điện tại Việt Nam, mô hình đổi pin nhỏ gọn kết hợp điện mặt trời mái nhà là hướng đi thực tế, giúp người dân nông thôn và khu vực ngoại thành dễ dàng tiếp cận xe xanh.

Thứ ba, Việt Nam cần cân đối năng lực sản xuất với quy mô thị trường trong nước và quốc tế. Không nên chạy theo số lượng hoặc đẩy mạnh xuất khẩu quá sớm, đặc biệt trong lĩnh vực pin, để tránh tình trạng dư thừa công suất như Trung Quốc từng gặp.

Đồng thời khuyến khích đổi mới công nghệ, phát triển phần mềm quản lý xe, liên doanh sản xuất pin và hỗ trợ startup nội địa.

Ngoài ra, cần quan tâm đến ý thức xã hội và thói quen sử dụng. Việc khuyến khích đổi xe máy cũ bằng xe điện, triển khai các chương trình lái thử, giáo dục về lợi ích môi trường… là cần thiết nhằm giúp thị trường phát triển bền vững.

Thị trường xe xanh tại Việt Nam còn non trẻ, nhưng với chiến lược đúng đắn và bài học rút ra từ Trung Quốc, Việt Nam hoàn toàn có thể bước vào cuộc đua giao thông xanh với các nước trong khu vực.

NHƯ PHÚC

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/xe/hanh-trinh-chuyen-doi-xe-dien-o-trung-quoc-180498.html