Với tuyến cáp ngầm vượt biển dài nhất Đông Nam Á, dự án không chỉ đáp ứng nhu cầu điện năng ổn định mà còn mở ra cơ hội bứt phá cho “hòn ngọc xanh” giữa Biển Đông. Tuy nhiên, hành trình thực hiện đã đòi hỏi sự vượt qua vô vàn khó khăn kỹ thuật, nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa chủ đầu tư, nhà thầu và chính quyền địa phương.
Không để Đặc khu Côn Đảo “tụt hậu” vì… thiếu điện
Sự cần thiết của việc thi công đường cáp ngầm vượt biển ra Côn Đảo xuất phát từ thực tế lịch sử và nhu cầu phát triển cấp bách. Kể từ khi giải phóng đến nay, Đặc khu Côn Đảo, cách TP Vũng Tàu 97 hải lý, vẫn phụ thuộc vào Nhà máy điện diesel An Hội với công suất khả dụng chỉ khoảng 11 MW.
Nguồn điện độc lập này không chỉ tốn kém với chi phí sản xuất cao gấp nhiều lần giá bán lẻ (khoảng 4.460–8.232 đồng/kWh), dẫn đến Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) bù lỗ hàng trăm tỷ đồng mỗi năm. Không những thế, nguồn điện từ máy phát diesel còn thường xuyên gián đoạn, ảnh hưởng đến sinh hoạt, kinh doanh và an ninh quốc phòng của đặc khu.
Hệ thống cáp điện vượt biển chính là bệ phóng giúp Đặc khu Côn Đảo phát triển.
Theo Ban Quản lý dự án Điện 3 (EVN), việc thiếu điện lưới quốc gia đã kìm hãm tiềm năng du lịch, nơi có thể thu hút 1-1,2 triệu lượt khách/năm, đồng thời hạn chế phát triển kinh tế - xã hội của Đặc khu Côn Đảo. Chính vì thế, để tạo động lực giúp Đặc khu Côn Đảo phát triển, Dự án đường dây 110KV cấp điện từ lưới điện quốc gia vượt biển đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 708/QĐ-TTg ngày 16-6-2023, với mục tiêu cung cấp điện ổn định, góp phần bảo tồn hệ sinh thái rừng - biển và thúc đẩy biến Côn Đảo trở thành khu du lịch quốc gia đẳng cấp, cân bằng giữa phát triển và bảo vệ môi trường, phù hợp cam kết phát thải ròng bằng không tại COP 26.
Quy mô dự án ấn tượng với tổng mức đầu tư 4.924 tỷ đồng, trong đó ngân sách trung ương hỗ trợ 2.526 tỷ đồng, phần còn lại từ vốn tự có của EVN. Tuyến cáp dài 103,7km, bao gồm 17,5km đường dây trên cạn, 77,7km cáp ngầm xuyên biển và 8,5km cáp ngầm trên đất Côn Đảo. Trạm biến áp 110/22kV công suất 63 MVA được đặt tại Côn Đảo, cạnh nhà máy diesel hiện hữu.
Đây là công trình đặc biệt với cáp ngầm 110kV dài nhất khu vực Đông Nam Á, chôn sâu đến 52m dưới mực nước biển và đường dây trên biển với khoảng cách trụ lên tới hơn 800m, xuyên qua Vườn Quốc gia Côn Đảo với yêu cầu bảo vệ môi trường nghiêm ngặt.
Lãnh đạo Ban Quản lý dự án Điện 3 kiểm tra các thành phần hoàn thiện của dự án cáp điện ngầm vượt biển ra Đặc khu Côn Đảo.
Gian nan “hành trình vượt biển”
Những khó khăn kỹ thuật trong thi công là thách thức lớn nhất. Trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân, ông Trần Ngọc Dũng, Phụ trách phòng kỹ thuật của Ban Quản lý dự án điện 3, Phó giám đốc Ban điều hành dự án cấp điện từ lưới điện quốc gia cho Đặc khu Côn Đảo chia sẻ: “Cái khó khăn lớn nhất là công tác thi công đường dây trên không trên biển và phần kéo cáp ngầm đến biển, hoàn toàn lệ thuộc vào điều kiện thời tiết. Khi sóng to, gió lớn thì buộc phải dừng”.
Theo đó, do ảnh hưởng của thời tiết biển động, đặc biệt mùa gió chướng hằng năm, khiến tiến độ ban đầu của dự án bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Quá trình thi công dự án bắt đầu cuối 2024, nhưng chỉ thực sự khởi động từ tháng 5-2025 do điều kiện thời tiết và biển không thuận lợi. Ngoài ra, việc hàn nối cáp ngầm dưới biển đòi hỏi công nghệ cao, với hộp nối chuyên dụng cách nhau hơn 7km, dưới sự giám sát của chuyên gia nước ngoài từ nhà sản xuất.
Ông Trần Ngọc Dũng khẳng định: “Mặc dù đẩy nhanh tiến độ, chúng tôi vẫn bảo đảm chất lượng công trình theo đúng quản lý đã phê duyệt”. Kết quả, dự án hoàn thành sớm hơn kế hoạch ban đầu (tháng 1-2026), dự kiến đóng điện đúng dịp Quốc khánh 2-9 này”.
Ông Trần Ngọc Vĩnh, Trưởng liên danh Tâm Thành Phát thi công trạm biến áp 110kV của dự án tại Côn Đảo cho biết: “Trong giai đoạn đầu, thời tiết không ủng hộ, mưa nhiều nên tiến độ thi công trục trặc”. Cùng với đó, quá trình vận chuyển vật tư, đi lại trên địa bàn đảo cũng gặp trở ngại, đòi hỏi hỗ trợ từ chính quyền địa phương về đường sá và giải quyết vướng mắc.
Để vượt qua khó khăn, quyết tâm thực hiện dự án, các đơn vị đã áp dụng chiến lược phối hợp chặt chẽ và đẩy nhanh tiến độ. Ban Quản lý dự án lập kế hoạch chi tiết, họp hằng tuần với nhà thầu và chủ đầu tư để kiểm điểm, tăng cường nhân lực, thiết bị và làm ca đêm khi thời tiết thuận lợi. Kinh nghiệm từ các dự án tương tự như tại Phú Quốc, Cô Tô và Cồn Cỏ đã giúp làm chủ công nghệ, bảo đảm chất lượng theo quy định.
Việc được hòa điện lưới quốc gia nhận được sự quan tâm của người dân và doanh nghiệp ở Đặc khu Côn Đảo.
Chia sẻ về tương lai phát triển của Đặc khu Côn đảo sau khi được hòa điện lưới quốc gia, đồng chí Trần Thanh Huyền, Phó chủ tịch UBND Đặc khu Côn Đảo nhấn mạnh: “Điện lưới quốc gia không chỉ đáp ứng nhu cầu cấp thiết của người dân, mà còn thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư, mở rộng quy mô kinh doanh”. Điện ổn định sẽ giảm chi phí cho doanh nghiệp, nâng cao dịch vụ du lịch, y tế, giáo dục, và hỗ trợ an ninh quốc phòng. Với dự báo nhu cầu điện đạt 90 MW vào năm 2035, Côn Đảo sẽ bứt phá, trở thành trung tâm du lịch sinh thái, bảo tồn giá trị văn hóa - lịch sử, hài hòa với Vườn Quốc gia.
Có thể nói, hành trình vượt biển của điện lưới quốc gia khẳng định sức mạnh ý chí và công nghệ Việt Nam, góp phần xây dựng Đặc khu Côn Đảo hiện đại, bền vững. Đây cũng là bài học quý giá cho các dự án xây dựng các hệ thống cáp điện vượt biển trong tương lai.
Bài, ảnh: TUẤN SƠN