Từ tội ác đến đào thoát
Rabih "Robby" Alkhalil, 37 tuổi, được coi là một trong những trùm tội phạm nguy hiểm nhất của Canada trong hai thập niên qua. Hắn sinh ra trong một gia đình gốc Lebanon di cư sang Canada, lớn lên tại Montreal và sớm bị lôi kéo vào các băng nhóm đường phố. Theo báo cáo điều tra của cảnh sát Canada, Alkhalil bước chân vào thế giới tội phạm từ tuổi thiếu niên, nhanh chóng nổi lên nhờ sự tàn bạo và khả năng điều hành mạng lưới buôn bán ma túy quy mô lớn.
Rabih Alkhalil là một trong những tội phạm bị truy nã gắt gao nhất Canada trong một thập kỷ qua.
Hắn bị cáo buộc dính líu đến nhiều đường dây buôn bán cocaine xuyên quốc gia, chủ yếu vận chuyển từ Nam Mỹ vào Bắc Mỹ qua các cảng biển Vancouver và Montreal. Báo cáo của Cảnh sát Hoàng gia Canada (RCMP) ước tính chỉ riêng trong giai đoạn 2010-2015, mạng lưới của Alkhalil đã đưa hơn 2,5 tấn cocaine vào Canada, mang lại lợi nhuận hàng trăm triệu USD. Không dừng lại ở Canada, đường dây này còn mở rộng sang châu Âu, đặc biệt là Hà Lan và Bỉ, biến Alkhalil trở thành một mắt xích quan trọng trong mạng lưới ma túy toàn cầu.
Ngoài buôn bán ma túy, Alkhalil còn gắn liền với những vụ thanh toán đẫm máu trong thế giới ngầm. Một trong những tội ác gây rúng động nhất là vụ ám sát Johnny Raposo, một đối thủ của Alkhalil vào năm 2012. Johnny đã bị bắn chết ngay giữa quán cà phê đông đúc ở trung tâm Toronto giữa ban ngày gây ra nỗi kinh hoàng cho công chúng. Alkhalil nhanh chóng được xác định là thủ phạm nhưng y đã nhanh chóng biến mất. Tòa án Toronto sau đó đã kết án Alkhalil tội giết người cấp độ một vắng mặt và đưa ra lệnh truy nã trên toàn thế giới.
Năm 2017, Alkhalil bị bắt ở Hy Lạp và bị dẫn độ về Canada. Nhưng đến tháng 7/2022, y đã vượt ngục ngoạn mục khỏi nhà tù có độ an ninh cao ở British Columbia bằng cách cải trang và sử dụng phương tiện hỗ trợ bên ngoài. Vụ việc này gây chấn động dư luận và đặt câu hỏi lớn về năng lực bảo vệ an ninh trại giam của Canada. "Đây là một trong những vụ vượt ngục táo bạo nhất trong lịch sử tội phạm Canada", chuyên gia an ninh công cộng Christian Leuprecht từng đưa ra nhận định.
Alkhalil từng trốn thoát khỏi nhà tù nhờ cải trang thành công nhân vào năm 2022.
Hành trình lẩn trốn của Alkhalil kéo dài hơn một thập kỷ, trải dài từ Bắc Mỹ sang châu Âu và Trung Đông. Y sử dụng giấy tờ giả, hộ chiếu nhiều quốc tịch, và được che chở bởi mạng lưới quan hệ ngầm. Chính điều này đã biến Alkhalil thành một thách thức nghiêm trọng đối với lực lượng an ninh quốc tế, khi mỗi bước di chuyển của y đều được tính toán kỹ lưỡng nhằm tránh sự truy đuổi của cảnh sát.
Cuộc vây bắt ở Qatar và sức mạnh của hợp tác quốc tế
Ngày 20/9/2025, Bộ Nội vụ Qatar thông báo đã bắt giữ Rabih Alkhalil tại thủ đô Doha sau một chiến dịch phối hợp mật giữa Qatar, Canada và Interpol. Y bị phát hiện khi đang sử dụng giấy tờ giả để chuẩn bị di chuyển sang Thổ Nhĩ Kỳ. Thông tin này ngay lập tức được giới truyền thông quốc tế đăng tải, đánh dấu một bước ngoặt trong cuộc truy bắt kéo dài nhiều năm.
Interpol giữ vai trò trung tâm trong chiến dịch này. Từ năm 2017, cơ quan này đã phát cảnh báo Red Notice (Mã đỏ dành cho đối tượng truy nã đặc biệt) cho Alkhalil, một công cụ cảnh báo quốc tế được ví như "lá cờ đỏ toàn cầu" cho phép 195 quốc gia thành viên nhanh chóng chia sẻ dữ liệu về tội phạm. Sau khi Canada chia sẻ thêm dữ liệu sinh trắc học, trong đó có mẫu DNA và hồ sơ hình sự chi tiết, cơ quan an ninh Qatar đã xác minh được danh tính thật của đối tượng.
Giám đốc Jurgen Stock nhấn mạnh vào tính hợp tác quốc tế trong các hoạt động của INTERPOL.
Tổng thư ký Interpol, tiến sĩ Jurgen Stock khẳng định trong một tuyên bố chính thức: "Sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ quan tình báo và việc sử dụng Red Notice đã đóng vai trò quyết định trong việc truy vết và bắt giữ đối tượng”. Ông Stock nhấn mạnh rằng vụ bắt giữ Alkhalil lần này là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của hợp tác quốc tế trong một thế giới mà tội phạm ngày càng không còn biên giới.
Phía Canada cũng bày tỏ sự ghi nhận. "Nếu không có hợp tác quốc tế, sẽ rất khó để một quốc gia đơn lẻ có thể lần ra dấu vết của một kẻ tội phạm tinh vi như Alkhalil", Bộ trưởng An ninh công cộng Canada, ông Dominic LeBlanc phát biểu trước báo giới đồng thời ca ngợi vai trò kết nối của Interpol. Ông cho rằng vụ việc là lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc chia sẻ thông tin kịp thời giữa các quốc gia.
Không chỉ có Canada và Qatar, nhiều cơ quan an ninh châu Âu cũng tham gia cung cấp thông tin tình báo về di chuyển của Alkhalil. Tạp chí The Globe and Mail dẫn lời một quan chức EU cho biết: "Sự hợp tác này đã vượt qua mọi ranh giới chính trị. Khi đối mặt với tội phạm xuyên biên giới, chỉ có sự tin tưởng và chia sẻ dữ liệu mới mang lại kết quả".
Theo số liệu của Interpol, năm 2024 tổ chức này đã phát hành hơn 14.000 Red Notice, trong đó khoảng 3.200 đối tượng bị bắt giữ nhờ sự phối hợp liên quốc gia. Alkhalil chỉ là một ví dụ, nhưng lại mang tính biểu tượng, bởi y nằm trong danh sách 10 tội phạm nguy hiểm nhất Canada trong nhiều năm.
Thông báo Mã đỏ của INTERPOL cho Rabih Alkhalil.
Bài học toàn cầu
Việc bắt giữ Rabih Alkhalil mới đây không chỉ khép lại một hồ sơ tội phạm quốc tế phức tạp mà còn mở ra nhiều bài học quan trọng cho an ninh toàn cầu. Trước hết, nó chứng minh rằng trong bối cảnh tội phạm ngày càng có tính xuyên quốc gia, không một quốc gia nào có thể đơn độc xử lý. Theo dữ liệu của Liên hợp quốc, trong thập kỷ qua, hơn 60% các mạng lưới buôn bán ma túy lớn đều hoạt động qua ít nhất ba châu lục. Điều này đòi hỏi một mức độ hợp tác chưa từng có, đặc biệt là trong việc chia sẻ thông tin tình báo và dữ liệu sinh trắc học.
Thứ hai, Red Notice đã khẳng định giá trị của mình. Theo Interpol, Red Notice đưa ra cảnh báo và tạo điều kiện cho các quốc gia chủ động giám sát, phối hợp hành động. Giám đốc Jurgen Stock từng phát biểu trong một hội nghị của Interpol rằng: "Red Notice không phải lệnh bắt giữ, nhưng nó là công cụ nhắc nhở các lực lượng hành pháp rằng tội phạm không thể ẩn nấp mãi”.
Ngoài ra, vụ Alkhalil cho thấy rằng công nghệ và dữ liệu là chìa khóa của hợp tác quốc tế. Hệ thống dữ liệu sinh trắc học, giám sát biên giới bằng trí tuệ nhân tạo, và phân tích big data đang giúp các quốc gia nâng cao năng lực phát hiện tội phạm. Giáo sư Benjamin Muller, chuyên gia về an ninh toàn cầu tại Đại học King’s College London, nhận định: "Khi dữ liệu được kết nối, an ninh được nhân lên theo cấp số nhân”. Điều này đồng nghĩa với việc đầu tư vào công nghệ thông tin và chia sẻ dữ liệu xuyên quốc gia sẽ là xu hướng tất yếu.
Một bài học nữa là tầm quan trọng của sự tin tưởng. Trong một thế giới đầy chia rẽ, vụ bắt giữ Alkhalil cho thấy rằng lợi ích chung trong việc chống tội phạm có thể vượt qua các khác biệt địa chính trị. Phát biểu tại Hội nghị An ninh toàn cầu năm 2025 ở Geneva, Tổng thư ký Liên hợp quốc, ông António Guterres nhấn mạnh: "Không quốc gia nào có thể an toàn nếu những quốc gia khác không an toàn. An ninh chỉ thực sự bền vững khi được chia sẻ". Từ góc nhìn rộng hơn, vụ Alkhalil cũng nhắc nhở rằng việc chống tội phạm xuyên biên giới không chỉ là trách nhiệm của cơ quan an ninh, mà còn cần sự tham gia của cộng đồng quốc tế, từ các tổ chức khu vực như EU, ASEAN, đến các nền tảng đa phương như Interpol và Liên hợp quốc. Chỉ khi có sự đồng lòng và cam kết chung, thế giới mới có thể đối phó hiệu quả với những mối đe dọa ngày càng tinh vi.
Trong kỷ nguyên toàn cầu hóa, vụ việc Rabih Alkhalil sa lưới tại Qatar không chỉ là thắng lợi của Canada, mà còn là minh chứng cho sức mạnh hợp tác quốc tế. Đây là lời nhắc nhở rằng chống lại tội phạm xuyên biên giới đòi hỏi sự đồng lòng, minh bạch và cam kết chung. Hành trình truy bắt Alkhalil đã khẳng định một chân lý: khi các quốc gia hành động cùng nhau, không kẻ tội phạm nào có thể trốn thoát mãi mãi.
Tiểu Phong