Chiều 24/6, sau gần 3 giờ công bố bản cáo trạng, Hội đồng xét xử (HĐXX) TAND Tp.Hà Nội bắt đầu phần xét hỏi các bị cáo trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn và một số địa phương liên quan. Bị cáo Nguyễn Văn Hậu (Hậu "Pháo") – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Phúc Sơn là người đầu tiên trả lời thẩm vấn.
Nguyễn Văn Hậu bị xét xử về 3 tội danh: Đưa hối lộ; Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; và Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng. Tại tòa, bị cáo xác nhận toàn bộ nội dung bản cáo trạng là "đúng người, đúng tội".
Những bao "quà" trong túi ni lông trị giá hàng chục tỷ đồng
Tại tòa, ông Hậu khai thành lập Tập đoàn Phúc Sơn năm 2004 và đến năm 2017 mua lại Công ty Thăng Long (sau khi tách ra từ Tập đoàn Sông Hồng Thăng Long). Cả hai doanh nghiệp đều do Hậu điều hành và được sử dụng để triển khai hàng loạt dự án tại các tỉnh Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Quảng Ngãi và một số địa phương khác.
Cụ thể tại Vĩnh Phúc, Tập đoàn Phúc Sơn và Công ty Thăng Long đầu tư vào 4 dự án bất động sản gồm Trung tâm thương mại Phúc Sơn giai đoạn 1 và 2, dự án chợ đầu mối Vĩnh Tường và dự án khu đô thị mới tại thị trấn Tứ Trưng.
Để thuận lợi triển khai các dự án, bị cáo Hậu khai đã tiếp xúc với nhiều lãnh đạo địa phương như bà Hoàng Thị Thúy Lan - cựu Bí thư Tỉnh ủy, ông Lê Đình Thành - cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh, ông Phạm Hoàng Anh - cựu Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy và ông Phạm Văn Vọng - cựu Bí thư Tỉnh ủy.
Các bị cáo tại phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn và các địa phương Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Quảng Ngãi, Vĩnh Long.
Bị cáo cho biết đã 4 lần đưa hối lộ cho bà Hoàng Thị Thúy Lan với tổng số tiền hơn 60 tỷ đồng, bao gồm 20 tỷ đồng đưa vào năm 2017, 1 triệu USD vào tháng 3/2021 và 20 tỷ đồng chia làm 2 lần vào đầu năm 2022. Số tiền này được đưa nhằm mục đích "xin tiếp tục đầu tư các dự án", trong đó có dự án chợ đầu mối Vĩnh Tường và khu đô thị Tứ Trưng.
Hậu trình bày, lần đầu đưa tiền qua thư ký bà Lan; ba lần còn lại trực tiếp tại nhà riêng của cựu Bí thư, trong đó có hai lần bị cáo bỏ tiền vào vali, hai lần để trong túi ni lông đựng tiền của ngân hàng.
Bổ sung thêm, bị cáo Nguyễn Văn Hậu cho biết có 20 tỷ bị cáo đưa cho bà Lan là để xin đầu tư ba dự án mới, nhưng sau đó bị cáo không muốn làm nữa nên có văn bản xin rút.
Ngoài khoản tiền hối lộ, bị cáo Nguyễn Văn Hậu còn cho biết đã bán cho bà Lan 14–15 lô đất tại chợ đầu mối Vĩnh Tường, tổng trị giá hơn 50 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến nay bà Lan mới thanh toán 34 tỷ đồng, còn nợ khoảng 16 tỷ đồng nên hai bên chưa ký hợp đồng chuyển nhượng.
Tại phần xét hỏi, bị cáo Hậu cũng khai đã đưa cho ông Phạm Văn Vọng 2 tỷ đồng sau khi trúng thầu dự án đê tả sông Hồng. Với các bị cáo khác tại Vĩnh Phúc, bị cáo cũng khai có gửi "quà" và đề nghị giúp đỡ khi xin chia tách doanh nghiệp hoặc đầu tư dự án.
Nguyễn Văn Hậu phủ nhận hối lộ tại Phú Thọ vì "Đền Hùng là nơi linh thiêng, thờ tổ"
Ở Quảng Ngãi, Nguyễn Văn Hậu khai được các cựu lãnh đạo tỉnh là Cao Khoa và Lê Viết Chữ giới thiệu gặp Đặng Văn Minh - cựu Giám đốc Sở GTVT, sau là Chủ tịch UBND tỉnh.
Hậu và Minh thống nhất, để được thực hiện dự án, Tập đoàn Phúc Sơn phải "cắt lại 5%" giá trị hợp đồng. Hậu đưa cho Minh 22 tỷ đồng và 200.000 USD, trong đó ông Minh đưa lại 6 tỷ đồng cho ông Lê Viết Chữ và nhiều lần khác cho ông Cao Khoa.
Tại Phú Thọ, VKS xác định năm 2008, Hậu tìm đến Nguyễn Tiến Khôi, Giám đốc khu di tích lịch sử Đền Hùng, xin làm các gói thầu thuộc dự án Trung tâm lễ hội.
Tuy nhiên tại địa phương này, Hậu khai không mặc cả hay thỏa thuận phần trăm như tại các tỉnh khác vì "Đền Hùng là nơi linh thiêng, không ai được mặc cả khi cải tạo nơi thờ tổ".
Tuy nhiên, bị cáo vẫn chi tiền cho các lãnh đạo tỉnh trong các dịp lễ, Tết. Theo cáo trạng, ông Ngô Đức Vượng (cựu Bí thư Tỉnh ủy) nhận 500 triệu đồng, ông Nguyễn Doãn Khánh (cựu Chủ tịch UBND tỉnh, sau là Bí thư Tỉnh ủy) nhận 1,5 tỷ đồng trong các năm từ 2009–2012.
Xin được bán đất để khắc phục toàn bộ hậu quả
Tại phiên xét hỏi, bị cáo Nguyễn Văn Hậu khẳng định nhận hoàn toàn trách nhiệm đối với ba khoản thiệt hại đã được cơ quan điều tra xác định, đồng thời thể hiện rõ thái độ hợp tác, sẵn sàng khắc phục toàn bộ hậu quả của vụ án.
Hành vi sai phạm của các bị cáo đã gây hậu quả thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho Nhà nước, với tổng số tiền lên tới 1.168 tỷ đồng. Trong đó, thiệt hại từ hành vi vi phạm kế toán là 504 tỷ đồng, từ việc xác định lại giá đất là 204 tỷ đồng và từ hành vi vi phạm đấu thầu là 459 tỷ đồng.
Theo lời khai, bị cáo đồng ý sử dụng toàn bộ số tiền đã bị thu giữ, đồng thời vận động gia đình và đối tác phối hợp cùng thực hiện nghĩa vụ bồi thường.
Bị cáo Nguyễn Văn Hậu tại phiên hầu tòa ngày 24/6.
Bị cáo cho biết cơ quan chức năng đã kê biên tổng cộng 1.444 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (bìa đỏ), ngoài ra còn có 884 bìa đỏ khác đang bị thất thoát, không kê biên nhưng đang trong tình trạng bị hạn chế giao dịch.
Trong số này, bị cáo đã nhiều lần gửi đơn đề nghị cơ quan cảnh sát điều tra cho phép bán 196/884 bìa đỏ này để khắc phục hậu quả.
Hậu khẳng định, nếu được bán số bìa đỏ này cùng với tài sản sẵn có, số tiền thu được sẽ vượt quá phần thiệt hại trong vụ án. Bị cáo cũng cho biết, phía khách hàng và đối tác đã sẵn sàng thanh toán ngay khi có sự đồng thuận từ cơ quan chức năng.
Đồng thời, Hậu nhấn mạnh bản thân hiện sở hữu khối tài sản lớn, doanh nghiệp không có nợ vay nên hoàn toàn đủ năng lực tài chính để bồi hoàn toàn bộ số tiền gây thất thoát cho Nhà nước.
Ngoài ra, tài sản bị kê biên và thu giữ trong quá trình điều tra gồm: 501 thỏi vàng (mỗi thỏi tương ứng 1 cây), 184 tỷ đồng tiền mặt, 316.800 USD và gần 250 tỷ đồng trong các sổ tiết kiệm đứng tên bị cáo.
Dù không nắm rõ giá vàng hiện nay để xác định chính xác tổng giá trị tài sản, bị cáo vẫn khẳng định: với tài sản hiện có – bao gồm tiền mặt, vàng, bất động sản – bị cáo luôn sẵn sàng khắc phục toàn bộ số tiền gây thiệt hại được xác định trong vụ án, hiện lên tới hơn 1.000 tỷ đồng.
Nguyễn Hồng Nhung