Hậu quả nặng nề do lũ lụt
Theo Báo cáo nhanh của Ban Chỉ đạo Quốc gia về Phòng, chống thiên tai (Bộ NN&PTNT), đến ngày 10.10, mưa lũ sau bão số 11 đã khiến hơn 225.000 ngôi nhà bị ngập, hàng nghìn ngôi nhà sập đổ, hư hỏng; hơn 24.000 héc-ta lúa và hoa màu bị nhấn chìm; gần 587.000 gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi.
Tổng thiệt hại kinh tế sơ bộ ước tính khoảng 5.450 tỉ đồng. Hệ thống hạ tầng thiết yếu như điện, nước, viễn thông, trường học, đê điều, hồ đập đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng; nhiều tuyến quốc lộ, cao tốc tê liệt, ách tắc kéo dài.
Tại Thái Nguyên, nước lũ rút để lại một thành phố ngổn ngang. Từ sáng 9.10 đến nay, người dân trên nhiều tuyến phố trung tâm tất bật dọn dẹp, xúc bùn, gom rác. Cảnh tượng chung quanh chợ Thái khiến nhiều người xót xa: hàng trăm sạp hàng ngập bùn, thực phẩm và hàng tiêu dùng hỏng hoàn toàn. Tiểu thương trắng tay, nguồn vốn liếng nhỏ nhoi tích góp cả năm bỗng chốc bị cuốn trôi.
Lũ bao vây phường Vân Hà (Bắc Ninh)
Nhiều hộ dân khu vực ven sông Cầu vẫn phải sơ tán, chưa thể trở về nhà vì nguy cơ sạt lở. Doanh nghiệp địa phương cũng chịu thiệt hại nặng: nhiều kho bãi, nhà xưởng ngập sâu, thiết bị hư hỏng, ước tính mỗi đơn vị mất hàng tỷ đồng.
Ở Bắc Ninh, mưa lớn và lũ dồn về khiến Yên Phong, Quế Võ, Tiên Du ngập sâu trên diện rộng. Theo thống kê sơ bộ, hàng nghìn héc-ta lúa và hoa màu bị hư hỏng, nhiều trại chăn nuôi nhỏ lẻ bị nước cuốn trôi, nguy cơ dịch bệnh gia súc, gia cầm bùng phát. Một số xã trũng thấp vẫn ngập úng, người dân phải di chuyển bằng xuồng. Các tuyến đường liên thôn hư hỏng nặng, bùn đất phủ kín. Nguồn nước sinh hoạt chưa thể đảm bảo, tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh đường tiêu hóa.
Cao Bằng chịu thiệt hại nặng từ lũ quét và sạt lở. Hàng trăm hộ dân ven sông Bằng, suối Hiến phải sơ tán khẩn cấp. Các tuyến đường nối từ thành phố Cao Bằng về Bảo Lạc, Hà Quảng nhiều nơi bị chia cắt. Trường học, trạm y tế bị ngập bùn, phải tạm dừng hoạt động. Người dân miền núi vốn khó khăn nay càng chồng chất lo toan khi hoa màu vùi lấp, gia súc, gia cầm chết hàng loạt.
Những con số thống kê mới chỉ phản ánh một phần bức tranh. Trên thực tế, thiệt hại do lũ gây ra không chỉ là vật chất, mà còn kéo theo nhiều hậu quả về mặt xã hội. Hàng chục nghìn trẻ em đã phải nghỉ học, nhiều người lao động mất kế sinh nhai do các doanh nghiệp, nhà xưởng bị lũ tàn phá. Môi trường sau lũ ô nhiễm nặng nề, rác thải và xác động vật ngổn ngang, nguồn nước sinh hoạt nhiễm bẩn, dịch bệnh truyền nhiễm có nguy cơ bùng phát. Người dân các tỉnh chịu ảnh hưởng đang phải đối diện một chặng đường khôi phục đầy khó khăn.
Khẩn trương khắc phục hậu quả
Trước hậu quả nặng nề, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã ban hành liên tiếp các công điện chỉ đạo. Công điện số 188/CĐ-TTg ngày 6.10 và 189/CĐ-TTg ngày 7.10 nhấn mạnh: phải tập trung di dời dân khỏi vùng nguy hiểm, cứu trợ kịp thời, “không để người dân nào đói, khát, thiếu chỗ ở”. Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành phối hợp với địa phương khắc phục hạ tầng trọng yếu, khôi phục điện, nước, viễn thông, đảm bảo giao thông thông suốt, đặc biệt là các tuyến quốc lộ huyết mạch.
Thái Nguyên ngổn ngang sau lũ
Ngày 9.10, tại cuộc họp Thường trực Chính phủ, Thủ tướng tiếp tục chỉ đạo rõ ràng: khôi phục sản xuất nông nghiệp, hỗ trợ nông dân tái gieo trồng, cung ứng giống và vật tư kịp thời. Đồng thời, phải triển khai công tác vệ sinh môi trường, tiêu độc khử trùng, phòng chống dịch bệnh ngay sau khi nước rút. Thông báo số 546/TB-VPCP của Văn phòng Chính phủ yêu cầu các bộ ngành tăng cường phối hợp, không để tình trạng chậm trễ, đùn đẩy trách nhiệm.
Các giải pháp an sinh được triển khai đồng bộ: hỗ trợ nông dân giống cây trồng, vật nuôi, phân bón để sớm tái sản xuất; bố trí nguồn vốn tín dụng ưu đãi để hộ kinh doanh phục hồi hoạt động. Bộ Y tế cùng chính quyền các tỉnh cấp phát thuốc, hóa chất xử lý môi trường, khử trùng nguồn nước, ngăn chặn dịch bệnh. Bộ Công an, Bộ Quốc phòng và các lực lượng tại chỗ huy động tối đa nhân lực, từ cứu hộ cứu nạn đến giúp dân dựng lại nhà cửa, thu gom rác thải, khơi thông dòng chảy.
Tại Thái Nguyên, toàn bộ lực lượng công an, quân đội, đoàn thể được huy động giúp dân dọn bùn, rác, dựng lại nhà sập. Ở Bắc Ninh, các đội y tế cơ động đã về tận thôn xóm để phun khử trùng, phát thuốc xử lý nước, hỗ trợ bà con khôi phục đồng ruộng. Còn tại Cao Bằng, nhà bạt được dựng, chăn màn, thuốc men được cấp phát kịp thời cho người dân sơ tán; các tuyến đường sạt lở đang được khẩn trương khắc phục để thông suốt giao thông.
Công tác khắc phục hậu quả đang được thực hiện khẩn trương từ Trung ương đến địa phương, nhằm giảm nhẹ thiệt hại và sớm đưa cuộc sống trở lại bình thường. Tuy nhiên, khối lượng công việc khắc phục vẫn còn rất lớn, đòi hỏi nguồn lực và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ngành, chính quyền và người dân.
Không chỉ dừng ở những biện pháp khắc phục tức thì, hậu quả bão lũ liên tiếp trên diện rộng đặt ra yêu cầu về một chiến lược dài hạn: củng cố hạ tầng chống chịu, nâng cao năng lực y tế cơ sở, xây dựng cộng đồng chủ động ứng phó. Đây không còn là lựa chọn, mà là điều kiện sống còn để giảm thiểu tổn thất trước tác động ngày càng cực đoan của khí hậu.
HOÀNG HƯƠNG