Hãy là người tiêu dùng thông thái, cảnh giác với thông tin sai sự thật

2 ngày trướcBài gốc

Hà Nội đã và đang triển khai nhiều biện pháp mạnh nhằm kiểm soát, xử lý và nâng cao nhận thức cộng đồng.

Mối nguy hiện hữu

Liên tiếp những vụ việc bị xử lý trong thời gian gần đây cho thấy, tin giả và thông tin sai sự thật là một thách thức không nhỏ đối với việc quản lý truyền thông trên môi trường mạng.

Gần đây nhất, ngày 2/6, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã yêu cầu Sở Văn hóa và Thể thao, phối hợp với các đơn vị liên quan kiểm tra, xử lý thông tin sai lệch liên quan đến Công ty Cổ phần Hàng không Vietjet. Trước đó, nhiều tài khoản mạng xã hội đăng tải nội dung không đúng sự thật, gây ảnh hưởng tới hình ảnh và hoạt động của hãng này.

Các lực lượng chức năng triệt phá vụ sản xuất thực phẩm chức năng giả tại Hà Nội. Ảnh: CQCN

Không riêng Vietjet, cơ sở y tế cũng trở thành nạn nhân của thông tin thất thiệt. Ngày 31/5, Công an thành phố Hà Nội xử lý ba tài khoản Facebook đăng video liên quan đến hoạt động thu gom, xử lý rác thải tại Bệnh viện Bạch Mai. Những clip chưa được kiểm chứng đã tạo làn sóng hoài nghi, gây hoang mang trong dư luận và ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín ngành Y tế.

Trước đó, ngày 5/5, Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao cũng đã xử phạt một trường hợp đăng tải 32 bài viết có nội dung chưa được kiểm chứng, 3 bài viết có nội dung sai sự thật về Công ty Cổ phần Sữa Núi Tản Ba Vì, làm ảnh hưởng tới uy tín doanh nghiệp.

Các trường hợp vi phạm khi bị phát hiện đều thừa nhận chưa nhận thức rõ hậu quả, tự nguyện gỡ bỏ nội dung và cam kết không tái phạm. Song, thực tế này đặt ra yêu cầu bức thiết về nâng cao kỹ năng tiếp nhận, chia sẻ thông tin cho người dân trong môi trường số.

Lợi dụng lòng tin người tiêu dùng

Các hành vi quảng cáo sai sự thật đang ngày càng phổ biến, đặc biệt là trong lĩnh vực thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, hàng tiêu dùng… Một số cá nhân, trong đó có cả người nổi tiếng, đã quảng bá cho sản phẩm thiếu thông tin rõ ràng, gây thiệt hại cho người tiêu dùng.

Vụ việc gây chú ý gần đây là trường hợp Hoa hậu Hòa bình Quốc tế Nguyễn Thúc Thùy Tiên bị khởi tố vì lừa dối khách hàng trong vụ kinh doanh kẹo rau củ Kera. Trong một buổi livestream cùng Nguyễn Thị Thái Hằng (Hằng Du Mục) và Phạm Quang Linh (Quang Linh Vlogs), các cá nhân này đã quảng bá loại kẹo có công dụng “một viên bằng cả đĩa rau” mà không có căn cứ khoa học.

Một số sản phẩm gắn với tên tuổi các “hot girl” như Đoàn Di Băng, Ngân 98, “Ngân Collagen”… cũng bị cơ quan chức năng phát hiện có dấu hiệu quảng cáo sai lệch. Một số sản phẩm chưa được cấp Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm và Giấy xác nhận nội dung quảng cáo, nhưng vẫn được giới thiệu rầm rộ là có tác dụng làm đẹp, giảm cân, tăng cường sức khỏe. Cơ quan chức năng đã vào cuộc xác minh, lấy mẫu kiểm tra, thu hồi sản phẩm không đạt chuẩn; khởi tố vụ án hình sự sản xuất, buôn bán hàng giả liên quan đến mỹ phẩm Hanayuki Sunscreen Body do chồng của Đoàn Di Băng phân phối.

Các chuyên gia cảnh báo, nhiều chiêu trò lừa đảo trên mạng hiện nay rất tinh vi, trong đó có việc giả mạo các chương trình khuyến mãi, giả mạo thương hiệu, sử dụng người nổi tiếng để tạo lòng tin… mục tiêu không chỉ là bán hàng, mà còn đánh cắp dữ liệu cá nhân, lừa đảo tài chính. Do đó, người dân cần tỉnh táo, lựa chọn thông tin từ nguồn chính thống, không nên tin vào các quảng cáo “có cánh” hoặc chương trình khuyến mãi bất thường. Khi phát hiện vi phạm, người dân cần thông báo kịp thời cho cơ quan chức năng để xử lý.

Bà Minh Trang, cư dân Khu đô thị Linh Đàm chia sẻ: Thỉnh thoảng bà vẫn mua hàng quảng cáo trên Facebook, TikTok nhưng khá thất vọng. Có lần mua tỏi đen, mở ra lại là tỏi trắng phế thải; quần áo thì mẫu một đằng, thực tế một nẻo. Nhiều đơn hàng còn không cho kiểm tra trước khi thanh toán, khiến người mua rơi vào thế bị động.

Các chuyên gia truyền thông cho rằng, trong thời đại số, mỗi người dân cần trở thành “người tiêu dùng thông thái” chủ động sàng lọc, kiểm chứng thông tin, không tiếp tay cho những nội dung độc hại.

Tăng cường kiểm soát, nâng cao nhận thức

Thành phố Hà Nội đang tăng cường các giải pháp kiểm soát, xử lý và phòng ngừa. Sở Văn hóa và Thể thao cùng các cơ quan chức năng, thường xuyên kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, đẩy mạnh tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân về trách nhiệm trong sử dụng mạng xã hội.

Theo Luật sư Nguyễn Văn Đồng, Trưởng Văn phòng Luật sư Nhân Chính (Hà Nội), cá nhân quảng cáo sai sự thật có thể bị phạt 60 - 80 triệu đồng, được quy định tại khoản 5, Điều 34 của Nghị định 38/2021. Một số trường hợp như quảng cáo mỹ phẩm hoặc thực phẩm chức năng gây hiểu lầm, có mức phạt thấp hơn, dao động từ 20-40 triệu đồng. Trường hợp là tổ chức vi phạm mức phạt, sẽ áp dụng gấp đôi so với mức phạt của cá nhân.

Cùng với phạt tiền, cá nhân hoặc tổ chức có hành vi quảng cáo sai sự thật còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung như: Buộc gỡ bỏ, xóa nội dung quảng cáo sai sự thật; buộc cải chính thông tin và xin lỗi công khai; cấm tham gia hoạt động quảng cáo 1-3 năm khi thuộc trường hợp nghiêm trọng hoặc tái phạm.

Trường hợp quảng cáo gian dối gây hậu quả nghiêm trọng và đã bị xử phạt hành chính nhưng vẫn tái phạm thì người vi phạm sẽ bị xử lý hình sự về Tội quảng cáo gian dối theo quy định tại Điều 197 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Thông tin sai sự thật và quảng cáo lừa đảo đang là mặt trái đáng lo ngại của không gian mạng. Để xây dựng môi trường mạng văn minh, an toàn, không thể chỉ trông chờ sự vào cuộc của cơ quan chức năng, mà còn cần sự tỉnh táo, trách nhiệm và ý thức của từng người dân khi tiếp cận và chia sẻ thông tin. Thành phố chú trọng giáo dục, nâng cao ý thức cộng đồng, coi đây là “lá chắn mềm” để tránh các rủi ro trong môi trường mạng.

Trong bối cảnh thông tin lan truyền với tốc độ chóng mặt, mỗi người dân cần tỉnh táo, cẩn trọng và chủ động chọn lọc thông tin, tránh trở thành nạn nhân của tin giả hay những lời quảng cáo hoa mỹ nhưng không đúng sự thật, từ đó đảm bảo không gian mạng lành mạnh, minh bạch, vì quyền lợi của người tiêu dùng, sự phát triển bền vững của xã hội.

Tuyết Mai (TTXVN)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/van-de-quan-tam/hay-la-nguoi-tieu-dung-thong-thai-canh-giac-voi-thong-tin-sai-su-that-20250603171935686.htm