Đại biểu HĐND phường Đông Kinh biểu quyết thông qua nghị quyết tại kỳ họp thứ bảy (kỳ họp thường lệ cuối năm 2025)
Quy mô diện tích, dân số của các xã, phường mới sau sắp xếp đơn vị hành chính được mở rộng lên gấp nhiều lần. Không còn cấp huyện, HĐND cấp xã được trao nhiều thẩm quyền hơn, vai trò và trách nhiệm lớn hơn.
Kiện toàn bộ máy
Ngay trong ngày đầu tiên vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tại kỳ họp thứ nhất, HĐND các xã, phường trên địa bàn tỉnh đã tiến hành đầy đủ các nội dung theo quy định. Tại kỳ họp, HĐND cấp xã đã nghe công bố các nghị quyết của Thường trực HĐND tỉnh về việc chỉ định các chức danh chủ tịch, phó chủ tịch HĐND và UBND cấp xã; xác định các đại biểu HĐND cấp huyện tham gia HĐND cấp xã sau sắp xếp đơn vị hành chính. Kỳ họp cũng xem xét, cho ý kiến và biểu quyết thông qua các tờ trình quan trọng như: thành lập các ban của HĐND cấp xã; thành lập các cơ quan chuyên môn và trung tâm phục vụ hành chính công thuộc UBND cấp xã; phê chuẩn danh sách ủy viên UBND cấp xã nhiệm kỳ 2021-2026; kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách địa phương…
Đồng chí Nguyễn Văn Trường, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh cho biết: Để bảo đảm HĐND cấp xã hoạt động thông suốt sau sáp nhập, Thường trực HĐND tỉnh đã kịp thời ban hành các nghị quyết thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã; các nghị quyết chỉ định chủ tịch, phó chủ tịch HĐND, trưởng các ban của HĐND cấp xã nhiệm kỳ 2021 - 2026; xác định các đại biểu HĐND cấp huyện làm đại biểu HĐND cấp xã, nhiệm kỳ 2021 - 2026 của các đơn vị hành chính cấp xã mới sau sắp xếp. Đồng thời Thường trực HĐND tỉnh đã tổ chức tập huấn, chỉ đạo các ban HĐND tỉnh hướng dẫn chuyên môn nghiệp vụ cho HĐND cấp xã. Qua đó, góp phần giúp HĐND cấp xã đã từng bước ổn định tổ chức, nhanh chóng đi vào hoạt động.
Theo đó, chủ tịch HĐND cấp xã chủ yếu do bí thư đảng ủy xã, phường kiêm nhiệm; một số chủ tịch HĐND cấp xã là phó bí thư đảng ủy xã, phường kiêm. Các đồng chí phó chủ tịch HĐND cấp xã, phó trưởng ban HĐND cấp xã hoạt động chuyên trách. Các trưởng ban HĐND cấp xã hoạt động kiêm nhiệm. Mỗi ban có 3 ủy viên kiêm nhiệm.
Các đại biểu dự hội nghị tập huấn nghiệp vụ công tác của HĐND cấp xã
Trước yêu cầu nhiệm vụ của bộ máy mới, trong tháng 8/2025, Thường trực HĐND tỉnh đã tổ chức 3 lớp tập huấn về các nội dung nghiệp vụ công tác của HĐND cấp xã cho hơn 400 đại biểu là lãnh đạo HĐND, các ban HĐND, chánh văn phòng HĐND và UBND các xã, phường trên địa bàn tỉnh. Tại hội nghị, các đại biểu được hướng dẫn, truyền đạt các nội dung về chuyên môn nghiệp vụ của HĐND như: những điểm mới của Luật Tổ chức chính quyền địa phương; quy trình tổ chức hoạt động giám sát chuyên đề; hoạt động thẩm tra dự thảo nghị quyết, báo cáo, đề án trình tại các kỳ họp của HĐND; quy trình tổ chức hoạt động chất vấn, thảo luận tại kỳ họp thường lệ HĐND và phiên họp giải trình, chất vấn của thường trực HĐND; hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND trước và sau kỳ họp HĐND… Qua tập huấn, các đại biểu nâng cao nhận thức, kỹ năng nghiệp vụ HĐND. Từ đó, góp phần thực hiện hiệu quả nhiệm vụ của HĐND cấp xã mới sau sáp nhập.
Phát huy vai trò
Vừa kiện toàn tổ chức bộ máy, HĐND cấp xã đã chú trọng tổ chức tốt các kỳ họp nhằm quyết nghị những vấn đề quan trọng để chính quyền cấp xã sớm ổn định đi vào hoạt động. Từ khi thành lập đến ngày 30/10/2025, HĐND cấp xã trên địa bàn tỉnh đã tổ chức được 65 kỳ họp thường lệ và trên 130 kỳ họp chuyên đề và ban hành trên 1.000 nghị quyết. Các nghị quyết của HĐND cấp xã ban hành đúng thẩm quyền. Thường trực HĐND cấp xã đã tổ chức được gần 300 phiên họp thường kỳ và khoảng 120 phiên họp đột xuất để xem xét thảo luận những vấn đề quan trọng của địa phương.
Bà Nguyễn Thị Tám, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND xã Na Sầm cho biết: Hiện nay HĐND xã có 52 đại biểu chia thành 10 tổ, trong đó có 4 đại biểu hoạt động chuyên trách. Tính từ ngày 1/7/2025 đến nay, HĐND xã đã tổ chức thành công 5 kỳ họp (trong đó có 2 kỳ họp thường lệ, 3 kỳ họp chuyên đề), thông qua 32 nghị quyết. HĐND xã đã thực hiện tốt nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật. Thường trực HĐND phối hợp chặt chẽ với các đơn vị, điều hòa hoạt động của các ban và tổ đại biểu HĐND; tổ chức kịp thời các phiên họp để thảo luận, thống nhất, xử lý các vấn đề thuộc thẩm quyền bảo đảm đúng quy định, sát thực tế và có tính khả thi cao. Các nhiệm vụ của HĐND xã được triển khai, tổ chức thực hiện cơ bản đạt yêu cầu đề ra. Thường trực HĐND xã đã bám sát chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh và Ban Thường vụ Đảng ủy xã, chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để xây dựng dự kiến cơ cấu, thành phần, số lượng đại biểu HĐND và người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND xã Na Sầm nhiệm kỳ 2026 - 2031 bảo đảm đúng quy định.
Cùng đó, chức năng giám sát của HĐND cấp xã tiếp tục được duy trì thực hiện. HĐND cấp xã chủ động xây dựng kế hoạch giám sát, phân công nhiệm vụ cho thường trực HĐND, các ban HĐND tổ chức thực hiện, tăng cường giám sát chuyên đề các vấn đề cử tri, Nhân dân trên địa bàn quan tâm. Từ ngày 1/7/2025 đến ngày 30/10/2025, Thường trực HĐND, các ban HĐND cấp xã trên địa bàn tỉnh tổ chức 126 cuộc giám sát chuyên đề; 35 phiên chất vấn, 41 phiên giải trình. Cụ thể, giám sát các vấn đề như: tình hình thực hiện nghị quyết của HĐND tỉnh, xã; quản lý, sử dụng tài sản công; giám sát về thực hiện chuyển đổi số… Qua giám sát đã đánh giá kết quả đạt được, khó khăn, vướng mắc; kiến nghị những giải pháp thiết thực.
Các tổ đại biểu HĐND cấp xã thường xuyên duy trì hoạt động theo luật định; thực hiện tốt công tác phối hợp, tiếp xúc cử tri trước và sau các kỳ họp HĐND, kịp thời tổng hợp ý kiến, kiến nghị báo cáo Thường trực HĐND cấp xã xem xét, chuyển đến các cơ quan giải quyết theo quy định. Đại biểu HĐND cấp xã thực hiện tốt việc tiếp xúc cử tri, giữ mối liên hệ với cử tri và Nhân dân nơi công tác, nơi cư trú, nơi ứng cử.
Bà Hoàng Thị Thanh Vân, Bí thư Chi bộ, Trưởng khối Yên Thành, đại biểu HĐND phường Đông Kinh chia sẻ: Là đại biểu HĐND phường tôi thường xuyên giữ mối liên hệ chặt chẽ với cử tri, kịp thời truyền tải những ý kiến, kiến nghị của cử tri đến các cơ quan có thẩm quyền. Đơn cử từ ý kiến của cử tri và công tác giám sát thường xuyên, tại kỳ họp thứ bảy (kỳ họp thường lệ cuối năm 2025) của HĐND phường Đông Kinh vào ngày 22 và 23/12/2025 vừa qua, tôi đã nêu câu hỏi chất vấn về đề nghị cấp nước sạch, hỗ trợ xi măng làm đường giao thông nông thôn của cử tri; giải pháp giảm nghèo đối với các hộ nghèo ở khu vực nông thôn. Các câu hỏi đã được Trưởng Phòng Kinh tế, Hạ tầng, Đô thị phường trả lời làm rõ, đưa ra các mốc thời gian cam kết thực hiện.
Hiện nay HĐND xã đã và đang tích cực phối hợp chuẩn bị cho cuộc bầu cử HĐND cấp xã nhiệm kỳ 2026 – 2031. Thường trực HĐND cấp xã đã xác định dự kiến cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND cấp xã nhiệm kỳ 2026 - 2031; phối hợp thành lập Ủy ban bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND cấp xã nhiệm kỳ 2026 – 2031 bảo đảm thời hạn và cơ bản đúng thành phần theo quy định. Dự kiến số lượng đại biểu HĐND cấp xã trên địa bàn tỉnh được bầu nhiệm kỳ 2026 – 2031 là 1.270 đại biểu.
Với những bước đi chủ động, bài bản ngay từ những ngày đầu sau sáp nhập, HĐND cấp xã trên địa bàn tỉnh đã nhanh chóng thích ứng với mô hình tổ chức mới, bảo đảm hoạt động liên tục, hiệu quả. Qua đó khẳng định vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, góp phần xây dựng chính quyền cơ sở ngày càng vững mạnh, đáp ứng mong mỏi, niềm tin của cử tri.
DƯƠNG DUYÊN