Các đại biểu HĐND TPHCM tại kỳ họp lần thứ 4. Ảnh Việt Dũng
Sở Quy hoạch - Kiến trúc được thành lập trên cơ sở chuyển một số chức năng, nhiệm vụ từ Sở Xây dựng sang Sở Quy hoạch - Kiến trúc. Sở Quy hoạch - Kiến trúc chính thức hoạt động từ ngày 1-10.
Sở Quy hoạch - Kiến trúc sẽ là cơ quan chuyên môn thuộc UBND TPHCM, có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng; chấp hành sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, biên chế và các hoạt động khác của UBND TPHCM; đồng thời chấp hành sự chỉ đạo, kiểm tra, hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ của Bộ Xây dựng và các bộ, ngành trung ương có liên quan.
Với việc thành lập Sở Quy hoạch - Kiến trúc, tổng số cơ quan chuyên môn thuộc UBND TPHCM hiện nay là 15 cơ quan. Số lượng này vẫn đảm bảo quy định tại khoản 1 Điều 10 Nghị định 150 là không có quá 15 sở.
Sở Quy hoạch - Kiến trúc là đầu mối quản lý chung về quy hoạch xây dựng, kiến trúc trên địa bàn nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, cụ thể là nhu cầu sinh sống, làm việc và đầu tư của người dân, doanh nghiệp trên địa bàn.
Qua đó đáp ứng việc đổi mới tư duy, tầm nhìn, phát huy sự năng động, sáng tạo của thành phố trong quy hoạch và việc quản lý phát triển vùng, đặc biệt là công tác quy hoạch và triển khai thực hiện các quy hoạch phải phù hợp với các chiến lược, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của cả nước.
Kể từ ngày 1-7, TPHCM sau sáp nhập là đô thị đặc biệt với 168 đơn vị hành chính cấp xã và đặc khu, có diện tích khoảng 6.772,59km2, dân số trên 14 triệu người. Điều này yêu cầu cần có sự đổi mới tư duy, tầm nhìn, phát huy sự năng động, sáng tạo của TPHCM trong quy hoạch và việc quản lý phát triển vùng, đồng thời thực thi quy hoạch tích hợp ngành gắn với phương thức tạo quỹ đất, tài chính đô thị, phát triển giao thông, chính sách nhà ở, quản lý tài nguyên nước và chống ngập nước.
Trong bối cảnh không gian địa lý hết sức to lớn và đa dạng, phức tạp của TPHCM mới cần phải có sự điều chỉnh về quy hoạch, kiến trúc đô thị, đồ án quy hoạch tạo không gian mở ở góc độ rộng hơn, với tầm nhìn và chiến lược mới, tận dụng được lợi thế của ba địa phương trước sắp xếp. Trong đó đặt mục tiêu TPHCM mới vào Top 100 thành phố đáng sống trên thế giới.
Đồng thời, theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, TPHCM cần chủ động, quyết liệt và sáng tạo để trở thành một siêu đô thị, trung tâm tài chính, sản xuất, logistics và đổi mới sáng tạo tầm khu vực và thế giới, kỳ vọng thành phố sẽ phát huy tinh thần của khát vọng "Việt Nam hùng cường vào năm 2045".
Bên cạnh đó, do các phường, xã sáp nhập với nhau dẫn đến việc thay đổi địa giới hành chính, nên cần phải lập mới, điều chỉnh tổng thể, cục bộ các đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch vùng xã và các quy hoạch chi tiết (dự kiến hơn 200 quy hoạch phân khu cần điều chỉnh chi tiết và hơn 2000 quy hoạch chi tiết cần lập mới hoặc điều chỉnh).
Do đó, để thực hiện các công tác về quy hoạch, kiến trúc nêu trên, đáp ứng việc đổi mới tư duy, tầm nhìn, phát huy sự năng động, sáng tạo của thành phố trong quy hoạch và việc quản lý phát triển vùng, đặc biệt là công tác quy hoạch và triển khai thực hiện các quy hoạch phải phù hợp với các chiến lược, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của cả nước.
Đồng thời để bảo đảm thống nhất, đồng bộ với quy hoạch quốc gia, phát huy tiềm năng, lợi thế, tạo không gian và động lực phát triển mới, ổn định, lâu dài cho thành phố, việc thành lập một cơ quan chuyên môn về quy hoạch kiến trúc (Sở Quy hoạch - Kiến trúc) để tham mưu cho UBND TPHCM và quản lý nhà nước trong lĩnh vực quy hoạch xây dựng, kiến trúc là hết sức cần thiết và cấp bách.
Sở Quy hoạch - Kiến trúc có cơ sở chính tại số 168 đường Pasteur, phường Sài Gòn; cơ sở 2 tại số 198 đường Bạch Đằng, phường Bà Rịa.
Về cơ cấu tổ chức, Sở Quy hoạch - Kiến trúc có giám đốc và các phó giám đốc; số lượng phó giám đốc thực hiện theo quyết định của UBND TPHCM.
Sở có 6 phòng chuyên môn, 3 đơn vị sự nghiệp công lập, 6 phòng chuyên môn, nghiệp vụ, gồm: Văn phòng; Phòng Tổng hợp và Ứng dụng công nghệ số; Phòng Quy hoạch chung; Phòng Quy hoạch Hạ tầng Kỹ thuật; Phòng Quy hoạch - kiến trúc khu vực (hợp nhất 3 phòng gồm: Phòng Quy hoạch - kiến trúc khu vực đô thị Trung tâm; Phòng Quy hoạch - kiến trúc khu vực phía Đông; Phòng Quy hoạch - kiến trúc khu vực phía Bắc); Phòng Kiểm tra và Pháp chế.
3 đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc, gồm: Viện Quy hoạch xây dựng TPHCM, Trung tâm Quy hoạch và Kiến trúc TPHCM, Ban Quản lý phát triển đô thị TPHCM.
Bình Minh