Mặc dù luật pháp Mỹ cấm các công ty nước ngoài đóng góp trực tiếp cho các cuộc bầu cử, các tập đoàn châu Âu đã vượt qua rào cản này bằng cách sử dụng công ty con của họ tại Mỹ để thành lập các PAC (Ủy ban Hành động Chính trị). PAC huy động tiền từ các nhân viên Mỹ của mình và chuyển vào các chiến dịch tranh cử, chủ yếu tập trung vào các ứng cử viên quốc hội hơn là ửng cử viên tổng thống.
Các công ty châu Âu đang tìm cách can thiệp sâu hơn vào bầu cử Mỹ. Ảnh: Euro News
PAC đã tồn tại trong hệ thống tài chính hỗ trợ của Mỹ từ nhiều thập kỷ. Dù bị giới hạn về số tiền quyên góp trực tiếp cho các chiến dịch, các PAC có thể chi tiền không giới hạn cho quảng cáo ủng hộ các đảng và người được họ đề cử. Với hình thức này, PAC trở thành công cụ quan trọng cho các tập đoàn châu Âu muốn can thiệp vào chính sách của Mỹ.
Theo Euronews, khoảng 143 công ty có trụ sở tại 13 quốc gia châu Âu, trong đó có 10 quốc gia thuộc EU, đã tài trợ cho các chiến dịch tranh cử tại Mỹ thông qua PAC. Những khoản đóng góp lớn nhất đến từ UBS (Thụy Sĩ), T-Mobile (Đức) và BAE Systems (Anh). Các công ty này đều có lợi ích kinh tế gắn bó chặt chẽ với thị trường Mỹ và do đó cần phải tham gia vào tiến trình chính trị để bảo vệ lợi ích.
Theo Sarah Bryner, Giám đốc Nghiên cứu và Chiến lược tại Open Secrets, PAC không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn là phương tiện vận động hành lang quan trọng. Bà cho biết nhiều tập đoàn châu Âu phụ thuộc vào khách hàng tại Mỹ và do đó cần phải tác động đến các quyết định chính sách.
Các PAC có mối quan hệ với châu Âu thường đóng góp khoản tài trợ tương đối bằng nhau cho cả chiến dịch của Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa. Điều này giúp họ đảm bảo giữ mối quan hệ với các chính trị gia nắm giữ quyền lực tại các cơ quan quản lý.
Mặc dù các PAC liên kết với châu Âu tài trợ cho cả hai bang, 55% trong tổng số 13,2 triệu euro tài trợ cho kỳ bầu cử này hướng tới các ứng cử viên của Đảng Cộng hòa. Chỉ có các PAC từ Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha giành sự hỗ trợ cho Đảng Dân chủ.
Mặc dù các PAC có liên hệ với châu Âu đã có những đóng góp đáng kể, tác động của chúng vẫn rất nhỏ so với quy mô cuộc tranh cử tại Mỹ. Theo Open Secrets, từ tháng 1/2023 đến tháng 4/2024, chiến dịch tranh cử tổng thống tại Thượng viện và Hạ viện huy động khoảng 8,6 tỷ USD (7,9 tỷ euro). Trong đó, đóng góp từ các tỷ phủ Mỹ có ảnh hưởng mạnh mẽ hơn nhiều đến việc định hình kết quả bầu cử.
Hiện tại, các siêu PAC, sự mở rộng của PAC truyền thống, đang ngày càng trở nên quan trọng trong hệ thống chính trị Mỹ. Mặc dù không thể quyên góp tiền trực tiếp cho ứng cử viên chính trị, nhưng chúng có khả năng gần như không bị hạn chế trong việc thúc đẩy chiến dịch của ứng cử viên thông qua quảng cáo và phương tiện truyền thông xã hội.
Tính hợp pháp của các siêu PAC thường gây tranh cãi. Đầu tuần này, văn phòng luật sư quận Philadelphia đã đệ đơn kiện khoản tiền quyên góp 1 triệu USD của một siêu PAC ủng hộ ông Trump do tỷ phú Elon Musk tài trợ. Khoản tiền này được dùng để khuyến khích cử tri đã đăng ký đi bỏ phiếu tại các bang chiến địa, làm dấy lên những nghi vấn về việc tận dụng quyền lực tài chính trong bầu cử.
Tùng Lâm