Dù chưa tiết lộ chi tiết, giới phân tích cho rằng hệ thống này có thể là tên lửa sử dụng công nghệ nhiên liệu rắn thế hệ mới, có khả năng thay đổi lực đẩy trong khi bay — bước đột phá có thể khiến các hệ thống phòng thủ hiện nay trở nên kém hiệu quả.
Nghi vấn về công nghệ nhiên liệu rắn điều biến lực đẩy
Theo TASS, nhà phân tích quân sự Igor Korotchenko, Tổng biên tập tạp chí National Defense, nhận định “vũ khí mới” mà Nga phát triển có thể dựa trên đột phá trong công nghệ nhiên liệu rắn, đặc biệt là loại động cơ có thể điều chỉnh lực đẩy (variable-thrust).
Phóng tên lửa Oreshnik
Tên lửa sử dụng nhiên liệu rắn vốn được ưa chuộng nhờ khả năng bảo quản lâu dài và sẵn sàng phóng nhanh, nhưng chúng có một hạn chế cố hữu: động cơ không thể thay đổi lực đẩy hay tái khởi động. Khi đã kích hoạt, nhiên liệu rắn sẽ cháy liên tục đến khi cạn, khiến tên lửa khó điều chỉnh vận tốc và tầm bắn.
Trong khi đó, tên lửa dùng nhiên liệu lỏng có thể điều chỉnh tầm hoạt động bằng cách thay đổi lượng nhiên liệu hoặc khởi động lại động cơ. Khả năng linh hoạt này giúp chúng có thể tái định hướng giữa chuyến bay, điều mà nhiên liệu rắn truyền thống không làm được.
Một số kỹ thuật từng được áp dụng để khắc phục hạn chế của nhiên liệu rắn như tên lửa nhiều tầng, hệ thống nhiều xung (multiple-pulse) hay động cơ phụ vernier. Tuy nhiên, các phương án này chỉ mang lại khả năng điều chỉnh thô, trong khi vẫn giữ nguyên nhược điểm về cấu trúc phức tạp và độ chính xác.
Công nghệ nhiên liệu rắn điều biến lực đẩy nếu thành công sẽ là bước ngoặt lớn. Động cơ có thể thay đổi lực đẩy khi bay, giúp tên lửa linh hoạt hơn về tầm, tối ưu năng lượng, tăng độ chính xác và giảm hao phí nhiên liệu. Ngoài ra, nó còn cho phép tấn công mục tiêu ở mọi tầm trong giới hạn hoạt động mà không cần thay đổi thiết kế hoặc vị trí phóng.
Các chuyên gia cho rằng, nguyên lý này có thể đạt được thông qua chất đẩy rắn điều khiển bằng điện (ECSP) hoặc cổ xả điều chỉnh, cho phép kiểm soát tốc độ cháy, bật/tắt và thay đổi lực đẩy theo thời gian thực. Công nghệ ECSP còn giúp loại bỏ nhu cầu sử dụng bộ kích nổ riêng hay hệ thống cơ khí phức tạp, giảm chi phí và nguy cơ hỏng hóc.
Lợi thế chiến thuật và tác động với phòng thủ tên lửa
Ở hiện tại, các tên lửa chiến thuật như Iskander-M cần được di chuyển để điều chỉnh quỹ đạo trước khi phóng, nhằm giảm nguy cơ bị phát hiện và đánh chặn. Tuy nhiên, sự di chuyển này có thể bị hệ thống trinh sát vệ tinh hoặc máy bay do thám của đối phương phát hiện, khiến bệ phóng lộ vị trí.
Nếu công nghệ điều biến lực đẩy được áp dụng, tên lửa có thể phóng từ vị trí cố định và vẫn tấn công các mục tiêu ở tầm khác nhau, tùy chỉnh quỹ đạo tối ưu mà không cần di chuyển. Điều này không chỉ tăng độ cơ động chiến thuật mà còn giảm nguy cơ bị tấn công phủ đầu.
Đối với tên lửa chiến lược, khả năng thay đổi lực đẩy còn cho phép thực hiện các điều chỉnh giữa hành trình, thay đổi tốc độ hoặc thậm chí thực hiện động tác né tránh, khiến hệ thống phòng thủ của đối phương như THAAD hay Aegis khó dự đoán và đánh chặn hơn.
Với đặc tính kết hợp giữa tính linh hoạt của nhiên liệu lỏng và độ ổn định của nhiên liệu rắn, công nghệ này có thể khiến kho vũ khí chiến lược của Nga trở nên linh hoạt, khó đoán và khó bị tiêu diệt hơn.
Nếu Nga thực sự đã đạt được động cơ nhiên liệu rắn có thể thay đổi lực đẩy, đây sẽ là một cột mốc quan trọng trong công nghệ tên lửa, bước tiến xóa mờ ranh giới hiệu năng giữa hai loại động cơ truyền thống.
Giới chuyên gia nhận định, tiến bộ này có thể làm phức tạp đáng kể tính toán của các hệ thống phòng thủ tên lửa phương Tây và nâng cao đáng kể khả năng răn đe hạt nhân của Moscow trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược toàn cầu ngày càng gay gắt.
Ngọc An