Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp tại Alaska vào tháng 8. Ảnh: Reuters
Kế hoạch sẽ yêu cầu Ukraine từ bỏ quyền kiểm soát hoàn toàn vùng lãnh thổ miền Đông Donbass cho Nga, ngay cả khi Ukraine vẫn kiểm soát khoảng 12% lãnh thổ này với một tuyến phòng thủ kiên cố, đồng thời yêu cầu Ukraine cắt giảm một nửa quy mô lực lượng vũ trang. Các chi tiết khác trong kế hoạch bao gồm giới hạn kho vũ khí của Ukraine và hạn chế hỗ trợ quân sự của Mỹ. Kế hoạch giả định rằng Ukraine sẽ không còn nhận các hệ thống như ATACMS hoặc Storm Shadow.
Kế hoạch cũng cấm quân đội nước ngoài hiện diện trên lãnh thổ Ukraine, tức là về cơ bản phủ quyết ý tưởng về một lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu hoặc quốc tế để giám sát lệnh ngừng bắn, hoặc có thể cản trở việc Ukraine hợp tác với quân đội nước ngoài. Ukraine sẽ không còn nhận được vũ khí tầm xa của phương Tây có khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Ngoài ra, kế hoạch còn có yêu cầu tiếng Nga được công nhận là ngôn ngữ nhà nước chính thức tại Ukraine và Ukraine phải trao quy chế chính thức cho chi nhánh của Giáo hội Chính thống Nga.
Kế hoạch này được cho là dựa trên các nguyên tắc thống nhất tại hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Putin ở bang Alaska vào ngày 15-8-2025. Kế hoạch này được một phái đoàn Mỹ do Bộ trưởng Lục quân Dan Driscoll dẫn đầu trình bày tại Kiev vào ngày 20-11. Quan chức này cho biết ông Driscoll dự kiến thảo luận tình hình chiến trường và nhu cầu vũ khí với Tổng thống Volodymyr Zelensky và các quan chức cấp cao Ukraine, cùng những nỗ lực hòa bình đang hình thành.
Theo CNN, khi được hỏi ngày 19-11, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói rằng hiện chưa có diễn biến mới nào để thông báo liên quan việc chấm dứt chiến sự. Ông nói: “Đã có các cuộc thảo luận ở Anchorage. Ngoài những gì được thảo luận ở Anchorage, đến nay chưa có cập nhật nào”. Anchorage tại Alaska là nơi diễn ra cuộc gặp giữa Tổng thống Nga và Mỹ vào tháng 8.
Theo tờ The Hill, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói với truyền thông nhà nước Nga rằng bộ này chưa nhận được bất kỳ thông tin nào từ Mỹ qua các kênh chính thức liên quan đến các thỏa thuận về Ukraine. Trước đó, giới chức Nga khẳng định bất kỳ thỏa thuận bền vững nào cũng phải giải quyết các yêu cầu an ninh cốt lõi, bao gồm việc Ukraine giữ trung lập, không gia nhập NATO và các khối quân sự khác, phi quân sự hóa và “phi phát xít hóa”, cũng như chấp nhận thực tế lãnh thổ hiện nay. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nêu rõ, không có “điểm mới nào” trong các cuộc đàm phán Mỹ - Nga, ngoài những gì Tổng thống Vladimir Putin và Tổng thống Trump đã thảo luận tại Alaska hồi tháng 8.
Tại Mỹ, những nghị sĩ ủng hộ hàng đầu của Ukraine dường như cũng không nắm được thông tin về kế hoạch trên. Ông Lindsey Graham, Thượng nghị sĩ Cộng hòa nói tại một sự kiện sáng 19-11: “Tôi không biết kế hoạch 28 điểm này là gì. Tôi vui vì chúng ta đang xây dựng một kế hoạch”. Nhưng ông Graham nói thêm rằng kế hoạch nào cũng phải được củng cố bằng cam kết quân sự mạnh mẽ của Mỹ đối với Ukraine và các biện pháp nhằm vào Nga. Một số nghị sĩ phải tìm hiểu chi tiết của kế hoạch hòa bình 28 điểm chủ yếu qua báo chí. Ông Mike Rounds, Thượng nghị sĩ Cộng hòa bang South Dakota, nói với báo giới: “Tôi vừa nghe nói nhưng chưa thấy chi tiết nào”.
Về phía Ukraine, Tổng thống Volodymyr Zelensky chưa bình luận trực tiếp về thông tin liên quan đến bản kế hoạch hòa bình mới do Washington đề xuất, song nhấn mạnh, Kiev ủng hộ các biện pháp nhằm mang lại hòa bình thực chất. Ông cũng nhấn mạnh vai trò của Tổng thống Mỹ Donald Trump, cho rằng chỉ nhà lãnh đạo Mỹ mới có đủ sức mạnh để chấm dứt xung đột giữa Nga và Ukraine. “Chúng tôi tại Ukraine đã ủng hộ mọi bước đi quyết đoán và vai trò lãnh đạo của Tổng thống Trump từ đầu năm nay, mọi đề xuất mạnh mẽ và công bằng nhằm chấm dứt cuộc chiến này. Và chỉ Tổng thống Trump cùng với nước Mỹ mới có đủ sức mạnh để chấm dứt xung đột”, ông nói.
Trong khi đó, các quan chức Ukraine đã được tiếp cận bản kế hoạch nói rằng nội dung các đề xuất này phản chiếu các yêu cầu tối đa của Moscow và nếu không có điều chỉnh đáng kể, Ukraine sẽ không thể chấp nhận.
AN BÌNH
Nga cảnh báo kế hoạch của Ukraine mua 100 tiêm kích Pháp
Nga cảnh báo, việc Ukraine mua máy bay chiến đấu Rafale do Pháp sản xuất sẽ không làm thay đổi tình hình chiến trường theo hướng có lợi cho Kiev."Dù bán máy bay chiến đấu nào cho chính quyền Kiev, điều đó cũng sẽ không thay đổi tình hình trên mặt trận hay cục diện chiến trường", người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói. Ông Peskov bày tỏ sự tiếc nuối khi Pháp tiếp tục cung cấp vũ khí cho chính quyền Ukraine, từ đó "thổi bùng xung đột và không đóng góp gì cho hòa bình".
Đầu tuần này, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ký một thỏa thuận bày tỏ ý định về việc Kiev sẽ mua 100 máy bay chiến đấu Rafale trong thập niên tới. Báo Le Monde dẫn nguồn từ Điện Elysee cho biết thỏa thuận quốc phòng có hiệu lực trong 10 năm, bao gồm các hợp đồng tiềm năng trong tương lai về việc mua máy bay chiến đấu Rafale và các vũ khí liên quan, cũng như các hệ thống phòng không SAMP/T, máy bay không người lái và hệ thống radar.