Một loài một loài thằn lằn bay có tên Ningchengopterus liuae, đầu kỷ Phấn trắng ở Trung Quốc.
Một nhóm nghiên cứu quốc tế vừa công bố phát hiện hóa thạch thằn lằn bay (pterosaur) đầu tiên được xác định tại Nhật Bản, với niên đại lên tới 90 triệu năm.
Mẫu hóa thạch này có sải cánh ấn tượng từ 2,7 đến 3,5 mét, đánh dấu một bước ngoặt trong hồ sơ hóa thạch tại quốc gia này.
Chi tiết gây chú ý nhất là phần đốt sống cổ được tìm thấy tại đảo Kyushu, cho thấy loài thằn lằn bay này có tới 6 đốt sống cổ – một đặc điểm chưa từng thấy ở bất kỳ loài nào trước đó trong cùng họ, khiến các nhà khoa học xác định đây là một loài và chi hoàn toàn mới, duy nhất được ghi nhận tại Nhật.
Pterosaur là nhóm động vật có xương sống đầu tiên biết bay. Tuy nhiên, hóa thạch của chúng thường hiếm và chỉ được phát hiện tại một số ít khu vực trên thế giới.
“Nhật Bản gần như không có hồ sơ hóa thạch pterosaur, vì vậy phát hiện này có ý nghĩa đặc biệt,” nhóm nghiên cứu cho biết trong công bố trên tạp chí Cretaceous Research.
Loài mới này được đặt tên là Nipponopterus mifunensis, thuộc nhóm Azhdarchidae – một họ pterosaur bao gồm cả những loài khổng lồ như Quetzalcoatlus. Các nhà khoa học cho biết Nipponopterus sống vào khoảng thời kỳ Turonia-Coniacia thuộc Kỷ Phấn trắng muộn.
Loài Nipponopterus mifunensis.
Phát hiện này là kết quả từ sự hợp tác giữa các nhà nghiên cứu đến từ Đại học Shihezi (Trung Quốc), Bảo tàng Động vật học Đại học São Paulo (Brazil), Bảo tàng Khủng long Mifune, Đại học Kumamoto và Đại học Hokkaido (Nhật Bản).
“Đây là ví dụ đẹp về việc khoa học vượt qua mọi biên giới,” nhóm nghiên cứu chia sẻ.
Nhờ các kỹ thuật chụp CT tiên tiến từ Đại học Kumamoto và phân tích phát sinh loài, nhóm nghiên cứu xác định rằng hóa thạch này thuộc về một chi và loài hoàn toàn mới trong phân họ Quetzalcoatlinae – nhóm pterosaur từng được phát hiện tại Mông Cổ và Bắc Mỹ.
Về mặt giải phẫu, loài Nipponopterus có một số đặc điểm cổ độc đáo: gờ sống lưng nhô cao chạy dọc toàn bộ xương cổ, rãnh dài bên dưới, chỏm xương hình tam giác lệch và các mấu sau nhô ra hai bên. Đây là những yếu tố then chốt giúp pterosaur có khả năng bay dù có cơ thể lớn.
Ông Naoki Ikegami, một trong các tác giả nghiên cứu, khẳng định: “Đây là bước tiến lớn đối với ngành cổ sinh vật học Nhật Bản,” khi chưa từng có loài pterosaur nào trước đó được đặt tên chính thức dựa trên bộ xương tại đây.
Hiện hóa thạch đang được trưng bày tại Bảo tàng Khủng long Mifune, tỉnh Kumamoto.
Theo IE
Hải Yến