Thời gian qua, một số vụ việc liên quan đến hành vi làm giả giấy phép lái xe bị phát hiện. Đây là hành vi gây ra những hệ lụy đến trật tự an toàn xã hội, an toàn giao thông và cả tính mạng con người.
Điển hình, Công an TP Huế ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Huỳnh Thanh Truyền (SN 1975). Từ tháng 6/2023-12/2024, Truyền biết được nhiều người tại địa phương có nhu cầu sử dụng giấy phép lái xe máy hạng A1 nên tiếp cận, gợi ý làm giả với giá 1,1 triệu đồng.
Sau đó, Truyền chụp ảnh căn cước công dân của người mua và gửi cho 1 đối tượng quen biết trên mạng xã hội để làm giả các loại hồ sơ, giấy tờ liên quan với giá 800 nghìn đồng/giấy phép. Tổng cộng, các đối tượng làm 27 giấy phép lái xe hạng A1 giả và bán cho các cá nhân trên địa bàn TP Huế.
Công an thi hành các quyết định với đối tượng Chín và Minh.
Tương tự, Công an TP Huế ra quyết định khởi tố, bắt tạm giam Nguyễn Thị Chín (SN 1973) và Nguyễn Đình Minh (SN 1974, cùng trú tại TP Huế). Từ 2023 - 2024, hai đối tượng thuê nhà trọ sống với nhau như vợ chồng tại phường Hương Vinh (quận Phú Xuân).
Sau đó, dùng mạng xã hội liên lạc với một đối tượng lạ để đặt mua giấy phép lái xe mô tô hạng A1 giả nhằm đối phó với lực lượng chức năng khi tham gia giao thông.
Chín và Minh đưa ra thông tin gian dối rằng có thể làm giấy phép lái xe mô tô hạng A1 thật bằng cách nhờ người khác học và thi hộ tại các cơ sở sát hạch mà không cần phải nộp hồ sơ, khám sức khỏe theo quy định.
Biết được thông tin, nhiều người đến nhờ 2 đối tượng này làm giấy phép lái xe. Mỗi trường hợp, Chín và Minh lấy trước tiền công hơn 1 triệu đồng. Các đối tượng đặt làm giả nhiều giấy phép lái xe cho nhiều người dân sống trên phường Hương Vinh và các địa bàn khác tại TP Huế.
Dưới góc độ pháp lý, luật sư Võ Thị Tuệ Minh, Giám đốc Công ty Luật Hợp Danh An Doanh (Đoàn luật sư TP Huế) cho rằng, hành vi làm giả giấy phép lái xe, bán cho người khác là nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm đến trật tự quản lý hành chính của nhà nước, xâm phạm sự hoạt động bình thường, uy tín của cơ quan nhà nước trong lĩnh vực quản lý hành chính nhà nước về con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác.
Ngoài ra, hành vi mua bán, sử dụng giấy phép lái xe giả là hành vi tiếp tay cho các đối tượng làm giả con dấu, giấy tờ của cơ quan chức năng mà pháp luật nghiêm cấm. Theo quy định, hành vi làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức và hành vi sử dụng tài liệu con dấu giả của cơ quan tổ chức để thực hiện hành vi trái pháp luật đều bị xử lý hình sự.
Luật sư Võ Thị Tuệ Minh.
Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức được hiểu là hành vi của người không có thẩm quyền cấp các con dấu, giấy tờ đó nhưng tạo ra các con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác bằng khắc, in, vẽ, đúc hoặc các kỹ thuật khác để làm giả con dấu, tài liệu hoặc các giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức và sử dụng con dấu, tài liệu hoặc các giấy tờ đó để thực hiện hành vi trái pháp luật.
Việc làm giả này có thể là giả toàn bộ hoặc chỉ từng phần (tiêu đề, chữ ký, con dấu, nội dung…). Hành vi phạm tội này hoàn thành kể từ khi người không có thẩm quyền tạo ra được con dấu, tài liệu, các giấy tờ giả của một cơ quan nhà nước, tổ chức nhất định.
"Đối với đối tượng có hành vi này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự Tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức, tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức (Điều 341 Bộ luật Hình sự) với mức chế tài cáo nhất có thể tới 7 năm tù", luật sư Minh nói.
Theo luật sư Minh, với người có hành vi mua bán, sử dụng giấy phép lái xe giả (tức sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức) được hiểu là việc dùng con dấu, tài liệu, giấy tờ giả không phải do mình làm ra để thực hiện hành vi trái pháp luật.
Nếu hành vi sử dụng giấy phép lái xe giả để thực hiện hành vi trái pháp luật thì mới coi là phạm tội sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức theo quy định tại Điều 341 Bộ luật hình sự.
Theo đó, mức chế tài của tội này là phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù với mức độ thấp nhất là 6 tháng và mức cao nhất có thể tới 7 năm tù.
Theo luật sư, đối với người điều khiển phương tiện giao thông sử dụng giấy phép lái xe giả để lưu thông mặc dù xâm phạm trật tự quản lý hành chính nhà nước về con dấu, tài liệu nhưng không thỏa mãn điều kiện có thực hiện hành vi trái pháp luật, thì không xem xét đề cập xử lý hình sự.
Luật sư cho hay, trường hợp biết rõ giấy phép lái xe giả nhưng vẫn sử dụng có dấu hiệu phạm tội sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức. Tuy nhiên, tính nguy hiểm cho xã hội của hành vi sử dụng giấy phép lái xe giả không đáng kể. Do đó, có thể bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi sử dụng giấy phép lái xe không do cơ quan có thẩm quyền cấp theo điểm a khoản 5 Điều 21 Nghị định số 100/2019.
Hoàng Dũng