"Ngôi đền dưới lòng đất"
Cách đây gần 20 năm, Chính phủ Nhật Bản đã xây dựng một trong những hệ thống thoát nước ngầm lớn nhất thế giới, nằm sâu 50 mét dưới lòng đất. Công trình mang tên Hệ thống xả ngầm khu vực ngoại ô Tokyo (Metropolitan Area Outer Underground Discharge Channel), có tổng vốn đầu tư 1,7 tỷ USD, được hoàn thành năm 2006 sau 13 năm thi công.
Công trình mang tên Hệ thống xả ngầm khu vực ngoại ô Tokyo (Metropolitan Area Outer Underground Discharge Channel), được ví như ngôi đền dưới lòng đất. Ảnh: Reuters.
Theo Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản, khi mực nước ở các sông nhỏ và vừa dâng cao do mưa lớn, nước sẽ tự động chảy vào hệ thống thu dẫn, đi xuống các giếng thẳng đứng, rồi qua đường hầm rộng 10 mét, dài 6,3 km, đổ vào sông Edogawa - con sông lớn hơn trong khu vực.
Máy bơm tại đây vận hành bằng động cơ tương tự động cơ máy bay.
Một bể điều áp khổng lồ được sử dụng để giảm lực nước, giúp dòng chảy ổn định trước khi thoát ra sông. Bên trong bể chứa nước khổng lồ là 59 cột trụ, mỗi cột cao 18 mét, nặng 500 tấn.
Các cột có thể được chiếu sáng bằng nhiều màu sắc khác nhau tạo hiệu ứng nghệ thuật, thành một khung cảnh ngoạn mục khiến nơi đây được mệnh danh là "ngôi đền dưới lòng đất". Khoang chứa chính có thể tích trữ lượng nước tương đương gần 100 hồ bơi Olympic. Độ sâu của giếng số 1 đủ lớn để đặt vừa tượng Nữ thần Tự do.
Kể từ khi công trình đi vào hoạt động, những ngày thủ đô thường xuyên chìm trong nước lũ đã lùi vào quá khứ, giúp khu vực tiết kiệm hơn 150 tỷ USD tiền thiệt hại do lũ lụt.
Tình trạng ngập lụt giảm tới 90%, dù lượng mưa trung bình đã tăng 10% trong những năm qua. Nói cách khác, mưa nhiều hơn, nhưng ngập ít đi.
Điển hình như trong cơn bão Shanshan hoành hành ở khu vực tây nam Nhật Bản vào cuối tháng 8/2024, khu vực hầm ngầm này đã hỗ trợ giảm ngập lụt đáng kể khi hứng và bơm ra sông Edogawa lượng nước tương đương bốn sân vận động Tokyo Dome.
Công trình thu hút nhiều đoàn làm phim, khách du lịch tới tham quan. Ảnh: Reuters.
Không dừng ở đó, sau khi công trình vận hành, khu vực xung quanh đã phát triển vượt bậc. Nhiều công trình mới được xây dựng, doanh nghiệp đầu tư mạnh hơn, giá đất tăng đáng kể. Thực tế, nơi đây còn trở thành điểm du lịch hút khách, mỗi năm đón hơn 50.000 lượt tham quan,
Ngoài giá trị phòng chống thiên tai, công trình còn thu hút các đoàn làm phim và chương trình truyền hình nhờ kiến trúc ấn tượng.
Nâng cấp toàn diện hệ thống trước tình hình thời tiết cực đoan
Tuy nhiên, theo hãng tin Reuters, sau gần 20 năm đi vào vận hành, biến đổi khí hậu khiến thời tiết cực đoan ngày càng nghiêm trọng và chính quyền Tokyo đang phải tiến hành nâng cấp toàn diện hệ thống.
"Khi nhiệt độ tăng, lượng hơi nước trong khí quyển cũng tăng, dẫn đến lượng mưa lớn hơn đáng kể. Chúng tôi dự báo trong tương lai sẽ xuất hiện những trận mưa với cường độ chưa từng thấy". Giáo sư Seita Emori thuộc Đại học Tokyo, thành viên nhóm khoa học khí hậu từng đoạt giải Nobel năm 2007 phân tích.
Độ sâu của giếng số 1 đủ lớn để đặt vừa tượng Nữ thần Tự do. Ảnh: Reuters.
Hệ thống thoát nước hiện tại của Tokyo được thiết kế chỉ chịu được lượng mưa 75 mm mỗi giờ, song nhiều trận mưa cục bộ hiện nay đạt tới 100 mm/giờ, khiến mạng lưới thoát nước quá tải, hãng tin Reuters dẫn lời ông Shun Otomo - một quản lý công trường của dự án kết nối kênh thoát lũ, cho biết.
Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2024, hệ thống đã được kích hoạt 4 lần, nhiều hơn cả tổng số lần vận hành của năm ngoái.
"So với trước đây, xu hướng mưa cực đoan đổ xuống cùng lúc với lượng lớn ngày càng rõ rệt", ông Yoshio Miyazaki, quan chức Bộ Đất đai, Hạ tầng và Du lịch phụ trách hệ thống ngầm cho biết.
Theo ông, nếu không có công trình này, mực nước sông chính Nakagawa và các nhánh phụ có thể dâng cao hơn nhiều, gây ngập nhà dân và thậm chí có thể khiến người thiệt mạng.
Tuy nhiên, hệ thống vẫn không thể ngăn được thiệt hại hơn 4.000 ngôi nhà bị ngập do mưa bão lớn hồi tháng 6/2023. Sự cố đó khiến chính quyền khởi động dự án tăng cường đê điều và hệ thống thoát nước kéo dài 7 năm, trị giá 37,3 tỷ yen.
Gần trung tâm Tokyo, một dự án lớn khác đang được triển khai nhằm kết nối các kênh thoát lũ của sông Shirako và Kanda. Dự kiến hoàn thành vào năm 2027, công trình sẽ dẫn nước lũ qua 13 km đường hầm ngầm ra đến vịnh Tokyo.
Trang Trần