Hết thời mỹ phẩm, TPCN 'dựa hơi' người nổi tiếng?

6 giờ trướcBài gốc

Ngày 16/6, Quốc hội chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo với nhiều quy định mới nhằm kiểm soát chặt hoạt động quảng cáo trên mạng, đặc biệt là trách nhiệm của người nổi tiếng, chuyên gia và các tài khoản có sức ảnh hưởng lớn.

Trước đó, hàng loạt kho mỹ phẩm kém chất lượng, thực phẩm chức năng giả được lực lượng chức năng phát hiện, thu giữ và tiêu hủy. Cục Quản lý Dược liên tiếp ra các quyết định thu hồi phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm, thực phẩm bảo vệ sức khỏe không đảm bảo chất lượng.

Song song đó, Bộ Y tế thực hiện đợt cao điểm kiểm tra, truy quét TPCN vi phạm, đặc biệt là hàng giả, hàng nhái và các hành vi quảng cáo sai sự thật, gửi công văn đến Sở Y tế các tỉnh, thành phố trên cả nước, cùng nền tảng mạng xã hội và sàn thương mại điện tử, nhằm siết chặt quản lý mỹ phẩm tự chế, mỹ phẩm nhà làm.

Mới đây nhất, chủ kênh TikTok "Gia đình Hải Sen" 2,6 triệu follow, bị Công an Ninh Bình bắt giữ để điều tra về hành vi buôn bán hàng hóa nghi không rõ nguồn gốc với các sản phẩm như siro ăn ngon, xịt khử mùi hôi, sữa rửa mặt, kem tẩy lông.

Tên tuổi không thể thay cho chất lượng

Chỉ vài cú lướt TikTok, người dùng dễ dàng bắt gặp những lọ serum trị mụn, kem trắng da "handmade" được trộn theo công thức cá nhân, không nhãn mác, không kiểm định, nhưng vẫn được quảng bá hùng hồn: “Trắng sau 3 ngày”, “Không đẹp, tôi bỏ nghề”, “Bí quyết truyền đời từ bà cố”.

Lằn ranh giữa làm đẹp và làm liều trở nên mong manh khi thuật toán mạng xã hội thay thế những lời khuyên y khoa. Người dùng sẵn sàng mua những sản phẩm được các KOL, KOC quảng cáo mà không cần tìm hiểu về chất lượng, nguồn gốc.

Thậm chí, không dừng lại ở vai trò gương mặt đại diện, ngày càng nhiều người nổi tiếng lấn sân sang lĩnh vực sản xuất, với tư cách nhà sáng lập, CEO, hoặc người đứng tên thương hiệu. Tên tuổi họ trở thành bảo chứng truyền thông cho những món hàng.

Mỹ phẩm của người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội bị Bộ Y tế yêu cầu thu hồi và tiêu hủy. Ảnh: @doandibang.

Các dòng kem dưỡng, kem chống nắng, son môi, serum... mang nhãn hiệu của diễn viên, ca sĩ, hot TikToker được tung ra ồ ạt, hứa hẹn “hiểu làn da người Việt”, “công nghệ Hàn Quốc độc quyền”, “nghiên cứu riêng cho phụ nữ Á Đông”.

Trao đổi với Tri Thức - Znews, bác sĩ chuyên khoa II Lê Thảo Hiền, khoa Thẩm mỹ da, Bệnh viện Da liễu (TP.HCM) cho rằng nếu người dùng chỉ chọn sản phẩm vì "gắn mác" cá nhân thay vì khoa học, thì rất dễ rước họa.

Thời gian qua, Bệnh viện Da liễu tiếp nhận hàng loạt trường hợp dị ứng, biến chứng sau khi dùng mỹ phẩm do người nổi tiếng quảng bá. Tỷ lệ này chiếm từ 5-15% trong tổng số ca khám tại khoa Thẩm mỹ da.

Vết loét trên mặt của một bệnh nhân dùng mỹ phẩm trị nám không rõ nguồn gốc. Ảnh: BVCC.

Một nữ bệnh nhân 29 tuổi cho biết cô mua kem trị nám từ một hot TikToker có hơn 2 triệu lượt theo dõi. “Chị ấy livestream mỗi tối, bảo sản phẩm dùng là trắng ngay. Tôi dùng thử hai hôm thì da đỏ, rát và nổi mụn nước. Khi đến viện thì bác sĩ bảo tôi bị viêm da kích ứng nặng”.

Theo bác sĩ Hiền, nhiều bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nặng hơn như sẹo xấu, rối loạn sắc tố vĩnh viễn, nhiễm trùng do vi khuẩn kháng thuốc. Một số trường hợp tổn thương không thể phục hồi hoàn toàn, kéo theo di chứng tâm lý.

Tương tự, tháng 6/2021, nghệ sĩ Hồng Vân quảng cáo một viên sủi thảo dược có công dụng chữa u xơ tử cung, gây hiểu nhầm về công dụng thực sự của sản phẩm. Sau khi bị chỉ trích, Hồng Vân đã lên tiếng xin lỗi. Tháng 9/2023, nghệ sĩ Cát Tường tham gia quảng cáo một loại sữa có khả năng điều trị dứt điểm nhiều triệu chứng bệnh, gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng.

Gần đây, DJ Ngân 98 vướng vào lùm xùm liên quan đến các sản phẩm giảm cân do cô quảng bá, bị nghi chứa chất cấm sibutramin sau khi một khách hàng tố cáo và công khai kết quả kiểm nghiệm. DJ Ngân 98 phản bác và cho rằng sự việc bị dàn dựng. Trong khi đó, cơ quan chức năng đã vào cuộc xác minh, yêu cầu kiểm nghiệm nhiều sản phẩm như X1000, Super Detox X3, X7 Plus do DJ Ngân 98 giới thiệu. Tuy nhiên, công ty của cô hiện đã tạm ngừng hoạt động, không thể liên lạc.

Song song, Ngân Collagen cũng bị kiểm tra do phân phối sản phẩm giảm cân chưa có giấy phép lưu hành và quảng cáo trái phép. Cục An toàn thực phẩm đang phối hợp với các sở y tế lấy mẫu kiểm nghiệm, chưa công bố kết luận chính thức.

PGS.TS Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, cho rằng người dân có thể dễ dàng mua thực phẩm chức năng tại chợ, trên sàn thương mại điện tử, hoặc qua mạng xã hội là quá nguy hiểm. Theo bà, không ít sản phẩm được sản xuất theo kiểu "công nghệ xô chậu", mua nguyên liệu về rồi trộn thủ công, đóng gói đơn giản mà không qua hệ thống sản xuất đạt chuẩn GMP như luật yêu cầu.

Phải dùng mới được quảng cáo

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo vừa được Quốc hội chính thức thông qua.

Trong đó quy định, người tham gia chuyển tải nội dung quảng cáo, bao gồm người nổi tiếng, KOL, chuyên gia và các cá nhân có lượng theo dõi lớn trên mạng xã hội buộc phải kiểm tra độ tin cậy của tổ chức, cá nhân thuê quảng cáo. Đồng thời, họ phải nắm rõ thông tin, tài liệu liên quan đến sản phẩm, dịch vụ trước khi giới thiệu tới công chúng.

Quốc hội Biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo. Ảnh: Quochoi.vn.

Trường hợp chưa từng sử dụng hoặc chưa hiểu rõ về sản phẩm, người quảng cáo không được phép thực hiện quảng bá. Trong mọi nội dung phát hành, họ cần thông báo rõ ràng rằng đây là nội dung quảng cáo.

Người quảng cáo có quyền yêu cầu bên thuê cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác và trung thực. Đồng thời, họ có nghĩa vụ tuân thủ luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, chịu trách nhiệm pháp lý với những nội dung mình truyền tải.

Với quảng cáo trên mạng xã hội, luật yêu cầu các nền tảng phải tích hợp công cụ giúp người dùng nhận diện rõ đâu là nội dung được tài trợ. Người tạo nội dung quảng cáo phải gắn nhãn phân biệt giữa nội dung cá nhân và nội dung thương mại.

Ngoài ra, mọi hoạt động quảng cáo trực tuyến phải tuân thủ các quy định về an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân, trẻ em và quyền lợi người tiêu dùng. Các sản phẩm quảng cáo không được xuất hiện trong hoặc bên cạnh nội dung vi phạm pháp luật; cũng không được đặt trên nền tảng kỹ thuật số vi phạm quy định hiện hành.

Một điểm đáng chú ý khác là yêu cầu sử dụng tiếng Việt trong quảng cáo phải đảm bảo “trong sáng, dễ hiểu, chính xác”.

Theo ông Nguyễn Đắc Vinh, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Xã hội, luật sửa đổi nhằm khắc phục tình trạng một số người nổi tiếng quảng bá sai sự thật, tiếp tay cho hàng giả, hàng nhái, gây thiệt hại cho người tiêu dùng.

Trước ý kiến đề xuất buộc người nổi tiếng liên đới trách nhiệm nếu quảng cáo sai, ông Vinh cho biết luật đã phân định rõ quyền và nghĩa vụ của từng bên. Việc xử lý sẽ căn cứ vào mức độ vi phạm và hành vi cụ thể. Người quảng cáo chỉ bị xử lý khi không tuân thủ đầy đủ nghĩa vụ đã được quy định.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Các chuyên gia khuyến cáo đừng để sự nổi tiếng thay thế kiến thức chuyên môn, người tiêu dùng nên

Tra cứu số công bố mỹ phẩm hợp pháp tại Cục Quản lý Dược.
Kiểm tra thành phần, bao bì, hạn dùng, nơi sản xuất, tránh hàng in mờ, sai chính tả.
Tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu nếu có nghi ngờ.
Không tiếp tay cho quảng cáo sai lệch, và kịp thời báo cáo vi phạm cho cơ quan chức năng.

Nguyễn Thuận

Nguồn Znews : https://lifestyle.znews.vn/het-thoi-my-pham-tpcn-dua-hoi-nguoi-noi-tieng-post1560563.html