Hiểm họa mang tên 'mỡ nội tạng': Hiểu để bảo vệ sức khỏe

7 giờ trướcBài gốc

Mỡ nội tạng đang là vấn đề sức khỏe ngày càng gia tăng, ảnh hưởng đến cả người thừa cân lẫn người gầy.

Khi nói đến cân nặng, phần lớn chúng ta thường chỉ quan tâm đến những gì nhìn thấy trong gương - vòng eo, bắp tay hay vòng đùi. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo: loại mỡ nguy hiểm nhất trong cơ thể lại là mỡ mà bạn không thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Đó là mỡ nội tạng - “kẻ thù vô hình” đang âm thầm tàn phá sức khỏe của hàng triệu người trên toàn cầu, gây ra hàng loạt bệnh lý nguy hiểm mà phần lớn chúng ta không hề nhận ra.

Mỡ nội tạng là gì?

Khác với mỡ dưới da - phần mỡ dễ nhìn, dễ chạm - mỡ nội tạng nằm sâu trong khoang bụng, bao quanh các cơ quan quan trọng như gan, tụy và ruột. Một lượng nhỏ mỡ nội tạng là cần thiết để bảo vệ cơ quan nội tạng khỏi va chạm, nhưng khi tích tụ quá mức, nó trở thành “quả bom hẹn giờ” trong cơ thể.

Mỡ nội tạng nằm sâu trong khoang bụng, bao quanh các cơ quan quan trọng như gan, tụy và ruột.

Loại mỡ này không chỉ là khối năng lượng dự trữ mà còn hoạt động như một cơ quan nội tiết, tiết ra các hormone và chất gây viêm có thể làm rối loạn chuyển hóa, ảnh hưởng nghiêm trọng tới tim mạch, gan, và thậm chí là làm tăng nguy cơ ung thư.

Nguy cơ sức khỏe từ mỡ nội tạng

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các bệnh không lây nhiễm như tim mạch, tiểu đường hay ung thư hiện là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu - và mỡ nội tạng là tác nhân quan trọng trong quá trình hình thành các bệnh này.

Cụ thể, mỡ nội tạng tiết ra các chất gây viêm như TNF-alpha và IL-6, làm tổn thương mạch máu, cản trở hoạt động của insulin và thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch. Hậu quả là có thể gây bệnh:

• Tiểu đường type 2: Mỡ nội tạng khiến cơ thể kháng insulin, dẫn đến đường huyết tăng cao mạn tính.

• Bệnh tim và đột quỵ: Viêm mạn tính làm xơ cứng thành mạch, gây tăng huyết áp.

• Gan nhiễm mỡ: Lượng mỡ dư thừa trong gan cản trở quá trình thải độc và chuyển hóa năng lượng.

• Một số loại ung thư: Tình trạng viêm kéo dài liên quan đến ung thư đại tràng, ung thư vú và ung thư tụy.

Một lượng nhỏ mỡ nội tạng là cần thiết để bảo vệ cơ quan nội tạng khỏi va chạm, nhưng khi tích tụ quá mức, nó trở thành “quả bom hẹn giờ” trong cơ thể.

Một nghiên cứu năm 2023 của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) cho thấy, người có lượng mỡ nội tạng cao có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao gấp 2-3 lần so với những người có lượng mỡ thấp.

Vì sao mỡ nội tạng tích tụ?

Nhiều người cho rằng mỡ nội tạng cũng như mỡ bụng, đơn giản chỉ là do ăn nhiều hoặc ít vận động. Thế nhưng thực tế, mỡ nội tạng tích tụ do sự kết hợp của nhiều yếu tố sinh hoạt và tâm lý:

1. Tiêu thụ quá nhiều đường

Bác sĩ tim mạch Pradip Jamnadas cho biết, việc nạp đường liên tục khiến mức insulin trong máu tăng cao, thúc đẩy cơ thể tích trữ mỡ quanh nội tạng. Thủ phạm có thể là các loại đồ uống có ga, bánh ngọt, hay thậm chí cả thanh granola được quảng cáo là “tốt cho sức khỏe”.

2. Lối sống ít vận động

Thói quen ngồi lâu ở văn phòng hoặc trước màn hình tivi làm giảm quá trình trao đổi chất, khiến năng lượng dư thừa tích tụ thành mỡ ở vùng bụng.

Lối sống ít vận động là một trong những yếu tố khiến mỡ nội tạng tích tụ. Ảnh: Pexels

3. Căng thẳng kéo dài

Khi căng thẳng, cơ thể tiết ra hormone cortisol - tác nhân khiến mỡ tập trung quanh ổ bụng, như một cơ chế “dự trữ năng lượng” tự nhiên.

4. Thiếu ngủ

Ngủ không đủ hoặc giấc ngủ kém chất lượng làm rối loạn hormone leptin và ghrelin - hai chất kiểm soát cảm giác đói và no - khiến bạn ăn nhiều hơn và dễ tăng cân.

Làm thế nào để giảm mỡ nội tạng?

Tin vui là mỡ nội tạng có thể được kiểm soát và giảm đáng kể thông qua thay đổi lối sống. Dưới đây là những biện pháp được các chuyên gia khuyến nghị:

1. Nhịn ăn gián đoạn (Intermittent Fasting)

Bác sĩ Jamnadas nhấn mạnh, đây là một trong những phương pháp hiệu quả nhất giúp cơ thể đốt cháy mỡ nội tạng. Khi nhịn ăn, mức insulin giảm, buộc cơ thể chuyển sang sử dụng mỡ dự trữ để tạo năng lượng.

Nghiên cứu của NIH năm 2022 cho thấy, người thực hiện nhịn ăn gián đoạn giảm 33% lượng mỡ nội tạng, trong khi nhóm ăn kiêng thông thường chỉ giảm 14%.

Cơ chế này không làm giảm cơ bắp hay làm chậm trao đổi chất mà còn giúp cải thiện độ nhạy insulin và giảm viêm.

Nhịn ăn gián đoạn được cho là một trong những phương pháp hiệu quả nhất giúp cơ thể đốt cháy mỡ nội tạng.

2. Cắt giảm đường và thực phẩm chế biến sẵn

Thay vì đồ ngọt, bánh kẹo hay thức ăn nhanh, hãy ưu tiên:

• Rau xanh như cải xoăn, rau bina.

• Protein nạc như thịt gà, cá hoặc đậu phụ.

• Chất béo lành mạnh từ bơ, các loại hạt, dầu ô liu.

3. Tăng cường vận động

Hoạt động thể chất giúp cải thiện tuần hoàn và chuyển hóa năng lượng. Các chuyên gia khuyến nghị nên có ít nhất 30 phút vận động mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần - có thể là đi bộ nhanh, đạp xe hoặc tập tạ nhẹ.

4. Ngủ đủ giấc

Giấc ngủ là “bộ điều chỉnh tự nhiên” giúp cân bằng hormone, giảm căng thẳng và điều hòa quá trình tích trữ mỡ. Người trưởng thành nên ngủ từ 7-9 tiếng mỗi đêm.

5. Kiểm soát căng thẳng

Các hoạt động như thiền, yoga hoặc đi bộ thư giãn có thể giúp giảm mức cortisol - hormone gây tích trữ mỡ bụng. Một vài phút hít thở sâu mỗi ngày cũng có tác dụng đáng kể.

Mỡ nội tạng không chỉ là vấn đề thẩm mỹ, mà là “sát thủ thầm lặng” gây ra hàng loạt biến chứng sức khỏe nguy hiểm. Khác với mỡ dưới da, bạn không thể nhìn thấy hay cảm nhận được nó - cho đến khi các triệu chứng bệnh xuất hiện.

Vì vậy, hiểu rõ về mỡ nội tạng, nguyên nhân hình thành và cách kiểm soát chính là bước đầu tiên để mỗi người chủ động bảo vệ sức khỏe từ bên trong, trước khi quá muộn.

Hồng Nhung

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/hiem-hoa-mang-ten-mo-noi-tang-hieu-de-bao-ve-suc-khoe-10389965.html