Hiểm họa 'núi đè': Hàng trăm hộ dân Quảng Ngãi di dời đến nơi an toàn

3 giờ trướcBài gốc

Ổn định cuộc sống trên vùng đất mới

Trước hiện tượng “no nước” của núi đồi tại tỉnh Quảng Ngãi đang ngày càng trở nên phổ biến. Mỗi khi mưa lớn tất thảy đều có thể đổ ập xuống bất cứ lúc nào, mà ở dưới đó là hàng trăm hộ dân đang sinh sống. Không ít nơi, người dân phải trú ngụ trong những ngôi nhà tạm bợ, chỉ một cơn mưa lớn là cả làng mất ngủ vì sợ đất đá đổ ập xuống.

Nhiều khu tái định cư cho người dân vùng sạt lở đã được xây dựng khang trang, sạch đẹp. Ảnh: Nguyễn Dương

Trước thực tế đó, chính quyền các cấp tỉnh Quảng Ngãi đã chủ động triển khai hàng loạt dự án di dời, sắp xếp lại dân cư nhằm bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản cho người dân. Nhiều khu tái định cư mới đã được hình thành, những ngôi nhà kiên cố mọc lên giữa vùng đồi núi.

Lúc chúng tôi đến, vừa hay kịp lúc ông Phạm Văn Giang (56 tuổi) cùng con rể Phạm Thiên (27 tuổi) đang thực hiện lễ cúng mừng nhà mới cho vợ chồng anh Thiên. Ngôi nhà mới được xây theo kiểu nhà sàn của người đồng bào H’rê được nhà nước hỗ trợ 45 triệu đồng để xây mới. “Hồi trước, mình ở phía sườn núi Gò Tung. Mưa xuống là sạt lở liên tục, lo lắm. Ở đó, lại không có điện, không sống điện thoại nên rất khó khăn. Giờ được về đây rồi, có đầy đủ tất cả nên vợ chồng, con cái mừng lắm”, anh Thiên cười nói.

Dự án khu tái định cư tập trung thôn Trà Nô (xã Ba Tô) được triển khai nhằm ổn định đời sống cho 26 hộ dân nằm trong vùng nguy cơ sạt lở núi trên địa bàn xã Ba Tô, trong đó có 16 hộ dân thôn Gò Tung, 1 hộ nằm ở suối Lạnh thôn Trà Nô, vùng đặc biệt khó khăn của xã.

“Dự án khu tái định cư tập trung thôn Trà Nô có vốn đầu tư 11,7 tỷ đồng, từ nguồn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Dự án có diện tích nền 3,4 héc ta gồm 35 lô đất ở. Mỗi lô có diện tích 300 m2”, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Ba Tô Phạm Văn Hiền thông tin.

Ông Phạm Văn Giang (56 tuổi) cùng con rể Phạm Thiên (27 tuổi) đang thực hiện lễ cúng mừng nhà mới. Ảnh: Nguyễn Dương

Ở phía bên kia, 13 hộ dân ở Nóc Ông Đến, xã Trà Giang (nay là xã Đông Trà Bồng) cũng đã được bố trí chỗ ở mới trên một khu đất khang trang gần ngày trung tâm xã. Trong căn nhà vừa mới xây còn thơm mùi vôi mới, chị Hồ Thị Trâm (trú tổ 4, thôn 2, xã Đông Trà Bồng) phấn khởi: “Nơi ở cũ trong rừng sâu không có đường đi, muốn đến trung tâm xã hay đưa con đi học phải dậy thật sớm, đi bộ xuyên rừng mất 2 đến 3 tiếng. Mỗi mùa mưa bão là bị cô lập, lo nhất là con cái không đến trường. Bây giờ có nhà mới, có đất ở, tôi thấy như trút được gánh nặng bao năm”.

Khu dân cư mới được xây dựng trên diện tích 2,4 ha, gần trung tâm hành chính xã Trà Giang (cũ), có điện, đường, gần trường học, trạm y tế và đặc biệt là tuyến ống dẫn nước sạch dài hơn 3,8 km.

Cũng như Trà Bồng, xã Ba Tô (huyện Ba Tơ) là địa phương có nhiều khu dân cư nằm sâu trong vùng núi hiểm trở, thường xuyên đối mặt nguy cơ “núi đè”. Từ năm 2022, tỉnh Quảng Ngãi đã phê duyệt dự án khu tái định cư tập trung tại đây với diện tích gần 3,5 ha, quy hoạch 35 lô đất, mỗi lô rộng 300m². Mỗi hộ được cấp đất và hỗ trợ 45 triệu đồng để di dời.

“Đến nay, đã có 18 hộ dân về khu tái định cư mới an cư. Ban đầu, một số hộ còn luyến tiếc nơi cũ, nhưng sau khi thấy hạ tầng đồng bộ, đời sống thuận tiện hơn, ai cũng phấn khởi. Với những lô đất còn lại, xã sẽ tiếp tục bố trí cho các hộ có nhu cầu”, ông Phạm Quý Đức, Chủ tịch UBND xã Ba Tô cho biết.

Những ngôi nhà mới được xây dựng theo nhà sàn truyền thống của người H’rê. Ảnh: Nguyễn Dương

Hành trình kiến tạo cuộc sống mới

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Ngãi, toàn tỉnh hiện có 372 điểm có nguy cơ sạt lở đồi núi, lũ quét, ảnh hưởng trực tiếp đến 5.630 hộ dân. Vì vậy, cùng với việc hình thành các khu tái định cư lâu dài, các địa phương vẫn triển khai những phương án tạm thời để bảo đảm an toàn trong mùa mưa bão.

Ông Lê Anh Chiến, Chủ tịch UBND xã Thanh Bồng cho biết, thời gian qua xã đã chủ động bố trí đất ở, hỗ trợ xây dựng 9 căn nhà kiên cố cho các hộ dân vùng sạt lở, đồng thời đánh dấu và cập nhật hằng năm các điểm nguy cơ cao để kịp thời di dời khi có mưa lớn.

“Để sẵn sàng ứng phó và hỗ trợ người dân trong vùng sạt lở, chính quyền địa phương ngoài việc xây dựng các phương án phòng, chống thiên tai. Các điểm có nguy cơ sạt lở được đánh dấu cụ thể, cập nhật hằng năm để kịp thời di dời dân khi có mưa lớn kéo dài. Hiện tại, các hộ dân đã dọn về nơi ở mới, an toàn trước mùa mưa bão năm nay. Đây là nỗ lực của địa phương nhằm đảm bảo không ai bị bỏ lại trong vùng nguy hiểm”, ông Chiến nói.

Cuộc sống mới đang dần hình thành trên vùng đất mới . Ảnh: Nguyễn Dương

Về lâu dài, nhiều địa phương như Ba Tô, Thanh Bồng đang tiếp tục kiến nghị tỉnh xem xét bố trí kinh phí xây dựng thêm các khu tái định cư, từng bước di dời các hộ dân sống trong vùng mất an toàn. “Về lâu về dài, xã cũng có kiến nghị với tỉnh để xem xét, bố trí kinh phí để xây dựng các khu tái định cư, từng bước di dời các hộ dân đến sinh sống. Đồng thời, xã cũng sẽ tiếp tục rà soát, đối chiếu quy hoạch các địa điểm an toàn để khi có kinh phí sẽ bố trí xây dựng, bố trí đất ở cho những hộ dân có nguy cơ bị ảnh hưởng sạt lở trên địa bàn”, ông Phạm Quý Đức, Chủ tịch UBND xã Ba Tô nói.

Cũng theo ông Đức, việc bố trí dân cư vùng sạt lở không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro mà còn là bước đi quan trọng trong tái cấu trúc không gian sinh sống, hướng đến hình thành các cụm dân cư an toàn, phát triển kinh tế về lâu dài.

Toàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có 372 điểm có nguy cơ sạt lở, lũ quét, ảnh hưởng trực tiếp đến hơn 5.600 hộ dân. Giai đoạn 2026–2035, tỉnh dự kiến triển khai 58 dự án di dời, tái định cư cho 4.317 hộ dân ở vùng thiên tai. Đang xây dựng 22 khu tái định cư mới, kết hợp sử dụng quỹ đất trống từ các khu đã có.

Nguyễn Dương

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/hiem-hoa-nui-de-hang-tram-ho-dan-quang-ngai-di-doi-den-noi-an-toan-424955.html