Mũ bảo hiểm không rõ nguồn gốc, kém chất lượng tràn lan trên thị trường. Ảnh: Thế Đoàn/Báo Tin tức và Dân tộc
Thông tin trên được đưa ra tại tọa đàm: “Hiểm họa từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả” do Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam phối hợp Trung tâm truyền hình Việt Nam tại TP Hồ Chí Minh tổ chức sáng 25/6.
Theo ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TP Hồ Chí Minh, cuộc chiến chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, đặc biệt là mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy, chưa bao giờ hết cam go. Các đối tượng sản xuất, kinh doanh hàng giả hoạt động với nhiều thủ đoạn tinh vi, từ ngụy tạo nhãn mác, sử dụng vật liệu rẻ tiền, trộn lẫn hàng thật, hàng giả để đánh lừa người mua, đến chia nhỏ lô hàng, vận chuyển bằng phương tiện cá nhân, sử dụng nhiều hình thức giao nhận, kinh doanh trên mạng xã hội để đối phó cơ quan chức năng.
“Không ít trường hợp sản xuất được tổ chức theo kiểu ‘du kích’: Nhà xưởng thuê ở khu hẻo lánh, phân tán quy trình, mỗi bộ phận sản xuất một nơi, thành phẩm được vận chuyển nhỏ giọt để tránh bị phát hiện”, ông Đạt cho biết.
Một hình thức “lách luật” phổ biến khác là mũ bảo hiểm trá hình, có kiểu dáng tương tự mũ bảo hiểm thật, thậm chí dán tem CR (tem xác thực mũ đã qua kiểm định), nhưng trên nhãn lại ghi dòng chữ nhỏ: “Không dành cho người điều khiển mô tô, xe máy”.
Bà Đại Khả Quỳnh, Trưởng ban Sở hữu trí tuệ, chống hàng giả, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam cho biết: “Người tiêu dùng thường không đọc kỹ tem nhãn, nhìn qua là nghĩ đây là mũ đạt chuẩn, nhưng thực tế, những chiếc mũ như vậy không được sản xuất theo bất kỳ quy chuẩn kỹ thuật nào, tem CR là giả mạo, và phần lớn đều không qua kiểm nghiệm.”
Không chỉ mũ bảo hiểm, phụ tùng xe máy giả cũng là mối nguy lớn. Nhiều phụ tùng cũ, hàng nhái, không có nhãn mác rõ ràng trà trộn vào hệ thống sửa chữa xe, nhất là các tiệm nhỏ lẻ, không niêm yết công khai.
Theo ông Nguyễn Viết Hồng, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TP Hồ Chí Minh, tâm lý ham rẻ, thiếu kiến thức khiến nhiều người vô tình tiếp tay cho hàng giả. “Đã có trường hợp xe máy chính hãng, khi sửa ở ngoài bị thay phụ tùng giả mà không hề hay biết. Các tiệm sửa xe thường không xuất hóa đơn, không bảo hành, gây khó cho người tiêu dùng khi xảy ra sự cố”, ông Hồng cho hay.
Cũng theo ông Hồng, phần lớn người dân chưa được trang bị đủ kiến thức để phân biệt hàng giả, hàng thật, chọn mũ bảo hiểm, phụ tùng không đủ chất lượng vì thấy tiện và rẻ, mà không lường hết hậu quả, vô tình tiếp tay cho tội phạm. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp sản xuất lại e dè không dám lên tiếng, ngay cả khi sản phẩm bị làm giả, vì sợ phản ứng ngược từ người tiêu dùng hoặc bị đối tượng xấu lợi dụng thông tin để làm giả tinh vi hơn.
Ông Nguyễn Văn Bình, Phó trưởng phòng Cảnh sát giao thông, Công an TP Hồ Chí Minh khẳng định, lực lượng chức năng đã tăng cường kiểm tra, xử lý các điểm bán mũ bảo hiểm và phụ tùng không đạt chuẩn, đồng thời tích cực phối hợp tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân trong sử dụng mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy đạt chuẩn. Tuy nhiên thực trạng sử dụng sản phẩm kém chất lượng vẫn tái diễn, cho thấy hiệu quả chưa như kỳ vọng.
“Chúng tôi đã xử lý nhiều vụ vi phạm về đội mũ không đạt chuẩn, thay đổi kết cấu phương tiện, lắp đặt phụ tùng không rõ nguồn gốc, nhưng vẫn cần chế tài mạnh hơn, nhất là trong xử phạt hành vi cố tình tiếp tay, tiêu thụ hàng giả”, ông Bình cho biết.
Theo ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TP Hồ Chí Minh, việc ngăn chặn, đẩy lùi mũ bảo hiểm, phụ tùng xe máy giả gặp rất nhiều khó khăn, thách thức bởi các đối tượng sử dụng thủ đoạn tinh vi qua mặt lực lượng chức năng. Khó khăn lớn nhất là truy vết, tìm căn cứ xác minh vi phạm, khi kho hàng nhỏ lẻ phân tán, sử dụng hình thức giao hàng, bán hàng trên nền tảng thương mại điện tử hoặc đưa thẳng về các cửa hàng. Bên cạnh đó, quy định pháp luật còn chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, khó khăn cho việc kiểm tra, truy quét các vi phạm hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.
Theo ông Nguyễn Viết Hồng, cần phải có chế tài nặng tay để các đối tượng không dám làm hàng giả, thường xuyên kiểm tra sự chấp hành của các doanh nghiệp sản xuất đảm bảo ngăn chặn hàng giả, hàng nhái từ gốc, đồng thời kêu gọi người tiêu dùng thận trọng trong mua bán sản phẩm, kiểm tra kỹ thông tin, yêu cầu hóa đơn, chứng từ, tẩy chay hàng giả, không có cầu, hàng giả hết đất sống.
Cuộc chiến chống hàng giả không thể đơn độc một doanh nghiệp sản xuất hay ngành chức năng ra quân dẹp loạn, mà quan trọng nhất cần tiếng nói, hành động của người tiêu dùng, nói không với hàng giả, báo tin khi phát hiện và chỉ chọn mua sản phẩm có nguồn gốc, hóa đơn rõ ràng.
Hương Giang (TTXVN)