Hiểm họa từ việc dịch vụ vay tiền 'cầm iCloud'

3 giờ trướcBài gốc

Khi iCloud trở thành công cụ đòi nợ

Một buổi tối cuối tháng 10, khi đang chạy tới ca trực, chiếc iPhone của anh T.Q. (28 tuổi, Hà Nội) bất ngờ tối đen và hiện dòng chữ: "thiết bị đã bị khóa do vi phạm nghĩa vụ thanh toán." Anh chết lặng. Hồi đầu tháng, anh có giao tài khoản iCloud cho một cửa hàng điện thoại để vay một số tiền để lo viện phí cho mẹ. Vì vẫn giữ máy để sử dụng, anh tin rằng hình thức vay này an toàn. Nhưng chỉ đến khi điện thoại bị khóa từ xa, anh mới hiểu rằng khóa iCloud đồng nghĩa với việc mất kiểm soát toàn bộ cuộc sống số.

"Cầm iCloud" là hình thức người có nhu cầu vay tiền cung cấp Apple ID của mình cho bên cho vay. Khi nắm tài khoản này, họ có thể theo dõi vị trí, xem ảnh, đọc tin nhắn, thay đổi mật khẩu hoặc khóa thiết bị bất cứ lúc nào. Chính vì khả năng kiểm soát vượt mức đó, mô hình này chỉ tồn tại tại một số cửa hàng cầm đồ nhỏ lẻ. Các ngân hàng không chấp nhận vì iCloud không phải tài sản có thể định giá; các công ty tài chính tiêu dùng đã dừng hẳn sản phẩm liên quan đến thiết bị Apple. Trao đổi với phóng viên, đại diện chuỗi cửa hàng tài chính F88 cho biết doanh nghiệp này cũng không duyệt vay bằng cách cầm iCloud.

Chính vì vậy thị trường "cầm iCloud" vận hành trong một vùng xám nguy hiểm, không có chuẩn mực, không có giám sát và không có cơ chế pháp lý bảo vệ người vay.

Đơn cử trường hợp của anh T.Q ở trên, sau khi điện thoại bị khóa anh còn nhận hàng loạt tin nhắn đe dọa. Người đang giữ tài khoản iCloud cho biết họ đã tải xuống vài ảnh riêng tư của anh và "sẽ dùng khi cần thiết". Sợ hãi, anh phải vay nóng ở nơi khác để tất toán số tiền vay ban đầu. "Lúc đó chỉ nghĩ tới chuyện lấy lại tài khoản. Còn dữ liệu của mình đã bị xem hay chưa thì không dám hỏi", anh nói.

Không phải ai trả nợ đúng hạn cũng an toàn. Chị N.O, vay 12 triệu bằng iCloud dịp cuối năm và trả lãi theo tuần. Hai tuần sau, dù vẫn trả đều đặn, chị liên tục thấy thông báo đăng nhập lạ vào tài khoản Facebook và email. Lịch sử vị trí iCloud cho thấy thiết bị bị theo dõi liên tục. Suốt cả tháng sau đó, chị sống trong cảm giác lo lắng dữ liệu cá nhân, công việc và hình ảnh riêng tư bị khai thác mà không hề hay biết. "Chuộc được iCloud về, tôi mới thấy mình thoát khỏi một cái bẫy", chị nói.

Theo chia sẻ từ một số kỹ thuật viên Apple, thời gian gần đây số người tìm đến mở khóa iCloud vì vướng nợ tăng rõ rệt. Dù không có số liệu chính thức, các kỹ thuật viên đều khẳng định "cầm iCloud" là nguyên nhân phổ biến nhất khiến tài khoản Apple bị khóa từ xa.

Tự phát, thiếu pháp lý và xâm nhập sâu dữ liệu cá nhân

Cầm iCloud nguy hiểm bởi đây là cách cho vay hoàn toàn tự phát. Nhiều nơi chỉ ghi vài câu thỏa thuận trên giấy hoặc thậm chí không lập hợp đồng. Không có điều khoản bảo mật, không giới hạn quyền truy cập và không ràng buộc trách nhiệm pháp lý. Người nắm tài khoản iCloud có thể khóa máy bất cứ lúc nào, truy cập dữ liệu, xóa thông tin hoặc đặt lại mật khẩu mà không cần chạm vào thiết bị. Một số trường hợp còn bị cảnh báo có xâm nhập lạ vào tài khoản ngân hàng và ví điện tử bởi tính năng Keychain lưu sẵn dữ liệu đăng nhập. Khi xảy ra tranh chấp, người vay gần như không có bằng chứng hay cơ quan nào để nhờ can thiệp.

Từ góc độ pháp luật, iCloud không đáp ứng tiêu chí trở thành tài sản đảm bảo bởi tài khoản iCloud không tồn tại dưới dạng hữu hình, không có giá trị định lượng và không thể xử lý hợp pháp khi người vay chậm trả. Nó còn chứa dữ liệu cá nhân như tin nhắn, danh bạ, hình ảnh, email, mật khẩu các ứng dụng liên quan... tất cả đều là những thông tin được pháp luật bảo vệ nghiêm ngặt. Đây là lý do toàn bộ tổ chức tài chính chính thống đều từ chối duyệt vay và việc bàn giao Apple ID cho người khác để đổi lấy khoản vay luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro vượt xa các hình thức cầm cố thông thường.

Trong trường hợp cần vay gấp một khoản tiền nhỏ trong thời gian ngắn, nhiều chuyên gia khuyến nghị người dân nên lựa chọn các hình thức vay cầm cố hợp pháp hơn, chẳng hạn vay bằng đăng ký xe máy hoặc ô tô tại các chuỗi cửa hàng tài chính bình dân lớn như F88. Đây là mô hình được pháp luật thừa nhận, có hợp đồng rõ ràng, có cơ chế bảo vệ và rủi ro thấp hơn rất nhiều so với cầm iCloud, cầm SIM hay cầm CCCD.

Trong thời đại làm dữ liệu cá nhân trở thành tài sản quan trọng bậc nhất, việc đánh đổi quyền riêng tư để đổi lấy vài triệu đồng nhanh chóng là cái giá quá đắt. Một chiếc điện thoại có thể bị khóa lại, nhưng dữ liệu và định danh số của một người, khi rơi vào tay kẻ khác, có thể kéo theo những hệ lụy lâu dài hơn rất nhiều. Và trong cuộc chơi đầy rủi ro ấy, người thiệt thòi nhất luôn là khách hàng.

Trao đổi về nội dug trên với Người Đưa Tin Luật sư Bùi Văn Thụ - Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội cho biết: nhiều nguy hiểm nghiêm trọng khi cầm cố, cho mượn hoặc chia sẻ tài khoản iCloud của bạn với người khác như mất quyền kiểm soát tài khoản và thiết bị của người cầm icloud có thể bị khóa vĩnh viễn, bị đổi mật khẩu và điều này đều được thực hiện từ xa. Nghiêm trọng hơn là người cầm iCloud còn có nguy cơ bị rò rỉ dữ liệu cá nhân như ảnh, video, danh ba điện thoại...tình trạng sức khỏe, thậm chí là mật khẩu ngân hàng. Ngoài ra người cầm cố iCloud còn dễ dàng đối mặt với nguy cơ bị tống tiền bởi những kẻ lợi dụng các tư liệu riêng tư bị lộ lọt. Theo ông Thụ, người dùng tuyệt đối không cung cấp hay chia sẻ những thông tin cá nhân cũng như tài khoản i cloud của mình cho bất kỳ ai khác để tránh phát sinh rủi ro đến với mình.

Luật sư Bùi Văn Thụ - Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội

Luật sư Thụ cũng cho biết thêm hiện theo quy định tại Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015 thì lãi suất vay cao nhất mà các bên thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền cho vay. Vì vậy ngoài nguy cơ lộ lọt thông tin của người cầm iCloud nếu các cá nhân tổ chức cầm cố iCloud với lãi suất vượt quá quy định thì phần lãi vay vượt quá sẽ bị vô hiệu. Trường hợp, lãi xuất cho vay cao gấp 5 lần trở lên so với mức lãi suất cao nhất quy định tại Bộ luật dân sự thì đồng nghĩa với việc bên cho vay có dấu hiệu của tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự theo quy định tại Điều 201 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017, về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự và được hướng dẫn áp dụng tại Nghị Quyết số 01/2021/NQ-HĐTP.

Thu Hà

Nguồn Người Đưa Tin : https://nguoiduatin.vn/hiem-hoa-tu-viec-dich-vu-vay-tien-cam-icloud-204251223143509719.htm