Hiện thực tầm nhìn phát triển toàn diện, bứt phá của Thủ đô

8 giờ trướcBài gốc

Đại hội XVIII Đảng bộ TP Hà Nội đã xác định những mục tiêu không chỉ cho giai đoạn trước mắt, mà hướng tới những mục tiêu có tính định hướng lâu dài, để xây dựng Thủ đô “hiện đại, văn minh, hạnh phúc”.

Trao đổi tại Tọa đàm với chủ đề “Để hiện thực những mục tiêu xây dựng Thủ đô Hà Nội hiện đại, văn minh, hạnh phúc và phát triển bứt phá trong kỷ nguyên mới” do Báo Kinh tế & Đô thị phối hợp với các đơn vị của TP Hà Nội tổ chức, các chuyên gia, nhà khoa học cho rằng, để thực hiện được mục tiêu có tính định hướng, lâu dài nhằm xây dựng Thủ đô “hiện đại, văn minh, hạnh phúc”, trước hết cần tiếp tục đổi mới phong cách lãnh đạo của cấp ủy Đảng, tư duy quản lý của chính quyền theo hướng “kiến tạo - phục vụ”. Chú trọng đổi mới phong cách lãnh đạo theo hướng "nhìn xa, nghĩ rộng và làm lớn" để duy trì được sự ổn định để phát triển; lãnh đạo phải quyết liệt, đột phá; lãnh đạo để kiến tạo, để phục vụ Nhân dân; phong cách lãnh đạo khoa học, quyết liệt chỉ đạo làm đến cùng, có hiệu quả. Đồng thời, Hà Nội cần triển khai “đột phá kép”, đó là: phát huy tối đa các lợi thế, tiềm năng để phát triển bứt phá; khắc phục căn bản các “điểm nghẽn”, hạn chế kéo dài nhiều năm để tạo động lực cho phát triển.

Đổi mới phong cách lãnh đạo, vì mục tiêu cuối cùng là hạnh phúc của Nhân dân

Trước câu hỏi “đứng trước một giai đoạn phát triển mới, với những yêu cầu mới, làm thế nào để tiếp tục đổi mới phong cách lãnh đạo của cấp ủy Đảng, tư duy quản lý của chính quyền theo hướng “kiến tạo - phục vụ”, kết hợp với khoa học quản trị đô thị hiện đại, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, hội nhập quốc tế trong kỷ nguyên phát triển mới của Thủ đô?”, GS.TS Tạ Ngọc Tấn (nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Nguyên Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương) khẳng định, việc tiếp tục đổi mới phong cách lãnh đạo của cấp ủy Đảng, tư duy quản lý của chính quyền theo hướng “kiến tạo - phục vụ” là một vấn đề rất quan trọng, xuất phát từ bối cảnh thực tế trên thế giới và nhất là đòi hỏi của đất nước trong giai đoạn mới.

GS.TS Tạ Ngọc Tấn – nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Nguyên Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương. Ảnh: Thanh Hải

Được tham dự phiên khai mạc Đại hội đại biểu Đảng bộ TP lần thứ XVIII, vị chuyên gia chia sẻ, bản thân nhận thấy Hà Nội có những thay đổi lớn, chuyển biến tích cực, nhưng cũng còn không ít thách thức, khó khăn đang đặt ra, như ô nhiễm không khí, ô nhiễm tại các dòng sông… Muốn có một TP văn minh, hiện đại, Nhân dân hạnh phúc phải giải quyết triệt để được những thách thức đó, để đạt được mục tiêu phát triển cao hơn. Và để đạt được những mục tiêu cao mà Đảng bộ TP Hà Nội đặt ra, giải pháp sống còn đầu tiên là sự lãnh đạo của tổ chức và từng cá nhân lãnh đạo quản lý, trong đó có một số vấn đề cần phải chú trọng trong đổi mới phong cách lãnh đạo.

Trước hết, như Tổng Bí thư đã nói, đã đến lúc chúng ta phải “nhìn xa, nghĩ rộng và làm lớn”, làm sao duy trì được sự ổn định để phát triển, vì mục tiêu cuối cùng là vì hạnh phúc, nâng cao đời sống Nhân dân; người dân được phát biểu, thể hiện quan điểm của mình. Thứ hai là lãnh đạo phải quyết liệt, đột phá - nếu không được như vậy thì chúng ta sẽ tụt hậu. Thứ ba, lãnh đạo để kiến tạo, lãnh đạo để phục vụ Nhân dân chứ không phục vụ cá nhân; cán bộ phải là nô bộc của dân. Thứ tư, đáng chú ý, là phong cách lãnh đạo khoa học: phương pháp làm việc khoa học, rõ nền tảng, mục tiêu - nội dung gì đã thấy đúng thì phải quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo làm đến cùng, có hiệu quả; khoa học bài bản, chặt chẽ; đồng thời ứng dụng thành tựu khoa học để giải quyết nhanh chóng công việc hàng ngày của TP.

“Trong điều kiện thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, TP phải chỉ đạo, quản lý trực tiếp đến 126 xã, phường. Khối lượng công việc rất lớn đòi hỏi trách nhiệm hơn từ các cấp, ngành, đổi mới trong phương thức lãnh đạo, kết hợp khoa học quản trị đô thị hiện đại, ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số; nếu không tận dụng ứng dụng công nghệ số, công nghệ thông tin thì không thể giải quyết được” – GS.TS Tạ Ngọc Tấn nhấn mạnh.

Hà Nội cần triển khai “đột phá kép”

Đại hội đại biểu Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVIII là kỳ Đại hội có ý nghĩa đặc biệt, khép lại chặng đường 40 năm đổi mới và mở ra thời kỳ phát triển mới với tư duy, định hướng và quyết tâm mới.

GS.TS Phùng Hữu Phú, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội. Ảnh: Thanh Hải

GS.TS Phùng Hữu Phú (nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội) đánh giá cao sự chuẩn bị công phu của Đại hội, với nội dung sâu sắc, thiết thực; các tham luận tập trung vào vấn đề then chốt như quản trị đô thị hiện đại, phát triển khoa học – công nghệ. Đồng thời bày tỏ đặc biệt ấn tượng với bảy định hướng lớn mà Tổng Bí thư Tô Lâm nêu tại Đại hội, coi đó là những tư tưởng chỉ đạo sâu sắc cần được lan tỏa và cụ thể hóa trong hành động của cả hệ thống chính trị và người dân Thủ đô. Xây dựng Thủ đô phải trở thành sự nghiệp của toàn dân, phát huy cao nhất tâm huyết, trí tuệ, tài năng của người Hà Nội. Với tinh thần đổi mới, trong Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVIII lần đầu tiên đưa khái niệm “Hà Nội văn hiến, hiện đại và hạnh phúc” thành tư tưởng chỉ đạo. Đây là điểm rất mới, rất nhân văn, phản ánh mục tiêu phát triển toàn diện không chỉ kinh tế mà còn hướng đến chất lượng sống, môi trường và giá trị tinh thần của người dân Thủ đô.

GS.TS Phùng Hữu Phú cho biết, trong quá trình góp ý dự thảo văn kiện, đã đề nghị thay cụm “vững bước đi vào kỷ nguyên mới” bằng “tiên phong, đột phá” để thể hiện rõ vai trò “đầu tàu” của Hà Nội. “Thủ đô phải đi trước, phải dám đột phá. Đầu xuôi thì đuôi mới lọt, Hà Nội là đầu tàu kéo cả nước đi lên” - GS.TS Phùng Hữu Phú nhấn mạnh.

Để thực hiện mục tiêu đó, Hà Nội cần triển khai “đột phá kép”: phát huy tối đa lợi thế, tiềm năng để phát triển bứt phá; khắc phục căn bản các “điểm nghẽn” kéo dài, tạo động lực cho phát triển. Đồng thời đánh giá cao tinh thần thẳng thắn, tự phê bình trong Báo cáo chính trị khi chỉ rõ 6 yếu kém, nhất là bốn “căn bệnh” đô thị: ùn tắc, trật tự đô thị, ô nhiễm và úng ngập. Đây là những vấn đề nếu không giải quyết triệt để thì người dân khó cảm nhận được hạnh phúc thực sự.

Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố Hà Nội khóa XVIII nhiệm kỳ 2025 -2030. Ảnh: Thanh Hải

Nhấn mạnh tinh thần đổi mới trong Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVIII, GS.TS Phùng Hữu Phú đánh giá cao việc Đại hội lần đầu tiên đưa khái niệm “Hà Nội văn hiến, hiện đại và hạnh phúc” thành tư tưởng chỉ đạo. Đây là điểm rất mới, rất nhân văn, phản ánh mục tiêu phát triển toàn diện không chỉ kinh tế mà còn hướng đến chất lượng sống, môi trường và giá trị tinh thần của người dân Thủ đô. “Hạnh phúc không phải khái niệm trừu tượng, mà là khi người dân được hít thở không khí trong lành, đi lại an toàn, ăn bữa cơm sạch, không còn cảnh chen chúc, khói bụi” - GS.TS Phùng Hữu Phú nói và nhấn mạnh Hà Nội nay phải là “nói là làm, làm nhanh, làm đúng, làm hiệu quả”.

GS.TS Phùng Hữu Phú cũng đề nghị tận dụng hiệu quả các cơ chế, chính sách mới của Luật Thủ đô (sửa đổi) để tạo thể chế vượt trội, phát huy mạnh mẽ tiềm năng văn hóa, con người Hà Nội. “Nếu làm được điều đó, Hà Nội hoàn toàn có thể hiện thực hóa khát vọng xây dựng Thủ đô văn hiến – hiện đại – hạnh phúc như Nghị quyết Đại hội XVIII đã đề ra”.

Xác định rõ lợi thế, khai mở các không gian mới

Theo PGS.TS Trần Đình Thiên (Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam), Hà Nội không nên đặt vấn đề là cạnh tranh với bất cứ địa phương nào trong nước mà phải đi đầu, dẫn dắt và lan tỏa phát triển. Hà Nội phải đảm bảo sứ mệnh dẫn dắt sức cạnh tranh của Việt Nam với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới. Đặc biệt, Hà Nội phải mở ra tầm nhìn mới để đua tranh, sánh vai với thế giới.

PGS.TS Trần Đình Thiên -Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam. Ảnh: Thanh Hải

PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng, Hà Nội phải đánh giá lại tiềm năng, lợi thế vốn có. Những tiềm năng, lợi thế đấy thay đổi như thế nào? có tính đặc sắc, đặc biệt, khác biệt ra sao? Khi nhận diện đúng tiềm năng, lợi thế, thì cùng với việc nắm được xu thế mới xác định được là những lựa chọn ưu tiên của Hà Nội là những gì?

Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói, mở ra không gian phát triển có nghĩa là Hà Nội cùng với cả nước chuyển sang một giai đoạn mới. Khái niệm mở không gian phát triển của Hà Nội chính là lợi thế đặc sắc, đặc biệt vô đối của Thủ đô. Thực tế, hiện nay, không gian phát triển của Hà Nội vẫn chủ yếu ở mặt đất nên mới xảy ra những bất cập như ngập lụt, ùn tắc giao thông, giá nhà đất cao... Do vậy, không gian này cần được giải quyết tất cả những ách tắc đang diễn ra. Cùng với đó, Hà Nội cần khẩn trương khai mở các không gian khác đó là: không gian các dòng sông, không gian trên cao, không gian ngầm, không gian số, không gian văn hóa.

Cụ thể, về không gian văn hóa: Hà Nội phải đi đầu, lan tỏa vùng văn hóa Bắc Kỳ, là đặc sắc của nhân loại, là cốt lõi của phát triển công nghiệp văn hóa, phát huy tối đa truyền thống, bản sắc văn hóa - lịch sử phong phú, hào hùng. Về không gian các dòng sông: Hà Nội cần chú trọng công tác quy hoạch hai bờ sông Hồng không chỉ giải quyết bài toán giao thông mà còn mở ra cơ hội phát triển các khu đô thị sinh thái, không gian văn hóa và du lịch, biến dòng sông thành “trục xanh” biểu tượng của Thủ đô. Về không gian ngầm, cần được đa dạng hóa về chức năng, từ hoàn thiện mạng lưới giao thông ngầm, đến xây dựng bãi đỗ xe ngầm, khai thác không gian dưới lòng đất cho trung tâm thương mại, văn hóa và các dịch vụ công cộng, vừa tạo điểm nhấn đô thị, vừa tối ưu hóa quỹ đất hiện hữu.

Một nhiệm vụ nữa là Hà Nội phải xây dựng được những trung tâm sáng tạo như Khu công nghệ cao Hòa Lạc. Đây là một thách thức rất lớn đối với Hà Nội, nhưng cũng là cơ hội để Hà Nội có ưu thế đua tranh với quốc tế về đổi mới sáng tạo. Để làm được việc này, cần cách tiếp cận mới, cần chiến lược phát triển mang toàn cầu.

Tiếp tục phát huy những yếu tố văn hóa cốt lõi

Trong phát biểu chỉ đạo tại Đại hội lần thứ XVIII Đảng bộ TP Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh 7 nhiệm vụ có tính định hướng với Hà Nội, trong đó cần đặt "Văn hiến - Bản sắc - Sáng tạo" ở vị trí trung tâm của mọi định hướng phát triển Thủ đô, coi đó là nguồn lực nội sinh mạnh mẽ, là căn cốt hình thành bản lĩnh, trí tuệ và sức vươn của Hà Nội, làm nền tảng để Thủ đô khẳng định vai trò đầu tàu, vị thế dẫn dắt và sức lan tỏa của quốc gia trong thời kỳ mới.

TS Nguyễn Viết Chức - Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn về Văn hóa - Xã hội (Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam)

Theo TS Nguyễn Viết Chức (Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn về Văn hóa - Xã hội, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam), đây là định hướng rất hay với Thủ đô. Bởi để xây dựng một Hà Nội "văn minh, hiện đại, hạnh phúc", yếu tố cốt lõi không chỉ nằm ở phát triển kinh tế hay hạ tầng, mà phải bắt nguồn từ một nền tảng văn hiến, bản sắc văn hóa sâu sắc của Thủ đô, ở tinh thần đổi mới, sáng tạo. Việc các văn kiện trong Đại hội lần thứ XVIII Đảng bộ TP Hà Nội được xây dựng "ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện" đã cho thấy một tư duy đổi mởi, sáng tạo, đặt trọng tâm vào hiệu quả và sự đi vào cuộc sống. "Văn hóa phải "sâu", phải thấm vào từng hành động, chứ không phải là những biểu hiện bề nổi. Sự "công khai, minh bạch" chính là thước đo của một xã hội văn hóa. Việc công khai, minh bạch trong mọi chủ trương, chính sách, dự án là điều kiện tiên quyết để xây dựng niềm tin và huy động sức mạnh của toàn dân. Muốn "đồng lòng, chung sức", thì trước hết phải tạo ra một môi trường nơi người dân được biết, được tham gia và được đóng góp" - TS Nguyễn Viết Chức nhấn mạnh.

TS Nguyễn Viết Chức bày tỏ sự vui mừng và đánh giá cao những bước đi tiên phong của Hà Nội trong lĩnh vực văn hóa. Ông nhấn mạnh hai điểm sáng: Hà Nội là địa phương đi đầu cả nước trong việc ban hành một nghị quyết chuyên đề về phát triển công nghiệp văn hóa, cho thấy tầm nhìn chiến lược và sự quyết tâm biến văn hóa thành một động lực phát triển quan trọng. Văn hóa người Hà Nội được thể hiện rõ nét qua sự kiện lớn của đất nước - A80 gần đây. TS Nguyễn Viết Chức chia sẻ câu chuyện cảm động về hình ảnh các chiến sĩ công an, dân phòng mang nước cho người dân hay người dân Thủ đô sẵn sàng nhường chỗ cho du khách từ các nơi về xem diễu binh… "Đó không chỉ là đi xem diễu binh, diễu hành, mà là Nhân dân Thủ đô đã tạo điều kiện cho tất cả mọi người cùng tham gia. Đấy chính là văn hóa"- TS Nguyễn Viết Chức khẳng định

Nếu Hà Nội phát huy hiệu quả được những yếu tố văn hóa cốt lõi này, thành phố Hà Nội chắc chắn sẽ hiện thực hóa được những mục tiêu lớn lao đã đặt ra, xứng đáng là Thủ đô "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại".

Phát huy sức dân, khơi dậy đột phá từ tư duy đến hành động

Việc xác định rõ “đột phá” và “hạnh phúc của người dân” trong văn kiện là biểu hiện sinh động của tư duy đổi mới, phản ánh quyết tâm chính trị và tầm nhìn lãnh đạo đáng trân trọng. Theo PGS.TS Bùi Thị An (Viện trưởng Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển, Phó Chủ tịch Hội đồng Tư vấn Kinh tế - Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố Hà Nội), Hà Nội đang ở thời điểm đặc biệt quan trọng: vừa phải giải quyết những vấn đề tồn tại kéo dài như ùn tắc giao thông, ngập úng, quản lý đất đai…, vừa phải tạo ra chuyển biến mạnh mẽ để xứng đáng với vị thế Thủ đô – đầu tàu phát triển của cả nước. “Đột phá phải thể hiện ở nhiều khía cạnh: trong thể chế, trong hành động, trong quy hoạch, trong đội ngũ cán bộ, trong phương thức điều hành. Tôi thấy thành phố đã bắt đầu chuyển động, có trọng tâm, trọng điểm” - PGS.TS Bùi Thị An nhận định.

PGS.TS Bùi Thị An – Viện trưởng Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển, Phó Chủ tịch Hội đồng Tư vấn Kinh tế - Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố Hà Nội. Ảnh: Thanh Hải

PGS.TS Bùi Thị An đánh giá cao việc thành phố giao nhiệm vụ rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm cho từng đơn vị, địa phương – đó chính là “đột phá trong tổ chức thực hiện”. Song song với đó, các nghị quyết mới về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo cho thấy tinh thần dám nghĩ, dám làm, chấp nhận thử nghiệm để tạo chuyển biến thực chất. Đồng thời nhấn mạnh, mục tiêu phát triển của Hà Nội không chỉ dừng ở “giàu”, mà phải hướng đến “hạnh phúc” – thể hiện trong cách ứng xử của đội ngũ cán bộ với người dân. “Giàu thì tốt, nhưng giàu chưa chắc đã hạnh phúc. Hạnh phúc là khi người dân đến phường, xã không còn sợ, không còn ngại; khi họ cảm thấy được lắng nghe và tôn trọng”- PGS.TS Bùi Thị An nói.

Từ thực tiễn tiếp xúc với nhiều cơ quan, PGS.TS Bùi Thị An đề xuất xây dựng “thương hiệu cán bộ Hà Nội” – những người lịch sự, trí tuệ, văn minh nhưng hiệu quả. Theo bà, cơ chế thu hút và trọng dụng nhân tài cần cụ thể, mạnh mẽ hơn để khuyến khích cán bộ thật sự vì dân. “Cán bộ là yếu tố quyết định. Khi con người thay đổi thật sự, xuất phát từ tấm lòng vì dân, mọi chủ trương chính sách sẽ đi vào cuộc sống” - PGS.TS Bùi Thị An khẳng định.

PGS.TS Bùi Thị An cũng kiến nghị đưa tiêu chí “hạnh phúc của người dân” vào hệ thống đánh giá cán bộ, nhất là ở cấp cơ sở. “Nơi nào dân hài lòng, nơi đó là đột phá. Dân không còn kêu, không còn bức xúc – đó là thành công thật”, bà nhấn mạnh. Để thực hiện tinh thần “đột phá” mà Đại hội XVIII đề ra, Hà Nội cần phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân, bắt đầu từ đổi mới phương thức lãnh đạo, cải cách hành chính và thực tâm lắng nghe dân. “Khi người dân cảm nhận được rằng các chủ trương trong văn kiện Đại hội thực sự đi vào đời sống, mang lại hạnh phúc cho họ, đó chính là thành công lớn nhất của Hà Nội” - PGS.TS Bùi Thị An nêu.

Hà Nội cần đổi mới mô hình quản trị địa phương

Theo PGS.TS Phạm Minh Tuấn – Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, để xây dựng chính quyền đô thị hiện đại, Hà Nội cần chuyển mạnh từ tư duy quản lý sang tư duy quản trị, lấy hiệu quả phục vụ Nhân dân làm thước đo trung tâm. Ông cho rằng, cùng với những giải pháp đột phá trong phát triển kinh tế, văn hóa, đô thị, việc đổi mới mô hình quản trị địa phương là điều kiện tiên quyết để thực thi hiệu quả các mục tiêu phát triển của Thủ đô.

PGS.TS Phạm Minh Tuấn – Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản. Ảnh: Thanh Hải

PGS.TS Phạm Minh Tuấn nhấn mạnh, Hà Nội cần xác định rõ mục tiêu phát triển, có lộ trình cụ thể và kết quả đo lường được qua từng giai đoạn. Không thể theo đuổi quá nhiều mục tiêu cùng lúc. Quan trọng là cụ thể hóa các bước đi, lượng hóa kết quả để đánh giá hiệu quả phục vụ Nhân dân. Cam kết phục vụ Nhân dân phải thể hiện bằng những chỉ số có thể đo đếm được.

Theo PGS.TS Phạm Minh Tuấn, Hà Nội có đặc thù vừa là đô thị lớn với tỷ lệ lao động phi nông nghiệp cao, vừa có khu vực nông thôn rộng lớn. Vì vậy, bộ máy chính quyền cần được thiết kế linh hoạt để đáp ứng yêu cầu kép: quản lý hiệu quả đô thị phát triển nhanh và bảo đảm quản trị tốt vùng nông thôn.“Không thể áp dụng mô hình quản lý giống nhau cho toàn bộ 126 xã, phường. Quản trị một phường trung tâm như Hoàn Kiếm không thể giống với xã vùng xa ở Ba Vì hay Phú Xuyên.

Về hoàn thiện mô hình chính quyền đô thị, PGS.TS Phạm Minh Tuấn cho rằng nên duy trì nguyên tắc hai cấp – HĐND và UBND – nhưng linh hoạt trong tổ chức hành chính để phù hợp từng khu vực. Chính quyền cấp cơ sở cần được trao quyền tự chủ mạnh mẽ hơn, nhất là trong các lĩnh vực giáo dục, y tế, an sinh xã hội. Đồng thời, việc phân cấp, phân quyền phải đi đôi với mô tả nhiệm vụ cụ thể để cán bộ thực thi đúng vai trò và trách nhiệm. Đề cập đến chuyển đổi số, PGS.TS Phạm Minh Tuấn lưu ý phải tránh tình trạng “vừa giấy tờ, vừa điện tử” gây lãng phí. Dữ liệu cần được quản lý tại cấp cơ sở – nơi phát sinh và xử lý thông tin trực tiếp. “Phần mềm phải linh hoạt, cập nhật công nghệ mới, tránh thay đổi liên tục khiến cán bộ và người dân vất vả” - PGS.TS Phạm Minh Tuấn nêu quan điểm.

PGS.TS Phạm Minh Tuấn đề xuất tiếp cận chuyển đổi số theo hướng dịch vụ, coi người dân là khách hàng, cơ quan hành chính là đơn vị cung cấp dịch vụ công. Nếu người dân hài lòng, họ sẽ tiếp tục sử dụng; nếu không, họ có quyền từ chối. Đó mới là cách vận hành hiệu quả, minh bạch và tiết kiệm nhất. “Hà Nội đang đứng trước thời điểm quan trọng để chuyển mình mạnh mẽ, cần một bộ máy chính quyền đô thị tinh gọn, hiện đại, minh bạch – phục vụ Nhân dân bằng tinh thần trách nhiệm và tư duy đổi mới” - PGS.TS Phạm Minh Tuấn khẳng định.

Thành phố hạnh phúc bắt đầu từ tư duy quản trị đô thị thông minh

Hà Nội đang đứng trước cơ hội lớn để thực hiện mục tiêu đến năm 2030 trở thành Thủ đô “Văn hiến – Văn minh – Hiện đại”, xanh và thông minh. Theo KTS PhạmThanh Tùng (Ủy viên Ban Thường vụ, Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam), muốn đạt được điều đó, TP phải thay đổi tư duy trong công tác quy hoạch và quản trị đô thị. Việt Nam hiện có 937 đô thị, tốc độ đô thị hóa nhanh hàng đầu thế giới, đặt ra yêu cầu phải đổi mới tư duy quản lý, bởi đô thị ngày nay phát triển phức tạp, đòi hỏi năng lực tổ chức và điều hành phù hợp. Chính quyền cấp phường, xã đã có thẩm quyền quyết định nhiều dự án, trong khi đội ngũ chuyên môn, trí thức và kiến trúc sư cần được huy động mạnh mẽ hơn trong tham mưu, phản biện và triển khai quy hoạch.

KTS PhạmThanh Tùng – Ủy viên Ban Thường vụ, Chánh Văn phòng Hội Kiến trúc sư Việt Nam. Ảnh: Thanh Hải

Theo KTS Phạm Thanh Tùng, muốn có đô thị thông minh, trước hết phải có hạ tầng thông minh. Không thể chỉ xây dựng những con đường thật rộng, lát vỉa hè đẹp mà khi mưa xuống lại không biết nước thoát đi đâu. KTS Phạm Thanh Tùng cũng cho rằng, Hà Nội đang phát triển theo mô hình đô thị đa cực, kế thừa định hướng 5 đô thị vệ tinh, tuy nhiên, cần bảo đảm mô hình này vận hành hiệu quả trong cơ chế chính quyền hai cấp, bảo đảm liên kết vùng và giáp ranh. Đặc biệt, sông Hồng cần được quy hoạch với vai trò là “trục xanh” của Thủ đô. Đây không chỉ là vấn đề kỹ thuật, mà còn liên quan đến an ninh nguồn nước, tài nguyên và văn hóa. Hai bên sông có hàng trăm ngôi chùa, làng nghề, di tích – tạo nên tầng văn hóa sâu dày của Hà Nội. Quy hoạch sông Hồng phải được đặt trong tầm nhìn văn hóa và phát triển bền vững. Các bãi ven sông, nếu được quy hoạch đúng hướng, hoàn toàn có thể trở thành không gian sinh thái, cảnh quan, khu tưởng niệm đặc thù, thay vì bị sử dụng tạm bợ, manh mún.

Định hướng xây dựng Hà Nội trở thành “Thành phố hạnh phúc” là mục tiêu đúng. Hạnh phúc không nằm ở vật chất, mà ở cảm giác bình yên, an toàn, được sống trong môi trường văn hóa, nhân văn. Quy hoạch phải gắn với văn hóa, hạ tầng phải gắn với con người. Khi đó, Hà Nội mới thực sự là đô thị thông minh có bản sắc, hiện đại mà vẫn giữ được giá trị văn hiến và đời sống nhân văn của Thủ đô. (Lại Tấn ghi)

Cần đầu tư chiến lược cho chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo

Với vai trò Thủ đô, yêu cầu đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới đặt ra nhiệm vụ ngày càng cao đối với Hà Nội trong đi trước, đi đầu, thúc đẩy đột phá, qua đó tạo nguồn lực mới, động lực mới trong phát triển. Theo TS Nguyễn Đức Kiên – nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, để tiên phong đột phá trong kỷ nguyên mới, Hà Nội đã xác định, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là động lực then chốt cho tăng trưởng kinh tế. TP xác định kinh tế số, chuyển đổi số và khoa học, công nghệ là động lực tăng trưởng mới là đúng đắn, tuy nhiên, cần phải lưu ý rằng, chuyển đổi số không đơn thuần chỉ là trang bị máy tính hay hệ thống hành chính điện tử. Cốt lõi là chuyển đổi số trong DN, nâng cao năng suất và chất lượng tăng trưởng.

TS Nguyễn Đức Kiên – nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội. Ảnh: Thanh Hải

TS Nguyễn Đức Kiên đề xuất, TP cần xây dựng một Quỹ đầu tư hỗ trợ công nghệ và chuyển đổi số. Để giải quyết vấn đề này, Hà Nội nên thành lập quỹ đầu tư đặc thù, hỗ trợ DN ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số. Quỹ này hoạt động linh hoạt, chấp nhận rủi ro cần thiết, khác với ngân sách nhà nước bị ràng buộc bởi quy định hiệu quả. Theo thống kê quốc tế, khoảng 97% startup thất bại, nhưng 3% thành công có thể bù đắp phần còn lại. Đây là điều kiện cần để tạo “vườn ươm đổi mới” cho Thủ đô.

Bên cạnh đó, cần cơ chế đặc thù cho hạ tầng công nghiệp và nhà ở xã hội, TP nên xây dựng các khu công nghiệp chuyên biệt phục vụ DN khởi nghiệp công nghệ theo tinh thần “cho thuê, không cấp phát”. Đồng thời, có thể hỗ trợ giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng kỹ thuật, sau đó cho DN thuê lại. Đây là cách nhiều nước áp dụng để thu hút đầu tư nhưng vẫn giữ quyền kiểm soát quỹ đất. Về nhà ở xã hội, cần xem đây là tài sản chiến lược, cho thuê ưu đãi để thu hút nhân lực chất lượng cao. Mô hình này đã được áp dụng tại Hàn Quốc, với chính sách nhà ở gắn liền cơ sở giáo dục, hỗ trợ người lao động gắn bó lâu dài. Hà Nội có thể vận dụng linh hoạt kinh nghiệm này.

Theo TS Nguyễn Đức Kiên, trong bối cảnh thế giới chuyển biến nhanh, Hà Nội cần tư duy kinh tế mới, nguồn lực đầu tư đặc thù và mô hình quản trị linh hoạt. Bốn trụ cột trọng tâm để phát triển Thủ đô là: Chuyển đổi số; Phát triển công nghệ; Xây dựng khu công nghiệp chuyên biệt; Chính sách nhà ở xã hội gắn với thu hút nhân lực. Đây là nền tảng để Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, đô thị thông minh, kết nối toàn cầu và hấp dẫn nhân lực quốc tế.

Đầu tư vào tri thức, sáng tạo và công nghệ cao

Hà Nội đang bước vào giai đoạn phát triển mới, hướng tới khai thác tối đa các nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng và nâng cao thu nhập bình quân của người dân. Nghị quyết Đại hội XVIII Đảng bộ Thành phố đặt mục tiêu GRDP bình quân giai đoạn 2026 - 2030 đạt 11%/năm trở lên, yêu cầu Thủ đô xác lập các mô hình tăng trưởng mới, đột phá cấu trúc kinh tế, xây dựng đô thị hiện đại và nền kinh tế tri thức, sáng tạo, có giá trị gia tăng cao.

TS Nguyễn Minh Phong - Chuyên gia kinh tế, nguyên Trưởng phòng nghiên cứu kinh tế, Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội. Ảnh: Thanh Hải

Theo TS Nguyễn Minh Phong, để hiện thực hóa mục tiêu này, Hà Nội cần triển khai đồng bộ các giải pháp chung và đặc thù, phù hợp với từng mô hình kinh tế. Trước hết, cụ thể hóa nhiệm vụ và định hướng trong Nghị quyết thành các chương trình mục tiêu rõ ràng, lồng ghép vào kế hoạch phát triển kinh tế hàng năm và 5 năm, phân công rõ đơn vị, người phụ trách, nguồn lực, mục tiêu và thời gian thực hiện. Hệ thống chính trị Thủ đô cần tập trung thực hiện Chương trình hành động số 08/CTr-UBND, triển khai Kế hoạch số 355-KH/TU, cụ thể hóa quan điểm chỉ đạo của Tổng Bí thư và thực hiện các quy hoạch, đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô đến năm 2045.

Hà Nội cần hoàn thiện pháp luật, cơ chế, chính sách; công khai và quản lý quy hoạch; triển khai đồng bộ các kế hoạch về thành phố thông minh, chính quyền điện tử, chuyển đổi số; củng cố hệ sinh thái khởi nghiệp, nâng hạng PCI, PARIdex; tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa bộ máy, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu và hiệu quả quản lý. Đồng thời, khuyến khích DN tư nhân đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng nhân lực, mở rộng thị trường và phát triển tập đoàn kinh tế công nghệ cao, cạnh tranh khu vực và quốc tế.

Trong những năm qua, Hà Nội đã thể hiện rõ vai trò “đầu tàu” trên nhiều lĩnh vực, luôn đi đầu trong triển khai, thực hiện các nghị quyết, chỉ thị và sự lãnh đạo, chỉ đạo của T.Ư, tạo ra những bước phát triển mạnh mẽ về kinh tế, đô thị, văn hóa, giáo dục, khoa học công nghệ, hội nhập quốc tế sâu rộng…., tạo tiền đề, nguồn lực, động lực để Thủ đô tiên phong vững bước trong kỷ nguyên mới

Các chính sách đặc thù cần tập trung: phát triển kinh tế số dựa trên hạ tầng đồng bộ, dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo; kinh tế ban đêm gắn với du lịch, dịch vụ văn hóa, giải trí; kinh tế tuần hoàn ưu tiên nông nghiệp công nghệ cao, chuỗi giá trị, ứng dụng công nghệ số, nâng cao giá trị nông sản; kinh tế chia sẻ phát triển các ngành dịch vụ giá trị cao, du lịch, thương mại, công nghệ thông tin, logistics, y tế, giáo dục, kết hợp kinh doanh truyền thống và trực tuyến.

Về tổng thể, Hà Nội cần trở thành thành phố sáng tạo, xanh hóa dựa trên tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo; cơ cấu kinh tế phát triển chiều sâu, hiện đại hóa, nâng cao năng suất, giá trị gia tăng và năng lực cạnh tranh; ưu tiên các ngành công nghệ cao, tuần hoàn, công nghiệp sáng tạo, ICT, logistics thông minh, y tế, giáo dục chất lượng cao và du lịch trải nghiệm. Chính sách đột phá cần phát triển công nghiệp vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, cơ khí chính xác, công nghệ sinh học, chế biến nông sản công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ, trung tâm đổi mới sáng tạo và thu hút đầu tư nước ngoài.

Nhóm PV

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/hien-thuc-tam-nhin-phat-trien-toan-dien-but-pha-cua-thu-do.884142.html